Kredyt bankowy: prowizja pośrednika a koszty firmy

Przeczytaj także: Kredyt: prowizje i inne opłaty bankowe a koszty firmy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka zawarła 02 lutego 2011 r. umowę pośrednictwa finansowego w zakresie pozyskania i wynegocjowania warunków kredytu długoterminowego (5 lat). Kredyt ten ma służyć finansowaniu bieżącej działalności gospodarczej. Został on uruchomiony 02 i 15 czerwca 2011 r. w łącznej wysokości 30 mln zł. Z tytułu zawartej umowy pośrednictwa spółka wypłaciła pośrednikowi prowizję o znacznej wartości. W księgach rachunkowych prowizja ta została zaewidencjonowana na koncie rozliczeń międzyokresowych kosztów do rozliczenia w ciągu 5 lat. Wypłata prowizji nastąpiła w kilku ratach od 16 czerwca 2011 do 05 stycznia 2012 r. Powstała wątpliwość, w którym momencie prowizję tę zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011r., Nr 74, poz. 397 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis powyższy zakłada, zatem konieczność spełnienia przez dany wydatek szeregu przesłanek, ażeby można było go uznać za koszt uzyskania przychodu. Wśród warunków, które powinny być łącznie spełnione wymienić należy:
• poniesienie kosztu przez podatnika,
• definitywny (rzeczywisty) charakter poniesionego kosztu,
• związek z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• cel poniesienia kosztu, którym jest uzyskanie przychodów, zachowanie lub zabezpieczenie ich źródła,
• właściwe udokumentowanie.

Z przywołanego przepisu wynika jednocześnie, iż kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów.

Właściwa kwalifikacja kosztów pod kątem ich bezpośredniego lub pośredniego związku z przychodami jest istotna, gdyż ma ona wpływ na ustalenie momentu potrącalności wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, można wyróżnić przy tym koszty podatkowe:
1. bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz
2. inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (pośrednio związane z przychodami), których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Stosownie do treści art. 15 ust. 4d ww. ustawy, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

W myśl art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Wskazanie w art. 15 ust. 4e ww. ustawy, że dniem poniesienia jest dzień, na który ujęto koszt w księgach oznacza, że dla celów podatkowych koszt ten należy rozpoznać na podstawie zapisów w księgach rachunkowych prowadzonych w oparciu o uregulowania ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedstawionego w niniejszej sprawie należy wskazać, iż zapłata pośrednikowi prowizji o znacznej wartości, zgodnie z zawartą umową pośrednictwa finansowego, stanowi dla Spółki koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, rozumianej jako moment ujęcia kosztu w księgach rachunkowych - stosownie do art. 15 ust. 4d w zw. z art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Niemniej jednak podkreślić należy, iż przedmiotem interpretacji są jedynie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Poza zakresem rozpoznania pozostają, natomiast kwestie prawidłowości stosowania ustawy o rachunkowości. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów