Księgi rachunkowe: spis z natury raz do roku?

Przeczytaj także: Księgi rachunkowe: gdy zaliczki uproszczone spis z natury raz na rok

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka jawna zajmuje się produkcją wyrobów piekarniczych i cukierniczych. Prowadzi księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości. Zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości spółka ewidencjonuje koszty zgodnie z zapisami art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości, polegającej na odpisywaniu w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączonym z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy. Przyjęto sporządzanie spisu z natury raz w roku, na 31 grudnia każdego roku uznając, że okresem sprawozdawczym jest rok podatkowy pokrywający się z rokiem kalendarzowym. Zadano pytanie czy takie postępowanie jest prawidłowe i wystarczające dla ustalania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy wspólników? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) nie regulują kwestii częstotliwości dokonywania remanentu przez podatników prowadzących księgi rachunkowe.

Odrębne przepisy, dotyczące prowadzenia ewidencji rachunkowej zawiera ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

A zatem, o ile Wnioskodawca prowadzi księgi rachunkowe prawidłowo, tj. zgodnie z przepisami wskazanej powyżej ustawy o rachunkowości, to księgi te będą stanowiły podstawę dla ustalenia dochodu z prowadzonej działalności, przy czym dochód ten winien być zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem, aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:
 poniesiony wydatek musi mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na powstanie przychodu, lub mieć na celu zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
 wydatek nie może znajdować się w katalogu kosztów określonych w art. 23 ust. 1 ustawy,
 wydatek jest prawidłowo udokumentowany.

Koszty materiałów, towarów i wyrobów gotowych stanowią koszty bezpośrednio związane z przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej.

Podatkowe zasady potrącalności kosztów bezpośrednich w przypadku podatników prowadzących księgi rachunkowe ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje w art. 22 ust. 5 - 5b.

W myśl art. 22 ust. 5 ww. ustawy, u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b.

Z kolei na podstawie art. 22 ust. 5a cyt. ustawy, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:
1. sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2. złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego
- są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 5a pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie (art. 22 ust. 5b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Przytoczone przepisy nie stanowią zatem przeszkody dla stosowania metody księgowania kosztów opisanej we wniosku, jeżeli przy jej zastosowaniu nie zostaną naruszone uregulowane w tych przepisach zasady potrącalności kosztów bezpośrednich w roku podatkowym.

Reasumując, sporządzanie w spółce spisu z natury raz w roku i korygowanie kosztów o wartość niezużytych materiałów, niesprzedanych towarów i wyrobów gotowych na koniec roku podatkowego (kalendarzowego) jest wystarczające dla prawidłowego ustalania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych wspólnika spółki jawnej.

Podkreślić należy, że cytowany powyżej art. 24 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustanawia zasadę ustalania dochodu podatników, do których mają zastosowanie zasady rachunkowości w oparciu o prawidłowo prowadzone księgi rachunkowe. Zatem, dla prawidłowego i zgodnego z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustalenia dochodu do opodatkowania konieczne jest również prawidłowe, zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości dokonywanie zapisów w księgach.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów