Podział działki nie zmienia daty jej zakupu w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Własność nieruchomości za dożywotnią rentę w podatku dochodowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca kupił grunt w 1995 r. składający się z dwóch działek niezabudowanych. Do 2011 r. były one wykorzystywane pod uprawy rolne. Działki należą do majątku osobistego zainteresowanego - nie ponosił on na nie żadnych nakładów finansowych.

Wnioskodawca postanowił podzielić jedną z posiadanych działek na kilka mniejszych. Nowo powstałe działki nie są ani nie były w przeszłości zabudowane, uzbrojone, ogrodzone ani wykorzystywane w żaden komercyjny sposób (najem, dzierżawa).

Działki powstałe wskutek podziału będą miały dostęp do drogi publicznej poprzez inne działki, w tym działkę będącą własnością wnioskodawcy, które będą stanowić w przyszłości drogę wewnętrzną.

Utworzone działki zainteresowany zamierza sprzedać jednorazowo bądź sukcesywnie, w zależności od zgłaszanego zainteresowania. W tym celu będzie podejmował zwykłe działania dążące do ich sprzedaży.

Wnioskodawca nie planuje ponoszenia nakładów, które miałyby na celu zwiększenie atrakcyjności działek. Zostaną one zbyte z majątku prywatnego.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy przy ich sprzedaży będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1:
• pkt 3 – pozarolnicza działalność gospodarcza,
• pkt 8 – odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zatem, przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości nie powstanie, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:
a. odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
b. zostało dokonane po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

W świetle powyższego dla opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw podatkiem dochodowym od osób fizycznych istotne znaczenie ma data ich nabycia, data zbycia oraz dokonanie zbycia w ramach wykonywania działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:
a. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,
-prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby w przypadku działalności gospodarczej czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.

Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności (nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, niepowiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.

W świetle art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:
a. środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b. składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1 500 zł,
c. składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d. składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
-wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Z powyższych przepisów wynika, że przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości może stanowić przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy) lub z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Wobec powyższego, w celu zakwalifikowania - na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - działań podjętych przez Wnioskodawcę do właściwego źródła przychodu należy ocenić zamiar, okoliczności i cel działań związanych z nabyciem oraz z odpłatnym zbyciem nieruchomości, o których mowa we wniosku.

Okoliczności przedstawione we wniosku wskazują, że nieruchomości gruntowe Wnioskodawcy nie zostały nabyte dla celów prowadzenia działalności gospodarczej i nie były w niej wykorzystywane. Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego wskazał, że będąc osobą fizyczną w 1995 r., na podstawie umowy sprzedaży, nabył nieruchomość gruntową. Obecnie ww. nieruchomość gruntowa składa się z dwóch działek ewidencyjnych gruntu. Nieruchomości gruntowe (dwie działki) stanową Jego majątek osobisty. Ze względu na wielkość jednej z nich (0,8084 ha) oraz aktualną sytuację rynkową wskazaną działkę zamierza podzielić na mniejsze działki. Działki nie były w przeszłości i nie są zabudowane, uzbrojone, ogrodzone, ani wykorzystywane przez Wnioskodawcę w żaden komercyjny sposób, np. oddane w najem lub dzierżawę. Do 2011 r. Wnioskodawca ww. działki uprawiał. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w ramach obrotu nieruchomościami.

Na podstawie treści wniosku nie można również stwierdzić by sprzedaż przedmiotowych działek miała nastąpić w ramach działalności handlowej wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły. W treści wniosku Wnioskodawca podkreślił, że w stosunku do ww. działek nie poczynił oraz nie czyni żadnych nakładów inwestycyjnych. Wnioskodawca zamierza dokonać sprzedaży nowo utworzonych (po podziale) działek bądź jednorazowo, bądź sukcesywnie wraz ze zgłoszeniem się zainteresowanych osób. Wnioskodawca nie planuje ponosić ponadstandardowych działań zmierzających do sprzedaży nowo powstałych działek. Wnioskodawca zamierza podejmować zwykłe czynności, które osoba dążąca do sprzedaży działek stanowiących jej osobisty majątek, podejmuje w celu sfinalizowania transakcji sprzedaży, a więc będzie się spotykał z potencjalnymi zainteresowanymi oraz zawierał z nimi umowy przedwstępne i sprzedaży. Wnioskodawca nie planuje ponoszenia nakładów, dzięki którym przeznaczone do sprzedaży działki stałyby się szczególnie atrakcyjne dla potencjalnych nabywców, jak również nie będzie dokonywał dodatkowych czynności, które charakterem pokrywałyby się z czynnościami podejmowanymi przez osoby zawodowo trudniące się zakupem nieruchomości gruntowych, ich przygotowaniem do sprzedaży i późniejszą sprzedażą (uzbrojenie, wybudowanie dróg, przeprowadzenie akcji marketingowej itp.). Wnioskodawca zamierza sprzedać działki, będące przedmiotem niniejszego wniosku innym osobom fizycznym w ramach zarządu majątkiem własnym.

W świetle powyższego, sprzedaż nieruchomości gruntowych nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej, a zatem nie spowoduje powstania przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości (działki) działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

W konsekwencji, w oparciu o okoliczności przedstawione przez Wnioskodawcę, skutki podatkowe zbycia przedmiotowych działek należy rozpatrywać w kontekście powołanego art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czyli z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.

Jak już wspomniano wyżej, powstanie przychodu podatkowego z tytułu sprzedaży nieruchomości (działek) uzależnione jest między innymi od daty ich nabycia, które należy utożsamiać z chwilą przeniesienia własności w rozumieniu cywilnoprawnym. Należy przy tym zauważyć, że wydzielenie działek z nieruchomości gruntowych nie spowoduje zmiany ich właściciela. Na skutek dokonania tej czynności nie nastąpi przeniesienie prawa własności działek, a więc nie dojdzie do ich nabycia.

Zatem pięcioletni termin, wskazany w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie ww. nieruchomości przez Wnioskodawcę tj. w drodze umowy sprzedaży w 1995 r. Na powyższe nie będzie miał wpływu podział tych nieruchomości, w wyniku którego nastąpi zmiana ich powierzchni oraz numerów ewidencyjnych. W powołanym przepisie mowa jest bowiem o dacie nabycia nieruchomości, a nie dacie podziału.

W przedmiotowej sprawie nabycie nieruchomości gruntowych nastąpiło w 1995 r., a zatem pięcioletni termin, o którym mowa w powołanym przepisie, należy liczyć od końca 1995 r.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że Wnioskodawca z tytułu planowanej transakcji zbycia nieruchomości tj. (działek), nie będzie działał w charakterze podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przedmiotowej sprawie bowiem całokształt okoliczności, ich zakres, stopień zaangażowania, w tym środków pieniężnych, wskazuje, że są to działania należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Tym samym sprzedaż przez Wnioskodawcę ww. działek będzie stanowiła zwykłe wykonywanie prawa własności, a Wnioskodawca zbywając przedmiotowe działki, stanowiące majątek prywatny, będzie korzystał z przysługującego Mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem.

Zatem, planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż przedmiotowych nieruchomości gruntowych (nowo powstałych działek) nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, albowiem ww. działki zostaną zbyte po upływie okresu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. po dacie 31 grudnia 2000 r. W konsekwencji przychód, który Wnioskodawca uzyska z odpłatnego zbycia nieruchomości gruntowych (nowo powstałych działek) nie będzie podlegał opodatkowaniu. W związku z powyższym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z planowaną sprzedażą nowo powstałych działek. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów