Ograniczenia w stosowaniu ulgi mieszkaniowej w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Sprzedaż nieruchomości i zakup gruntu a podatek

Niestety powyższe sytuacje nie dają prawa do skorzystania z ulgi mieszkaniowej podatnikowi sprzedającemu nieruchomość.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 08.09.2015 r. nr IBPB-2-2/4511-257/15/MM uznał, że podatnik, który sprzedał działkę należącą do jego majątku odrębnego, a pieniądze uzyskane z tej sprzedaży przeznaczył na budowę budynku, w którym zostało wydzielone mieszkanie, niemniej na gruncie należącym wyłącznie do jego żony, mimo że inwestycja była prowadzona wspólnie, prawa do zwolnienia nie będzie miał.

Jak bowiem podkreślił organ, warunkiem koniecznym do skorzystania z ulgi mieszkaniowej jest wymóg posiadania prawa własności lub współwłasności do budowanego budynku mieszkalnego. Ten warunek nierozerwalnie związany jest ze stwierdzeniem zawartym w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) w związku z art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że zwolnienie przysługuje w przypadku przeznaczenia przychodu na budowę własnego budynku mieszkalnego, przy czym przez własny budynek rozumie się budynek stanowiący własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takim prawie.

Zakup nieruchomości na wynajem czy celem przekazania w darowiźnie

Zwolnienia z podatku nie zastosują także podatnicy, którzy pieniądze ze sprzedaży nieruchomości przeznaczyli wprawdzie na zakup innej nieruchomości mieszkalnej, niemniej nie w celu mieszkania w niej, a oddania jej w najem.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 25.11.2013 r. nr IPTPB2/415-540/13-4/KSM wyjaśnił, że zakup mieszkań przeznaczonych na wynajem i ich remont nie stanowi realizacji własnego celu mieszkaniowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz służy poprawie sytuacji materialnej podatnika. W związku z tym takie wydatkowanie pieniędzy ze sprzedaży nieruchomości nie zwolni ich z podatku dochodowego.

Organy podatkowe literalnie podchodzą do interpretacji „własnych celów mieszkaniowych”. Mają one zaspokajać bezpośrednio potrzeby mieszkaniowe podatnika (czyli zapewnienia sobie tzw. dachu nad głową) a nie innych osób. Pogląd taki można spotkać m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23.02.2012 r., nr IBPBII/2/415-1295/11/JG czy wyroku WSA w Łodzi z dnia 24.02.2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1639/11.

Dlatego też wątpliwym jest, aby organy zgodziły się, iż własnym celem mieszkaniowym jest zakup domu czy mieszkania, która to nieruchomość następnie zaraz po zakupie zostanie przekazana bezpośrednio w darowiźnie na rzecz syna czy córki. Trudno bowiem uznać, że została ona przeznaczona na własne cele mieszkaniowe podatnika.

Kredyt tylko w banku

Jednym z celów mieszkaniowych jest także spłata kredytu czy pożyczki i to wraz z odsetkami, zaciągniętych na budowę, remont czy zakup gruntu pod budowę bądź już gotowego domu lub mieszkania. Niestety kredyt taki musi zostać zaciągnięty w określonej instytucji, tj. w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Jeżeli ktoś zapożyczył się u rodziny bądź znajomych, spłata takiej pożyczki nie pozwoli zwolnić pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości z podatku.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 15.12.2014 r. nr IBPBII/2/415-812/14/AK wyjaśnił, że ustawodawca nie pozostawił dowolności w wyborze instytucji finansowej, w której pożyczka musi zostać zaciągnięta aby podatnik mógł skorzystać ze zwolnienia. Wskazał, że dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości korzysta ze zwolnienia wyłącznie w sytuacji, gdy pożyczka została zaciągnięta w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, co w omawianej sprawie nie miało miejsca. Wnioskodawca dokonał lub dokona wprawdzie spłaty pożyczki zaciągniętej na cel mieszkaniowy wskazany w ustawie, jednakże pożyczka ta nie została zaciągnięta w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, lecz w prokuraturze apelacyjnej, co pozbawia Wnioskodawcę prawa do skorzystania ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.