Wystawianie faktury VAT przez nabywcę: warunki

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Umowa…
Termin self-billing oznacza wystawianie faktur przez nabywcę towarów lub usług, czyli w uproszczeniu - wystawianie faktur samemu sobie. W polskich przepisach self-billing został uregulowany w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług z dnia 28 marca 2011 r. (Dz.U. Nr 68, poz. 360; dalej: Rozporządzenie fakturowe).

Podstawowym warunkiem dopuszczalności self-billingu jest istnienie umowy między stronami regulującej zagadnienie wystawiania faktur przez nabywcę, w szczególności zawierającej upoważnienie nabywcy do wystawiania faktur, faktur korygujących oraz duplikatów w imieniu i na rachunek dostawcy towarów lub świadczącego usługę. Zarówno sprzedawca, jak i nabywca towarów lub usług muszą być zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi.

…i jej treść
Przepisy wskazują też, jakie postanowienia powinny koniecznie znaleźć się w takiej umowie. Sprzedawca, oprócz upoważnienia nabywcy do wystawiania faktur w imieniu i na rachunek sprzedawcy, powinien zobowiązać się, że niezwłocznie poinformuje nabywcę w przypadku wykreślenia go z rejestru jako podatnika VAT czynnego, a także w przypadku zbycia swojego przedsiębiorstwa. W umowie łączącej strony powinien zostać wskazany okres jej obowiązywania, który nie może być dłuższy niż 2 lata, a także zakres towarów lub usług, w odniesieniu do których nabywca będzie wystawiał faktury w imieniu i na rzecz dokonującego dostawy lub usługodawcy w okresie obowiązywania umowy. Pisemna informacja o zawarciu powyższej umowy powinna zostać dostarczona właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy.

Ważna procedura akceptacji…
Jednym z istotnych warunków prawidłowego stosowania procedury self-billing jest również zapewnienie przez nabywcę towarów i usług, odpowiedzialnego za wystawianie faktur, odpowiedniej procedury akceptacji wystawionych w imieniu sprzedawcy faktur, tak aby termin przedstawienia do akceptacji oryginału faktury umożliwiał dokonanie terminowego rozliczenia podatku przez dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi.

… oraz miejsce stałego prowadzenia działalności
Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów regulujących procedurę wystawiania faktur przez nabywcę towarów lub usług, jej zastosowanie możliwe jest wyłącznie w przypadku transakcji dostawy towarów i świadczenia usług na terytorium kraju oraz transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Natomiast brak jest w omawianych przepisach regulacji dotyczących kwestii wystawiania faktur przez usługobiorcę w imieniu usługodawcy w sytuacji, gdy miejscem świadczenia usług jest terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę.

Ponadto, przepis § 26 ust. 1 rozporządzenia fakturowego, który określa jakie przepisy tego rozporządzenia należy zastosować w przypadku wystawiania faktur stwierdzających wykonanie usług, dla których miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, nie powołuje § 6 Rozporządzenia fakturowego, regulującego kwestie wystawiania faktur przez nabywcę usług, w imieniu i na rachunek usługodawcy. Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w wydanych w przedmiotowym zakresie interpretacjach organów podatkowych.

W rezultacie, stosowanie procedury samofakturowania będzie możliwe jedynie w sytuacji, gdy przedsiębiorca występować będzie jako podatnik posiadający stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, bowiem tylko w powyższym przypadku miejscem opodatkowania usług przez niego nabywanych będzie Polska. Natomiast przy uznaniu, iż przedsiębiorca nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w kraju, nabywane przez niego usługi, zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b VATU, opodatkowane będą w kraju siedziby przedsiębiorcy (jako usługobiorcy). W takim przypadku niedopuszczalne będzie z punktu widzenia polskiego usługodawcy zawarcie z przedsiębiorcą umowy przewidującej wystawianie faktur przez nabywcę.