Podatek PCC a sprzedaż gospodarstwa rolnego

Przeczytaj także: Obrót ziemią rolną w podatku od czynności cywilnoprawnych

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit a.) ustawy o PCC, podatkowi temu podlegają m.in. czynności cywilnoprawne w postaci umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W art. 9 ustawy o PCC ustawodawca przewidział jednak szereg zwolnień. Pkt 2 lit. a) tego przepisu mówi, że zwalnia się z tego podatku m.in. przeniesienie własności nieruchomości lub ich części (przy czym chodzi tutaj o prawo własności nieruchomości czego nie należy mylić z prawem użytkowania wieczystego), wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast w drodze umowy sprzedaży.
Aby jednak powyższe było możliwe, trzeba spełnić pewne dodatkowe warunki. Otóż żeby zwolnienie to miała zastosowanie, w chwili dokonania czynności nabyte grunty muszą w rozumieniu przepisów o podatku rolnym:

• stanowić gospodarstwo rolne albo
• utworzyć gospodarstwo rolne tudzież
• wejść w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy

Spełnienie jednej z wyżej wypunktowanych przesłanek pozwala na skorzystanie ze zwolnienia. Co za tym idzie, jeżeli grunt rolny nabywa rolnik i włączy go on do swojego gospodarstwa rolnego, zwolnienie przysługuje, nawet wówczas gdy w chwili zakupu nabywany grunt takim gospodarstwem nie jest. Jeżeli nabyte w ten sposób grunty mają utworzyć nowe gospodarstwo rolne, zwolnienie także przysługuje.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 w związku z art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym za gospodarstwo rolne dla celów podatku rolnego uważa się „obszar gruntów (sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza) - o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej”. Co za tym idzie, wystarczającą przesłanką do tego, aby uznać dany obszar za gospodarstwo rolne, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym, jest posiadanie gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Powyższe oznacza przy tym, że za część gospodarstwa rolnego, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym, należy uznać również udział we współwłasności gruntów rolnych.

Co ważne, wystarczającym do uznania danego obszaru za gospodarstwo rolne jest fakt posiadania gruntów rolnych, nie zaś uzyskiwanie z tego tytułu dochodów.

Wskazane zwolnienie wynikające z ustawy o PCC będzie miało zastosowanie także wówczas, gdy w chwili sprzedaży grunty te stanowią gospodarstwo rolne, zaś po dokonaniu czynności sprzedaży przestaną nim być. Późniejsza zmiana charakteru nabytych nieruchomości nie ma tutaj znaczenia.

Co za tym idzie, jeżeli nowy nabywca zakupione gospodarstwo przeznaczy do innej działalności aniżeli rolnicza, np. będzie je wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej, nie spowoduje to utraty prawa do zwolnienia. Ważne jest bowiem tutaj to, aby w chwili dokonania transakcji sprzedaży grunty te stanowiły gospodarstwo rolne.

Co ważne przytoczony wyżej art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o PCC mówi o zwolnieniu w przypadku sprzedaży nieruchomości lub jej części, wraz z częściami składowymi. Co za tym idzie, obejmuje ono nie tylko grunty, ale także i budynki i to zarówno mieszkalne jak i gospodarcze oraz inne urządzenia trwale z gruntem związane. Wyjątek dotyczy jedynie budynków mieszkalnych (lub ich części) znajdujących się na obszarze miast. W stosunku do takich zwolnienie nie ma zastosowania.

Ewentualny podatek od czynności cywilnoprawnych płaci oczywiście nabywca.