Zakup i sprzedaż towaru/produktu z odwrotnym obciążeniem

Przeczytaj także: Transakcja zakupu odpadów: podatek VAT należny i naliczony

Przykładem takich towarów jest m.in. stal surowa w postaci blachy, prętów czy kształtowników. Jeżeli sprzedaż takiego (jak też wielu innych) towaru zostanie oznaczona jako „odwrotne obciążenie”, obowiązanym do rozliczenia podatku należnego z tytułu tej transakcji jest nabywca a nie sprzedawca. W związku z tym na fakturze dokumentującej powyższe, a wystawionej przez sprzedawcę, nie powinno być zarówno stawki jak i kwoty podatku.

Nie każda dostawa towaru wymienionego w załączniku nr 11 do ustawy o VAT będzie jednak rozliczana w ramach odwrotnego obciążenia. Istotny jest bowiem nie tylko rodzaj towaru, ale także status podatkowy dostawcy i nabywcy.

Szczegóły w tym zakresie reguluje art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT.
Wskazane warunki muszą być spełnione łącznie. Co za tym idzie, z transakcją rozliczaną w ramach odwrotnego obciążenia nie będziemy mieć do czynienia przykładowo wówczas, gdy nabywcą jest tzw. osoba prywatna (nieprowadząca firmy) bądź sprzedawcą przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z uwagi na obroty. Niemniej jeżeli ten ostatni (a więc podatnik zwolniony z VAT) będzie jedynie nabywcą, a sprzedawcą okaże się czynny podatnik VAT, gdzie dostawa ta nie będzie korzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 (przewidzianego dla towarów używanych), odwrotne obciążenie wystąpi. „Szczęśliwy” nabywca będzie tutaj musiał złożyć w urzędzie skarbowym deklarację VAT, na której wykaże podatek należny od takiego zakupu.

Co niezwykle ważne, dostawa tego samego towaru w ramach odwrotnego obciążenia może występować wiele razy (czyli np. na każdym kolejnym etapie obrotu), jeżeli tylko zostaną spełnione powyższe warunki. Oznacza to że przykładowo dany podatnik może określony towar kupić w ramach odwrotnego obciążenia i dalej go w ten sam sposób sprzedać.

Jeżeli jednak towar taki zostanie wykorzystany do wytworzenia produktu, który nie znajduje się w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, jego (danego produktu) sprzedaż będzie rozliczana na zasadach ogólnych (czyli obowiązanym do rozliczenia podatku należnego będzie sprzedawca, podobnie zresztą jak w sytuacji, gdy nabywcą będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, a nie podatnik VAT).