Historyczne wydatki na szkolenia nie są kosztem podatkowym

Przeczytaj także: Ponoszenie kosztów w czasie zawieszenia działalności gospodarczej

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Z początkiem września 2018 r. wnioskodawca zamierza otworzyć firmę świadczącą usługi z zakresu pozaszkolnych form edukacji – nauczanie ruchu metodą F. Aby świadczyć takie usługi wnioskodawca zobowiązany był zdobyć wymagany certyfikat, który uzyskuje się w drodze uczestnictwa oraz ukończenia kursu treningowego oraz czteroletniego profesjonalnego treningu i zdania egzaminu końcowego.

Kurs treningowy wnioskodawca odbył w latach 2014-2018. W tym czasie nie świadczył pracy na podstawie umowy o pracę. Wydatki na odbycie kursu wnioskodawca pokrył z własnej kieszeni i te nie zostały mu zwrócone. Zainteresowany zadał pytanie, czy koszty poniesionej nauki może zaliczyć do kosztów otwieranej firmy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1509), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Photographee.eu - Fotolia.com

Kursy i szkolenia sprzed otwarcia firmy dla fiskusa się nie liczą

Mimo, że określone kursy i egzaminy są niezbędne do prowadzenia określonej działalności gospodarczej, to nie zawsze wydatki z nimi związane staną się kosztem podatkowym. Fiskus bowiem nie pozwala rozliczyć w takich kosztach wydatków ponoszonych przed rozpoczęciem firmy wskazując, że te obiektywnie nie mogły się przyczynić do powstania przychodów z tego właśnie źródła.

Powyższy przepis ma charakter ogólny. Z tego względu, każdy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy badać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony.

Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. Z oceny związku z prowadzoną działalnością powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, winien – w myśl powołanego przepisu – spełniać łącznie następujące warunki:
• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Należy przy tym podkreślić, że obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo -skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności gospodarczej, bądź zachowaniem albo zabezpieczeniem tego źródła przychodu każdorazowo spoczywa na podatniku. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Podsumowując, wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu zaistnieje związek przyczynowy i koszt nie będzie objęty dyspozycją art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (…)

Oceniając możliwość zaliczenia wydatków, związanych z odbyciem powyższego kursu, do kosztów uzyskania przychodów z planowanej działalności gospodarczej, wskazać należy, że wydatki związane z podnoszeniem (zdobywaniem) kwalifikacji zawodowych w formie kursu nie są ujęte w katalogu zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Jak już wyjaśniono, nie stanowi to jednak wystarczającej przesłanki do zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Dla uzyskania takiego statusu konieczne jest również zaistnienie związku przyczynowego między poniesionym wydatkiem a celem, jakim jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Do stwierdzenia, czy ww. poniesione opłaty mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, istotnym jest ustalenie:
• czy takie wydatki związane są ze zdobywaniem wiedzy i umiejętności są potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej i mają związek z tą działalnością,
• czy też wydatki te służą tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia niezwiązanego z działalnością gospodarczą, a więc które co do zasady mają charakter osobisty.

Jako koszty uzasadnione racjonalnie i gospodarczo, których poniesienie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów ze źródła jakim jest działalność gospodarcza, uznać należy wydatki na kształcenie, które pozwolą podatnikowi nabyć umiejętności i wiedzę niezbędną w prowadzeniu działalności. Istotnym warunkiem zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest przy tym istnienie źródła przychodów, do którego dany wydatek można przyporządkować.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy wskazać, że skoro Wnioskodawca poniósł opisane wydatki przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej, to nie można uznać, że wydatki te poniósł w celu uzyskania przychodu ze źródła działalności gospodarczej, czy też w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów (które jeszcze nie istniało). Niniejsze wydatki nie spełniają zatem przesłanek, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mają one charakter wydatków typowo osobistych, w związku z czym nie można ich uznać za koszt uzyskania przychodów w rozumieniu powołanej regulacji.

Reasumując, wydatki związane z odbyciem czteroletniego profesjonalnego treningu i zdania egzaminu końcowego, organizowanego przez M. nie spełniają przesłanek, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zostały bowiem poniesione przez Wnioskodawcę przed rozpoczęciem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, co oznacza, że nie mogły (i nie mogą) obiektywnie przyczyniać się do osiągnięcia przychodu, bądź też służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, ponieważ źródło to w tym czasie nie istniało. Wydatki te nie mogą być zatem uznane za koszty uzyskania przychodów, z związku z czym stanowisko Wnioskodawcy oceniono jako nieprawidłowe.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów