Podatek VAT: zaliczka a zwolnienia ze stosowania kasy fiskalnej

Przeczytaj także: W 2015 r. kasa fiskalna dla lekarza ale nie rehabilitanta

Obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, w §3 ust. 1 pkt 1 mówi, że z obowiązku ewidencjonowania zwalnia się do 31 grudnia 2016 r. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł.

§5 ust. 1 rozporządzenia dodaje tutaj, że podatnik korzystający z powyższego zwolnienia traci do niego prawo po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie wspomnianych 20 000 zł.

Podobna sytuacja występuje u podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, z tym że tutaj limit ten prowadzi się w proporcji do okresu wykonywania wskazanych czynności.

Warto przy tym pamiętać, że istotna jest tutaj nie tylko wartość faktycznie sprzedanych towarów czy wykonanych usług, ale także przyjęte zaliczki, zadatki czy inne należności na poczet przyszłych takich czynności, które na gruncie podatku VAT powodują powstanie obowiązku podatkowego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 29.08.2013 r. nr ITPP1/443-494/13/AJ wskazał, że „(…) celem ustalenia limitu obrotu uprawniającego do zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej, podatnik winien uwzględniać łącznie cały obrót osiągnięty z tytułu sprzedaży towarów lub usług na rzecz tych wszystkich klientów, którzy zostali określeni w powołanym art. 111 ust. 1 ustawy.(…)”

Jeżeli zatem podatnik przykładowo otrzymał od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej dnia 12 lutego 2015 r. zaliczkę na poczet wykonania przyszłej usługi, wskutek której limit obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w wysokości 20 000 zł został przekroczony, to otrzymanie takiej zaliczki spowoduje, że podatnik ten co do zasady od dnia 1 maja 2015 r. obrót taki winien ewidencjonować za pomocą kasy rejestrującej.

Zaliczki mają jednak to do siebie, że niekiedy podlegają zwrotowi. Umowa może bowiem przykładowo nie dojść do skutku. Czy zatem w przypadku zwrotu takiej zaliczki kasę fiskalną w dalszym ciągu trzeba zainstalować? Odpowiedzi udziela nam także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w przytoczonej wyżej interpretacji.

Organ podatkowy uznał, że „(…) przy założeniu, że korzysta Pan dotychczas ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 3 ust. 1 pkt 1 powołanego rozporządzenia – że w przypadku, gdy osiągnięty przez Pana obrót z tytułu sprzedaży usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przekroczy w 2013 r. kwotę 20.000 zł, to utraci Pan prawo do korzystania z tego zwolnienia również w przypadku, gdy przekroczenie kwoty uprawniającej do zwolnienia nastąpi w wyniku wystawienia jednej faktury dokumentującej otrzymanie zaliczki na poczet wykonania usługi.

Zwolnienie z obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej – stosownie do zapisu § 5 ust. 1 powołanego rozporządzenia – utraci swą moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym realizowany przez Pana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych obrót przekroczy kwotę 20.000 zł. Należy w tym miejscu wskazać, iż realizacja obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest niezależna od okresów rozliczeniowych tego podatku. Wobec powyższego, w sytuacji gdy nie dojdzie do realizacji świadczenia, na poczet którego przyjąłby Pan wcześniej zaliczkę i w efekcie czego zaliczkę tą zwróci w okresie poprzedzającym moment utraty mocy zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, o którym mowa w ww. § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r., a pozostały obrót osiągnięty z tytułu realizacji świadczeń na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy nie przekroczy kwoty 20.000 zł to będzie Pan mógł nadal korzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie § 3 ust. 1 pkt 1 powołanego wyżej rozporządzenia, nie dłużej jednak, niż do dnia 31 grudnia 2014 r.(…)”

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wypowiadał się wprawdzie w oparciu o poprzednio obowiązujące rozporządzenie w sprawie zwolnień ze stosowania kas fiskalnych, niemniej obecne regulacje w omawianym zakresie odpowiadają poprzednim, dlatego można przyjąć zaprezentowane stanowisko za aktualne w bieżącym stanie prawnym.