Proste prawo podatkowe i ułatwienia dla małych firm

Przeczytaj także: Prawo podatkowe: które przepisy do zmiany?

Zestaw rekomendacji to wynik konsultacji i badań Rady Podatkowej przeprowadzonych w trakcie ponad dwuletniego projektu „Świadomy podatnik”. Rozwiązania te zostały skonfrontowane z dotychczasowym dorobkiem badawczym i analitycznym m.in. Ministerstwa Finansów, Komisji Europejskiej oraz doktryny i doświadczeń PKPP Lewiatan. Założenia „Modelu podatkowego dla MSP” przedstawione były wczoraj w Sejmie RP na specjalnym seminarium „Prostsze podatki – szybszy rozwój”. Wydarzenie zorganizowane zostało pod patronatem Dariusza Rosatiego, Przewodniczącego Sejmowej Komisji Finansów Publicznych.

Preferencje dedykowane specjalnie dla MSP nie są wśród samych MSP uznawane za najważniejsze. Przedsiębiorcy oczekują przede wszystkim jasnych i przejrzystych przepisów podatkowych (co często oznacza, że powinny być to przepisy „proste”), wprowadzanych z odpowiednim vacatio legis i odpowiednio dostosowanych do warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Jako przykłady rozwiązań oczekiwanych przez MSP można wskazać: zwiększenie wartości składnika majątkowego uprawniającego do zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym, uproszczenie regulacji związanych z odliczaniem podatku naliczonego od towarów i usług przy nabyciu samochodów osobowych (np. pełne odliczenie połączone z ryczałtowanym opodatkowaniem prywatnego użytku) czy zryczałtowane kwoty przychodów dla pracowników z tytułu świadczeń pozapłacowych (rozwiązanie upraszczające rozliczenia pracodawców – płatników podatku dochodowego). Przedsiębiorcy nie uważają przy tym, że tylko oni sami powinni doświadczać dobrodziejstw właściwie funkcjonującego systemu podatkowego. Oznacza to, że podstawowym postulatem MSP jest poprawa jakości przepisów podatkowych lub systemu podatkowego.

W Polsce wg badań sektora MSP, przygotowanych przez PKPP Lewiatan, odpowiednio 64,6% i 73,8% respondentów uznaje za utrudnienie w prowadzeniu działalności gospodarczej wysokość obciążeń w podatku dochodowym i podatku VAT. Jednocześnie odpowiednio 57,4% oraz 60,4% jako utrudnienie wskazuje nieprzejrzystość lub niejednoznaczność przepisów podatków dochodowych oraz podatku VAT. Między innymi naprzeciw tym obciążeniom wychodzi „Model podatkowy dla MSP”. Co w nim znajdziemy?

Uproszczona ewidencja podatkowa dla mikrospółek
Wyzwaniem zarówno dla ustawodawcy unijnego jak i krajowego pozostaje radykalne obniżenie kosztów ewidencyjnych dla mikrospółek handlowych. Rola spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w gospodarce uległa zasadniczym zmianom w ostatnich latach. Polski ustawodawca konsekwentnie „obniża rangę” spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zmniejszając wymogi kapitałowe i rejestracyjne. Od 2004 r. minimalny kapitał zakładowy dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością został obniżony dziesięciokrotnie do kwoty 5 tys. zł. Od 2012 r. umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być również zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki udostępnianego w systemie teleinformatycznym. Ta procedura przyspieszyła proces rejestracji i obniżyła jej koszt o opłaty notarialne. Ustawodawca stworzył więc warunki do powstawania mikrospółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednakże cały czas utrzymuje dla tych podmiotów liczne obowiązki ewidencyjne w zakresie rachunkowości i podatków (do czego zobowiązany jest IV Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady). Powstaje pytanie, dlaczego mikrospółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie mogłyby korzystać z uproszczonych form ewidencji: podatkowej księgi przychodów i rozchodów czy nawet ryczałtu od przychodów? Po co obniża się wymogi kapitałowe, w jakim celu obniża się koszty rejestracyjne, aby jednocześnie pozostawiać wysokie wymogi ewidencyjne? Potrzeby rozwojowe takich krajów jak Polska powinny zmusić polskie władze do odważnej rewizji koncepcji poddawania spółek z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązkom rachunkowym. Inaczej nie należy się spodziewać, aby ilość przedsiębiorstw MSP znacząco wzrosła.

Inne uproszczenia ewidencyjne
Wśród propozycji znajdują się: wprowadzenie alternatywnego modelu ryczałtu z uwzględnieniem niektórych rodzajów kosztów, rozszerzenie zakresu przedmiotowego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, metoda kasowa w podatku dochodowym, wykreślenie ograniczeń przedmiotowych w zakresie zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług, zryczałtowane koszty uzyskania przychodów dotyczące wydatków ponoszonych w miejscu zamieszkania w przypadku, gdy w tym samym miejscu osoba fizyczna prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, obowiązek zapłaty zaliczek dopiero po przekroczeniu określonego poziomu dochodu.