Podatek VAT: sprzedaż wysyłkowa nie dla wszystkich towarów

Przeczytaj także: Sprzedaż wysyłkowa: rozliczenie VAT w Polsce

Gdy taka sytuacja wystąpi, to co do zasady polska firma winna zarejestrować się w Niemczech na potrzeby tamtejszego podatku od wartości dodanej i go rozliczać. Trudno jednak wymagać od firm, aby rejestrowały się one w innym państwie na potrzeby tego podatku przykładowo dla tylko jednej czy też kilku niewielkich transakcji, gdyż poniesiony koszt związany z taką rejestracją (i rozliczaniem podatku) może przewyższyć zysk osiągnięty na sprzedaży.

Dlatego też w przepisach została przewidziana instytucja tzw. sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i na terytorium kraju. I tak sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju została określona w Polskiej ustawie o VAT w art. 2 pkt 23. Rozumie się przez nią dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez podatnika podatku od towarów i usług lub na jego rzecz z terytorium kraju (a więc Polski) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru, pod warunkiem że dostawa dokonywana jest na rzecz:
a) podatnika podatku od wartości dodanej lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9, lub
b) innego niż wymieniony w lit. a podmiotu niebędącego podatnikiem podatku od wartości dodanej.

Co za tym idzie, ze sprzedażą wysyłkową z terytorium kraju mamy do czynienia w sytuacji, gdy to polski podatnik VAT dokonuje sprzedaży na rzecz klienta z innego państwa członkowskiego UE (który nie rozlicza transakcji wewnątrzwspólnotowych). Warto przy tym zwrócić uwagę na warunek dotyczący wysyłki i transportu towarów, które powinny być wykonywane wyłącznie przez dostawcę lub na jego rzecz (czyli ze sprzedażą wysyłkową nie mamy do czynienia w przypadku, gdy obcokrajowiec przyjedzie do Polski i kupi towar na miejscu, po czym wywiezie go do swojego kraju).

Co się natomiast tyczy sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju (która została określona w następnym punkcie przytoczonej regulacji), jak nietrudno się domyślić, obejmuje ona sytuacje odwrotne, czyli takie, w których to podatnicy unijni dokonują sprzedaży na rzecz odbiorców w Polsce (którzy nie rozliczają z tego tytułu podatku VAT od WNT).

Dzięki owej sprzedaży wysyłkowej sprzedawca ma prawo opodatkować dostawę danego towaru u siebie, a nie w kraju przeznaczenia towaru. Trzeba jednak pamiętać, że wartość takiej sprzedaży jest limitowana. Każde państwo członkowskie określa odrębnie limit sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju. W Polsce wynosi on 160 000 zł (bez podatku od wartości dodanej) i jest limitem rocznym. Zasadę tę można stosować, o ile w roku poprzednim limit ten nie zostały przekroczony.

Nie ma natomiast limitu sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju (żadne Państwo bowiem nie jest zainteresowane wprowadzaniem limitów na sprzedaż, która w nim jest opodatkowana). Jednakże przekroczenie limitu sprzedaży wysyłkowej na terytorium innego państwa członkowskiego powoduje, że dalsza dostawa tych towarów do tego państwa nie będzie traktowana jako sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju, która może tu być opodatkowana i należy ją opodatkować w państwie przeznaczenia.

Nie mniej nie można zapominać, że nie każda czynność, która spełnia określone wyżej wymogi, jest traktowana jak sprzedaż wysyłkowa. Wyjątki w tym zakresie znalazły się w art. 23 ust. 11 i 13 ustawy o VAT. Dotyczą one:

1. nowych środków transportu
2. towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz
3. towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, opodatkowanych według szczególnych procedur przewidzianych dla tych towarów (tzw. procedura VAT marża)

I tak w przypadku nowych środków transportu, ich przemieszczenie z jednego państwa członkowskiego do innego zawsze powoduje powstanie transakcji wewnątrzwspólnotowej i to niezależnie od statusu dostawcy i nabywcy.

W przypadku towarów wymienionych w pkt 2, a więc instalowanych lub montowanych, miejscem ich opodatkowania każdorazowo jest państwo przeznaczenia.

Z kolei dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich bądź antyków podlega opodatkowaniu procedurą szczególną (opodatkowana jest tylko marża uzyskiwana na sprzedaży), stąd też nie mają do niej zastosowanie przepisy dotyczące sprzedaży wysyłkowej.

Ponadto także w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, której przedmiotem są wyroby akcyzowe, dostawę towarów uznaje się w każdym przypadku za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia.