Ministerstwo Finansów potwierdza: pełna amortyzacja samochodu możliwa

Przeczytaj także: Amortyzacja samochodu wykorzystywanego w działalności gospodarczej

Pytania postawiono bardzo prosto: W jaki sposób dla celów podatku dochodowego (PIT i CIT) urzędy skarbowe będą traktować oświadczenie podatnika o użytkowaniu samochodu osobowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t zarówno w celach służbowych, jak i w celach prywatnych, sporządzone na potrzeby odliczenia podatku VAT?
Czy podatnik przedsiębiorca, który zadeklaruje do celów odliczeń podatku VAT (w wysokości 50%) używanie samochodu osobowego lub osobowego z homologacją ciężarową o DMC do 3,5 t zarówno do celów prywatnych, jak i do celów służbowych, będzie mógł dokonywać, i w jakiej wysokości, odpisów amortyzacyjnych związanych z wprowadzeniem tegoż pojazdu do ewidencji środków trwałych?

W odpowiedzi resort finansów podkreślił, że w podatkach dochodowych obowiązuje zasada, w myśl której kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów niestanowiących kosztów podatkowych, wymienionych w katalogu wyłączeń.
Zasada ta obowiązuje zarówno podatników, którzy odliczą 50% kwoty podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, jak i tych, którzy odliczą podatek VAT w pełnej wysokości.

Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 312) nie oznacza, że w zakresie podatku PIT oraz podatku CIT podatnicy ci zobligowani są do automatycznego pomniejszenia kosztów używania samochodu osobowego o 50%. A zatem jeżeli wydatek związany z używaniem samochodu osobowego spełnia warunki określone w art. 22 ust. 1 ustawy PIT (odpowiednio art. 15 ust. 1 ustawy CIT), stanowi on koszt uzyskania przychodu wraz z podatkiem VAT w tej części, w jakiej podatnikowi nie przysługiwało odliczenie, zgodnie z odrębnymi przepisami. – czytamy w odpowiedzi na interpelację.

Ministerstwo Finansów przytoczyło także pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 stycznia 2009 r., sygn. akt FSK 1470/07, z którym się w pełni zgodziło (pełna treść wyroku jest dostępna na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl). W wyroku tym sąd uznał, że przepisy ustawy o podatku dochodowym nie dają podstaw do przyjęcia, że z uprawnienia do dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie mogą korzystać podatnicy wykorzystujący środki trwałe także do celów innych, aniżeli firmowe.

NSA uznał, że „(…) zasadniczym warunkiem dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest faktyczne wykorzystywanie środka trwałego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Generalną, wynikającą z art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. zasadą jest, że do kosztów uzyskania przychodów zalicza się koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, a więc w toku aktywnej działalności w obrębie danego źródła przychodu. Amortyzacja dotyczy zużycia środków trwałych w danym okresie, którego wyrazem jest określona wartość konieczna do utrzymania tych składników w dalszej eksploatacji lub odtworzenia po ich zużyciu. Jest ona zatem majątkowym obrazem zużycia danego środka trwałego w czasie. Funkcjonalnie wystarczające jest wykazanie związku używania określonego środka trwałego z prowadzeniem działalności gospodarczej w taki sposób, że dany środek służy przede wszystkim tejże działalności. Z przyczyn prakseologicznych ustawa nie wymaga ani wykazania, ani zaistnienia wyłączności takiego związku. Przy ustaleniu głównego celu wykorzystania środka trwałego jego osobiste i uboczne wykorzystywanie przez podatnika lub członków jego rodziny nie jest wystarczającym powodem wyłączenia.(…)”

Odpowiadający na interpelację poselską w imieniu Ministerstwa Finansów sekretarz stanu Janusz Cichoń wskazał przy tym na sposób ustalania wartości początkowej danego składnika majątku w cenie nabycia (na którą składają się w zasadzie wszelkie wydatki z tym związane, a poniesione do dnia jego przekazania do używania, pomniejszone o odliczony podatek od towarów i usług).

Wskazał on także przypadki, w których ustawodawca wyłącza amortyzację bądź ogranicza wysokość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych, a zaliczanych w ciężar kosztów uzyskania przychodu. I tak amortyzacji nie podlegają składniki majątku nieużywane na skutek zawieszenia działalności gospodarczej.
Co do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów dokonywanych odpisów, dochodzi do niego w trzech przypadkach. Pierwszy tyczy się tych samochodów osobowych, których wartość początkowa przekracza równowartość 20 000 euro (odpis amortyzacyjny przypadający na tę część wartości początkowej, która przekracza wskazany limit, nie jest kosztem podatkowym).
Drugie takie wyłączenie dotyczy przypadków, gdy część wydatków zostało podatnikowi zwrócone (np. otrzymał na ten cel dotację).
Trzecie wyłączenie ma zastosowanie, gdy dany składnik majątku zostanie oddany do nieodpłatnego używania innemu podmiotowi.

W przypadku samochodów osobowych, ustawy o podatkach dochodowych nie zawierają przy tym analogicznych rozwiązań, jak w przypadku nieruchomości wykorzystywanych jedynie częściowo w działalności gospodarczej (gdzie odpisy amortyzacyjne są naliczane od wartości początkowej nieruchomości odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej w firmie do całej powierzchni użytkowej).