Amortyzacja samochodu: podwyższenie wartości?

Przeczytaj także: Jakie metody amortyzacji firmowego samochodu?

Z powyższą sytuacją mamy do czynienia głównie w przypadku samochodów osobowych. Gro z aut podatnicy kupują na swoje cele prywatne, a po pewnym czasie (może to być nawet kilka lat) postanawiają o używaniu tych pojazdów w już prowadzonych czy też nowo otwartych firmach. Następuje zatem ich przekazanie na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i uznanie ich za środki trwałe.

Tutaj rodzi się problem prawidłowego ustalenia wartości początkowej takiego środka trwałego. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówią, że w przypadku nabycia danego składnika w drodze kupna, za wartość początkową uznaje się cenę nabycia, przez którą należy rozumieć kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku. Koryguje się ją także o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Dopiero gdy nie można ustalić ceny nabycia środka trwałego nabytego przez podatnika przed dniem założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu środków trwałych, wartość początkową tego środka przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia jego zużycia.

Obecnie organy podatkowe uznają, że gdy tylko istnieje dowód zakupu danego składnika majątku (umowa kupna-sprzedaży, faktura VAT) wprowadza się go do ewidencji środków trwałych w cenie nabycia nawet wtedy, gdy ta nie odzwierciedla jego aktualnej wartości rynkowej. Przykładowo samochód kupiony 4 czy 5 lat temu jest obecnie dużo mniej wart, niż w chwili jego zakupu. Mimo to, w przypadku wprowadzenia go obecnie do środków trwałych firmy, jeżeli podatnik posiada dowód zakupu tego pojazdu, powinien ustalić jego wartość początkową w oparciu o ten dowód zakupu. To przynosi podatnikowi wymierne korzyści finansowe w postaci wyższych odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu, co przekłada się na niższy dochód podlegający opodatkowaniu.

Jak już jednak wskazano we wstępie, nie zawsze takie postępowanie znajdowało poparcie wśród organów podatkowych i wartość początkowa była ustalana w oparciu o wycenę w wartości rynkowej, która była odpowiednio niższa. Czy obecnie tak ustaloną wartość początkową można skorygować?

Odpowiedzi na to pytanie udzielił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 30 października 2009 r. nr IPPB1/415-617/09-2/ES. W rozpatrywanej sprawie podatnik kupił prywatnie samochód osobowy, na który została wystawiona faktura VAT. Po kilku latach otworzył firmę i wprowadził ten samochód do ewidencji środków trwałych. Wartość początkową ustalił w oparciu o wartość rynkową tego samochodu. Obecnie chciałby skorygować tę wartość początkową do ceny zakupu wynikającej z faktury.

Organ podatkowy wskazał, że w przypadku nieprawidłowego ustalenia podstawy dokonywania odpisów amortyzacyjnych (z czym mamy tutaj do czynienia) zachodzi konieczność dokonania korekty. W opisanej sytuacji podatnik powinien dokonać podwyższenia podstawy dokonywania odpisów od dnia przyjęcia środka trwałego do używania. To pociąga za sobą nie tylko korektę wartości początkowej, ale także dokonanych już odpisów amortyzacyjnych za okres, w którym były one naliczone od zaniżonej podstawy.