Upominki dla pracowników opodatkowane jak darowizny a nie pensja?

Przeczytaj także: Gadżety reklamowe i upominki dla pracowników w trakcie dni otwartych

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka z o.o. zamierza przekazywać swoim pracownikom prezenty z okazji przejścia na emeryturę bądź wieloletniego jubileuszu pracy. Okazji do wręczania takich prezentów może być więcej. Upominkami będą zegarki, złote monety, medale itp. – związane z okolicznością ich wręczania.

Upominki takie spółka będzie nabywać z własnych środków obrotowych. Do ich przekazywania nie obligują jej przepisy pracy, regulaminy wewnętrzne czy też zawarte z pracownikami umowy ani żadne inne zobowiązania. Obdarowany nie będzie mógł dochodzić wydania prezentu na podstawie żadnego stosunku prawnego ani roszczenia. Obdarowany nie będzie świadomy, czy przekazanie prezentu nastąpi jak też co będzie jego przedmiotem.

Upominki takie będą formą gratulacji a nie elementem wynagrodzenia. Spółka zadała pytanie, czy przy przekazaniu prezentów swoim pracownikom będą na niej ciążyły obowiązki płatnika? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Artur Gabrysiak - Fotolia.com

Czy pracownik może dostać prezent od szefa?

Z tytułu wypłacanych należności ze stosunku pracy pracodawca – jako płatnik jest m.in. obowiązany jako płatnik do wyliczenia, poboru i przekazania fiskusowi zaliczki na podatek dochodowy. Nie każde świadczenie otrzymane od pracodawcy musi jednak być traktowane jako przychód z pracy. Potwierdził to organ w wydanej interpretacji, w której to z okazji różnych jubileuszów pracowników spółka chciała im wręczać drobne upominki w formie prezentu.

Z kolei, stosownie do art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Niezależnie od powyższego wyjaśnić należy, że w art. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przewidziane zostały sytuacje, w których uzyskanie korzyści majątkowej mieszczącej się w definicji przychodu nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród wyłączeń wskazanych w tym przepisie w ust. 1 pkt 3 wskazane zostały przychody podlegające przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zacytowany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który co do zasady może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a który uzyskany został przez nich w sposób nieodpłatny, na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego. Przy czym zaznaczyć należy, że wyłączeniu temu podlega jedynie nabycie na podstawie jednego z tytułów wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, które faktycznie miało miejsce.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2018 r., poz. 644, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Umowa darowizny zdefiniowana została w art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145). Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

W kontekście zagadnienia nieodpłatnych świadczeń z tytułu stosunku pracy należy wskazać na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13. W wyroku tym, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że nie wszystkie świadczenia otrzymywane przez pracowników od pracodawców można uznać za przychód w rozumieniu ustawy. W ocenie Trybunału jest oczywiste, że pracodawcy (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie dokonują darowizn na rzecz swoich pracowników. Jednocześnie jest oczywiste, że wynagrodzenie za pracę może przybierać nie tylko pieniężną postać, lecz także postać różnego rodzaju świadczeń, które – nawet nieujęte w umowie o pracę – w praktyce są postrzegane jako jego element. Gdyby się zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie o podatku od spadków i darowizn. A zatem to nie zamiar obdarowania stanowi kryterium odróżnienia świadczeń pracodawcy, o których wartość należy podnieść podlegający opodatkowaniu dochód pracownika, od tych, które jego dochodu nie zwiększają.”

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza przekazywać swoim Pracownikom prezenty (upominki) z okazji przejścia na emeryturę bądź wieloletniego jubileuszu pracy. Upominki przekazywane byłyby w postaci zegarka, złotego medalu, złotej monety okolicznościowej, itp. Przekazywanie Pracownikom Prezentu (upominku) ma być formą gratulacji a nie elementem wynagrodzenia. Obdarowany nie może dochodzić wydania przedmiotu planowanego prezentu na podstawie żadnego stosunku prawnego ani roszczenia. Co do zasady obdarowany nie będzie świadomy, czy przekazanie będzie miało miejsce, ani co będzie jego przedmiotem.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis sprawy, powołane przepisy prawa podatkowego oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, uznać należy, że okolicznościowe Prezenty (upominki) od Wnioskodawcy dla Pracowników z okazji przejścia na emeryturę bądź wieloletniego jubileuszu pracy u Wnioskodawcy, jako darowizny nie będą stanowić nieodpłatnego świadczenia ze stosunku pracy ze względu na charakter czynności mającej na celu nieekwiwalentne i jednostronne obdarowanie Pracowników.

W konsekwencji, z uwagi na wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość wręczonych Pracownikom przez Wnioskodawcę Prezentów (upominków) z okazji i w okolicznościach wskazanych we wniosku, nie będzie stanowić dla nich przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem z ww. tytułu na Wnioskodawcy nie będą ciążyć obowiązki płatnika związane z obliczeniem, pobraniem i odprowadzeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 31 ustawy.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów