Najważniejsze zmiany w VAT od 1 lipca 2011 r.

Przeczytaj także: Zmiany w VAT: reverse charge przy towarach

Po drugie ustawa o zmianie VAT wprowadza zmiany mające na celu doprecyzowanie katalogu odpadów przetwarzalnych, które są objęte mechanizmem odwróconego obciążenia (ang. reverse charge). Podkreślenia wymaga fakt, że obecny zakres stosowania tego mechanizmu został poszerzony o takie towary, jak zużyte akumulatory elektryczne czy odpady szklane, gumowe i z tworzyw sztucznych. Ustawą o zmianie VAT wprowadza się do ustawy VAT załącznik nr 11. Dzięki omawianej zmianie podatnicy uczestniczący w transakcjach na rynku surowców wtórnych zyskają pewność prawną, w przypadku których dostaw, osobą zobowiązaną do rozliczenia podatku VAT będzie nabywca a nie sprzedawca. W odróżnieniu od stanu prawnego obowiązującego przed wejściem w życie proponowanej zmiany, katalog ten jest szerszy i nie dotyczy tylko złomu metali. Ujęto w nim m.in. takie odpady, których odzysk i przetwarzanie stwarza, sygnalizowane przez organizacje przedstawicielskie przedsiębiorców działających w szeroko definiowanej branży złomu, ryzyko wystąpienia nadużyć podatkowych (takie, jak złom tzw. akumulatorowy). Katalog towarów jest zbieżny z wprowadzonym od 1 stycznia 2011 r. w Niemczech, co powinno przeciwdziałać przechodzeniu nieuczciwych podatników z rynku niemieckiego do Polski.

Po trzecie, ustawa o zmianie VAT wprowadza zmiany o charakterze upraszczającym, dotyczące przeliczania kursów przy usługach wstępu na imprezy masowe, służące w szczególności sprawnej organizacji EURO 2012. Zawarte w dotychczasowym art. 31a ustawy VAT zasady przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej oparte są na art. 91 dyrektywy VAT. Jednakże dyrektywa ta zawiera dodatkowo upoważnienie o charakterze fakultatywnym, zgodnie z którym państwa członkowskie - w odniesieniu do niektórych transakcji innych niż import towarów lub w stosunku do niektórych kategorii podatników - mogą stosować kurs wymiany ustalony zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego obowiązującymi w zakresie obliczania wartości celnej. Dla ustalenia wartości celnej wykorzystuje się bieżące kursy średnie walut obcych w złotych, wyliczane i ogłaszane przez NBP, natomiast stosuje się je według zasad wynikających bezpośrednio z przepisów wspólnotowych. Artykuł 169 rozporządzenia Komisji EWG nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady EWG nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny wprowadza zasadę, zgodnie z którą bieżące kursy średnie dla celów ustalania wartości celnej są - co do zasady - wyliczane i publikowane w przedostatnią środę miesiąca (publikacja jest możliwa również w dniu następnym) oraz stosowane przez następujący po nim miesiąc kalendarzowy. Biorąc pod uwagę powyższe upoważnienie, zasadne wydaje się skorzystanie z przedstawionej w dyrektywie możliwości spełniającej w tym przypadku przede wszystkim funkcję uproszczenia rozliczeń dokonywanych w walucie obcej przez podatników świadczących usługi wstępu na imprezy masowe.

Po czwarte, w ustawie VAT dodaje się rozdział 7a dotyczący szczególnej procedury w zakresie świadczenia usług międzynarodowego okazjonalnego przewozu drogowego osób. Procedura ta dotyczy podatników posiadających siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego świadczą te usługi, a w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadają stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu na terytorium innego niż terytorium kraju państwa członkowskiego, świadczących wyłącznie usługi międzynarodowego przewozu drogowego, polegające na okazjonalnym przewozie osób autobusami zarejestrowanymi na terytorium innego niż terytorium kraju państwa członkowskiego. Przewiduje ona możliwość skorzystania z uproszczonej rejestracji w zakresie identyfikacji podatkowej dla celów podatku VAT tych podatników oraz uproszczonego rozliczania podatku w odniesieniu do świadczonych przez nich wskazanych wyżej usług. Warunkiem skorzystania z tej procedury jest niekorzystanie przez tych podatników z możliwości odliczenia podatku naliczonego, otrzymania zwrotu podatku lub zwrotu różnicy podatku.

Podsumowując, powyższe zmiany wpływają przede wszystkim na podatników podatku od towarów i usług. Zmiany o charakterze upraszczającym wpłyną na rozliczenia dokonywane m.in. przez przedsiębiorców zagranicznych wykonujących okazjonalne przewozy autokarowe na terytorium Polski, podatników świadczących usługi wstępu na imprezy masowe oraz osoby dokonujące dostaw i zakupu towarów, o których mowa w załączniku nr 11 do ustawy o zmianie VAT.