Wartość początkowa przy aporcie nieruchomości

Przeczytaj także: Budynek wybudowany na cudzym gruncie amortyzujemy liniowo

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka akcyjna posiada grunt stanowiący jej środek trwały. Obecna wartość rynkowa tego gruntu znacznie przewyższa jego cenę nabycia, stanowiącą wartość początkową. Na jej zwiększenie wpływa przy tym to, że spółka poniosła znaczne nakłady w celu przygotowania gruntu pod inwestycje budowlane. Spóła utworzyła wraz z osobą fizyczną spółkę komandytową, w której jest ona komandytariuszem, zaś osoba fizyczna jest komplementariuszem. Spółka akcyjna planuje wnieść do utworzonej spółki komandytowej wkład niepieniężny w postaci wskazanego wyżej gruntu wycenionego w cenie rynkowej. Osoba fizyczna zaś obejmie udziały w tej spółce w zamian za wkład pieniężny. Zadano pytanie, jak ustalić wartość początkową gruntu dla potrzeb ewidencji środków trwałych w spółce komandytowej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) W art. 16g ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania interpretacji nr ILPB3/423-912/09-2/KS, tj. 05 stycznia 2010 r., zawarty jest katalog metod ustalania wartości początkowej środków trwałych, jednakże żadna z metod nie może znaleźć zastosowania w sytuacji, gdy ma miejsce wniesienie wkładu niepieniężnego przez spółkę kapitałową do spółki osobowej.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Kadmy - Fotolia.com

Wartość początkowa przy aporcie nieruchomości

Wartość początkowa gruntu wnoszonego tytułem wkładu niepieniężnego do spółki komandytowej i ujętego w ewidencji środków trwałych tej spółki powinna odpowiadać wartości gruntu określonej przez wspólników na dzień wniesienia wkładu

W art. 16g ust. 1 pkt 4 tej ustawy, unormowana została jedynie sytuacja, w której spółka kapitałowa wnosi wkład niepieniężny (aport) do spółki kapitałowej lub do spółdzielni: w takim przypadku za wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych uważa się, ustaloną przez podatnika na dzień wniesienia wkładu lub udziału wartość poszczególnych wartości niematerialnych i prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej.

Powyższy przepis stanowi zatem w sposób jednoznaczny o ustalaniu wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w postaci wkładu niepieniężnego wniesionego do spółki kapitałowej.

Jak wynika z art. 4 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), spółkami kapitałowymi są: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna, natomiast do spółek osobowych zalicza się: spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo - akcyjną (art. 4 § 1 pkt 1 tej ustawy).

Zatem, w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych – na dzień wydania interpretacji nr ILPB3/423-912/09-2/KS, tj. 05 stycznia 2010 r. – brak jest uregulowań umożliwiających nadanie wartości początkowej środkom trwałym oraz wartościom niematerialnym i prawnym wnoszonym przez podatnika tego podatku do spółki osobowej (spółki nieposiadającej osobowości prawnej).

Mając na uwadze powyższe, należy podkreślić, iż w omawianym wyżej stanie prawnym, istniała luka konstrukcyjna spowodowana brakiem regulacji prawnych wskazujących na sposób określenia wartości początkowej środka trwałego wnoszonego w formie wkładu niepieniężnego przez spółkę kapitałową do spółki osobowej.

Stwierdzoną lukę konstrukcyjną należy „zamknąć” w drodze analogii legis. Analogia legis polega na podporządkowaniu określonych kategorii stanów faktycznych przepisowi, z którego w drodze wykładni językowej nie sposób wywieść normy o takim zasięgu. We wnioskowaniu z analogii legis wyróżnić można trzy podstawowe etapy: (1) ustalenie, że określony fakt nie jest objęty unormowaniem przez przepisy prawne, (2) ustalenie, że istnieje przepis prawny, który reguluje sytuacje pod istotnymi względami podobne do nieunormowanego, (3) powiązanie z faktem prawnym nieunormowanym podobnych lub takich samych konsekwencji prawnych, co z faktem bezpośrednio uregulowanym przez przepisy prawne.

Zatem, jeśli w art. 16g ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, katalog metod ustalania wartości początkowej środków trwałych jest katalogiem zamkniętym, to należy wykorzystać tę metodę, która w art. 16g ust. 1 pkt 4 tej ustawy jest przewidziana dla sytuacji najbardziej podobnej do tej, która nie doczekała się uregulowania, a więc taką samą, jak w przypadku wniesienia aportu w postaci środków trwałych do spółki mającej osobowość prawną.

Z uwagi na to, że analogia legis z art. 16g ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pozwala na uzyskanie kompletnej regulacji prawnej dla opisanego w przedmiotowej sprawie zdarzenia przyszłego, nie znajduje w nim zastosowania art. 22g ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), w myśl którego, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2 - 18, uważa się w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej - ustaloną przez wspólników na dzień wniesienia wkładu lub udziału, wartość poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej, z dnia wniesienia wkładu.

Reasumując powyższe, wartość początkowa gruntu wnoszonego tytułem wkładu niepieniężnego do spółki komandytowej i ujętego w ewidencji środków trwałych spółki osobowej powinna zostać określona na podstawie art. 16g ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiadać wartości gruntu określonej przez wspólników na dzień wniesienia wkładu. Tak określona wartość początkowa nie może być jednak wyższa od wartości rynkowej gruntu na dzień wniesienia wkładu.(…)

Ponadto nadmienia się, iż w przedmiotowej sprawie przedmiotem aportu ma być nieruchomość gruntowa niezabudowana, zatem należy mieć na uwadze art. 16c pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym, amortyzacji nie podlegają grunty (…).”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów