Faktura RR: nieodliczony VAT nie jest kosztem podatkowym firmy

Przeczytaj także: Faktura VAT RR: nieodliczony podatek a koszty firmy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni prowadzi sklep spożywczo-przemysłowy. Zdarzenia gospodarcze ujmuje w księdze przychodów i rozchodów i płaci podatek liniowy. Jest także czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawczyni dokonuje zakupów produktów rolnych od rolników ryczałtowych na giełdzie. Z tytułu tych zakupów wystawia faktury RR. Produkty te następnie sprzedaje w swoich sklepach. Płatności za faktury następują gotówką, w związku z czym zryczałtowany podatek z nich wynikający nie zostaje odliczony. Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy nieodliczony VAT z takich faktur może zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. apops - Fotolia.com

Faktura RR: nieodliczony VAT nie jest kosztem podatkowym firmy

Jeżeli nie przysługuje prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku od nabywanych produktów rolnych od rolnika ryczałtowego, w związku z niedopełnieniem obowiązków wynikających z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług poprzez niespełnienie warunku sposobu zapłaty należności z faktury VAT RR w formie przelewu, podatek ten nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.

Podatnik kwalifikując poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów powinien kierować się podstawową zasadą zaistnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym kosztem, a możliwością osiągnięcia z tego tytułu przychodu, albowiem to na nim spoczywa ciężar udowodnienia, że jego poniesienie ma (lub może mieć) wpływ na wysokość osiąganych przychodów (lub na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów). Ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu.

Zatem, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:
• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.

Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) tiret drugi ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Uregulowanie art. 23 ust. 1 pkt 43 ww. ustawy należy interpretować w powiązaniu z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.).

Na uwagę zasługuje jednakże odmienny przedmiot obu podatków. Podatek od towarów i usług jest powszechnym podatkiem obrotowym netto (od wartości dodanej). Zasadniczą cechą tego podatku jest prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Skoro podatnikowi, co do zasady, przysługuje to uprawnienie, to racjonalne jest uregulowanie o wyłączeniu z kategorii kosztów uzyskania przychodów w ramach podatku dochodowego, podatku od towarów i usług, uiszczonego przy nabyciu towarów.

Odmienna sytuacja zachodzi, gdy przepisy ustawy o podatku od towarów i usług pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego. Wówczas racjonalne jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów podatku naliczonego przy nabyciu towarów, albowiem kwota tego podatku na podstawie ww. przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, nigdy nie zostanie zwrócona podatnikowi. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik utracił uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego na skutek niedochowania rygorów wynikających z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – brak jest podstaw prawnych do zaliczenia tego podatku do kosztów uzyskania przychodów.

Przepis art. 116 ustawy o podatku do towarów i usług uzależnia możliwość odliczenia zwrotu podatku dokonanego przez nabywcę towarów kupowanych od rolnika ryczałtowanego od spełnienia określonych w ustawie warunków, w tym od przekazania należności za produkty rolne na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego. W przypadku utraty prawa do odliczenia na skutek ich niedopełnienia – bez względu na okoliczności, z powodu których nie doszło do spełnienia warunków określonych tym przepisem – brak jest podstaw do przyjęcia, że w takiej sytuacji podatek naliczony stanowi koszt uzyskania przychodu.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że w sytuacji, w której Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku od nabywanych produktów rolnych od rolnika ryczałtowego, w związku z niedopełnieniem obowiązków wynikających z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług poprzez niespełnienie warunku sposobu zapłaty należności z faktury VAT RR w formie przelewu i uiszczenie jej w formie gotówki, to nieodliczony podatek od towarów i usług, stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 43 tiret drugi ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów