eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiAktualności podatkowe › Usługa transportowa: kary umowne jako koszty firmy

Usługa transportowa: kary umowne jako koszty firmy

2012-03-28 13:34

Podmioty zajmujące się świadczeniem usług transportowych w praktyce obrotu gospodarczego niejednokrotnie mają do czynienia z powstawaniem szkód w transporcie. Można tu wskazać chociażby na niedostarczenie towaru w terminie, uszkodzenie przewożonego towaru czy też w niektórych przypadkach nawet kradzież ładunku. Co do zasady, szkody te nie wynikają z winy takiego przedsiębiorcy, lecz z przyczyn losowych jak złe warunki pogodowe opóźniające czas dotarcia transportu do celu, czy też kradzież. W takiej sytuacji często zleceniodawcy obciążają przedsiębiorcę karą umowną za wadliwe wykonanie usługi. Czy takie obciążenie przedsiębiorca transportowy będzie mógł zaliczyć do kup?

Przeczytaj także: Kary umowne: koszty podatkowe firmy

Według ustaw dochodowych…
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy PDOP, oraz odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy PDOF, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Powyższa reguła dotyczy nie tylko wad dostarczonych towarów, lecz również wad wykonanych robót i usług. Jak jednak ocenić, czy pomimo, że przesyłka dotarła do celu – towar został dostarczony, choć z uszczerbkiem – to czy również wadliwie została wykonana sama usługa transportu?

… i według innych przepisów
W rozpatrywanej sprawie zastosowanie będą miały przepisy Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe. I tak, trzeba zauważyć, iż w myśl art. 774 kc, przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Cechą konstrukcyjną umowy przewozu jest zatem przewiezienie rzeczy za pomocą środka transportu do miejsca przeznaczenia. Co istotne, umowa przewozu co do zasady nie obejmuje jednak samego rezultatu (przewiezienie do celu), ale także należyte działanie (przewiezienie rzeczy w stanie niepogorszonym).

Niepełne wykonanie usługi
Kary umowne, o których mowa w rozpatrywanych przepisach prawa podatkowego niewątpliwie kładą nacisk na należyte wykonanie zobowiązań. Można nawet powiedzieć, że ustawodawca wyłącza je spod kosztów uzyskania przychodów, nie chcąc „premiować” przypadków nienależytego wykonania zobowiązania. Trzeba jednak podkreślić, iż ani ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, ani ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia "wad wykonanych robót czy usług". Zasadniczą kwestią do oceny zasadności zastosowania ww. przepisów jest zatem wykładnia językowa pojęcia „wadliwy”. Stąd zgodnie z internetowym słownikiem języka polskiego PWN, słowo to oznacza tyle co „mający wady, usterki, defekty, wskazujący braki, błędy, niewłaściwy, nieprawidłowy, niepoprawny”. Słusznie można zatem przyjąć, że wadliwie wykonana usługa, to taka, która została wykonana w sposób niepełny tj. w przypadku której nie zostały spełnione wszelkie obowiązki ciążące na podatniku zgodnie z umową oraz przepisami prawa.

Fiskus i sądy potwierdzają

W podobnym tonie wypowiadają się organy podatkowe. Przykładowo, jak zauważył Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach (interpretacja z 18 września 2010 r., sygn. IBPBI/2/423-713/10/PP): „W sytuacji, gdy przewoźnik wypłaca zlecającemu przewóz odszkodowanie z tytułu uszkodzenia towaru, de facto dochodzi do nieprawidłowego wykonania usługi, a to oznacza, że wypłacane z tego tytułu odszkodowanie nie będzie mogło być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż tego rodzaju wydatki zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 pkt 22 updop. Za prawidłowe i zgodne z treścią w/w przepisu należy uznać stanowisko, iż dotknięta jest wadą usługa przewozu w sytuacji, gdy przewożony towar dociera do miejsca jego przeznaczenia z uszkodzeniem”.

Również sądy potwierdzają zaprezentowane powyżej stanowisko. Przykładowo WSA w Gliwicach w orzeczeniu z 5 czerwca 2008 r., sygn. I SA/Gl 180/08 (orzeczenie prawomocne), wskazał, iż „Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych wyłączone są z kosztów uzyskania przychodu przewoźnika odszkodowania wypłacone przez niego zlecającemu przewóz towaru, z tytułu uszkodzenia przewożonych towarów w trakcie wykonywania usługi transportowej”.

Naprawa szkody inaczej niż kradzież towaru
Jeżeli przedsiębiorca, który dopuścił się szkody w transporcie zamiast płacić karę, czy też odszkodowanie, podejmie się naprawić szkodę we własnym zakresie, uznać można, iż przytoczone na wstępie przepisy nie znajdą zastosowania. Co za tym idzie wydatki poniesione przez niego na naprawę, będą mogły zostać uznane za kup. Tak wypowiedział się przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, w interpretacji indywidualnej z 7 sierpnia 2009 r., sygn. BPBI/2/423-553/09/PC. Z kolei w sytuacji, gdy przedmiot ładunku zostanie skradziony, co do zasady można przyjąć założenie, że usługa w ogóle nie została wykonana, co za tym idzie odszkodowania wypłaconego zleceniodawcy, w takiej sytuacji nie można uznać za wypłatę kary umownej za wadliwe wykonanie usługi, o której mowa w analizowanych przepisach (tak Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, w interpretacji indywidualnej z 5 lutego 2010 r., sygn. ILPB1/415-1288/09-2/IM.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: