Egzekucja należności z majątku drugiej spółki dłużnika

Przeczytaj także: Co zrobić, gdy dłużnik wyzbywa się majątku

Niestety nie można prowadzić egzekucji z majątku drugiej spółki jawnej, którą założył dłużnik (czyli wspólnik spółki X) - spółki Y. Jest to spowodowane tym, że podatnik nie jest wierzycielem spółki Y, lecz spółki X i najprawdopodobniej także wspólników spółki X. Jednakże fakt, iż dłużnik jest wspólnikiem w innej spółce jawnej pozwala podatnikowi na skorzystanie z innych sposobów egzekucji, które pośrednio będą dotyczyły majątku drugiej spółki jawnej.

Ważne - zasady odpowiedzialności wspólników spółki jawnej za jej długi

Każdy wspólnik spółki jawnej odpowiada za zobowiązania tej spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami. Jednak jako wierzyciel spółki można prowadzić egzekucję z majątku jej wspólnika dopiero w przypadku, gdy egzekucja z majątku samej spółki okaże się bezskuteczna (jest to tzw. subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).

Oznacza to, że o zapłatę długu można pozwać albo samą spółkę jawną X, albo jednocześnie spółkę X i jej wspólników. Bez względu jednak na to, który sposób podatnik wybierze, egzekucja z majątku osobistego wspólników spółki będzie możliwa dopiero wtedy, gdy wykaże on, że z majątku spółki nie może odzyskać swoich pieniędzy (np. postanowieniem komornika).

Z jakich sposobów egzekucji można skorzystać, aby odzyskać pieniądze z praw przysługujących dłużnikowi w drugiej spółce?

Gdy podatnik będzie dysponować tytułem wykonawczym (korzystny dla niego wyrok lub nakaz zapłaty wydany przez sąd zaopatrzony w klauzulę wykonalności), który został wydany także przeciwko wspólnikowi spółki X, to może uzyskać w drodze egzekucji komorniczej zajęcie następujących praw majątkowych jakie przysługują dłużnikowi (dotychczasowemu wspólnikowi spółki X) w drugiej spółce jawnej, np.:

1. prawa do udziału w zysku,
2. prawa do udziału kapitałowego w przypadku wystąpienia ze spółki,
3. prawa do udziału w majątku likwidowanej spółki, który pozostanie po pokryciu jej zobowiązań.

Z praw wymienionych w pkt 2 i 3 wierzyciel może prowadzić egzekucję dopiero w razie wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej albo w razie rozwiązania tej spółki z innych przyczyn (do tego czasu wierzyciel nie może prowadzić z nich egzekucji). Jednak w art. 62 § 2 Kodeksu spółek handlowych przewidziano dla wierzyciela szczególne uprawnienie.

Otóż wierzyciel, który uzyskał zajęcie tych praw, może, działając tak jakby był wspólnikiem tej spółki, wypowiedzieć umowę spółki jawnej. Po likwidacji spółki przeprowadzonej na skutek wypowiedzenia umowy, wierzyciel może pobrać już konkretne pieniądze do jakich ma prawo wspólnik spółki (dłużnik) na skutek jej rozwiązania np. prawo do udziału w majątku likwidowanej spółki, który pozostanie po pokryciu jej zobowiązań. Inaczej mówiąc, jeśli podatnik uzyska zajęcie tych praw, będzie miał takie same prawa jak wspólnik spółki jawnej w kwestii wypowiedzenia umowy spółki (ale tylko w tym zakresie).

Jest tylko jeden warunek, który musi być spełniony, aby mógł on skorzystać z opisanego uprawnienia. Otóż będzie mógł wypowiedzieć umowę spółki jawnej (jeśli oczywiście uzyska zajęcie omawianych praw) jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z ruchomości dłużnika (czyli wspólnika tej spółki).

Wypowiedzenie umowy spółki jest możliwie na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego, nawet gdy umowa spółki była zawarta na czas oznaczony. Jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może skorzystać z terminu określonego w umowie.


Tekst pochodzi z „Aktualności księgowych” - całkowicie bezpłatnych, najnowszych informacji, orzecznictwa oraz porad ekspertów dla księgowych.