Podatek od sprzedaży nieruchomości: różna interpretacja zwolnień

Przeczytaj także: Sprzedaż mieszkania w Polsce i zakup za granicą z ulgą mieszkaniową

Jeśli podatnik sprzeda nieruchomość przed upływem pięciu lat od chwili jej nabycia (przy czym liczy się je od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do nabycia), powinien zapłacić podatek. Ale jeśli uzyskane środki przeznaczy na zaspokojenie potrzeba mieszkaniowych – zakup gruntu, domu, mieszkania, renowację itd. – to jest zwolniony od podatku w części, która została przeznaczona na te cele. Zwolnienie z podatku przysługuje również na środki, które zostały przekazane na spłatę kredytów czy pożyczek, zaciągniętych na sfinansowanie powyższych celów, jeśli zostały zaciągnięte przed uzyskaniem przychodów i jeśli – co ma znaczenie w tej historii – nie zostały uwzględnione przy rozliczaniu ulg podatkowych.

Wszystko się zgadza, ale podatek musi być

W tej sytuacji wydawałoby się, że odpowiedź na pytanie podatnika będzie jedynie formalnością. Otóż podatnik w spadku po zmarłym małżonku odziedziczył budynek. Zaciągnął pożyczkę w wysokości 100 tys. zł, za którą wyremontował i odnowił budynek, a następnie go sprzedał za 190 tys. zł. Część tej kwoty przeznaczył na spłatę kredytu.

Zwrócił się jednak do Izby Skarbowej w Katowicach z pytaniem, czy przysługuje mu zwolnienie z podatku, skoro środki zostały przekazane na spłatę zobowiązań. Jego zdaniem, przysługuje mu zwolnienie, gdyż – tak jak mówią przepisy – pożyczka została wydatkowana na cele zgodne z zapisami ustawy oraz została zaciągnięta przed uzyskaniem przychodu.

W interpretacji z 8 maja 2015 r. (sygnatura IBPBII/2/4511-190/15/MM) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w sumie przyznał rację podatnikowi, że cel pożyczki i jej spłata zgodne są z tym, co zostało napisane w prawie. Ale to wcale nie oznacza, że zgadza się ze stanowiskiem podatnika. Wprost przeciwnie – z wykładni wynika, że podatnik powinien podatek zapłacić, a spłata takiego kredytu nigdy nie może zostać uznana za podlegającą zwolnieniu.

Bo byłoby podwójne odliczenie

Wyjaśnienie jest dość zaskakujące. Mianowicie urzędnicy zwrócili uwagę – w sumie słusznie – że podatnik przede wszystkim powinien określić dochód, a więc od kosztów zbycia odjąć wydatki związane z wejściem w posiadanie budynku i jego modernizacją. Jako że budynek otrzymał w spadku, kosztem będą wydatki związane z nabyciem spadku oraz kwota wydana na modernizację i remont, a więc owe 100 tys. zł.
I tutaj pojawia się przepis, który pozwolił urzędnikowi zakwestionować inny przepis ustawy.

Mianowicie w interpretacji powołano się na art. 21 ust. 30 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mówi, że przepis zezwalający na zwolnienie z podatku przychodów ze sprzedaży nieruchomości wydatkowanych na spłatę kredytu nie ma zastosowania do tej części wydatków, które podatnik wykorzystał przy rozliczaniu ulg podatkowych. A więc – czytamy w interpretacji – nie można mówić o zwolnieniu związanym ze spłatą pożyczki, bo mielibyśmy do czynienia z dwukrotnym odliczaniem tych samych wydatków.

A więc – uznali urzędnicy – raz podatnik „zwolniłby z podatku” kwotę pozyskaną z banku poprzez zaliczenie jej do kosztów nabycia i modernizacji nieruchomości, a drugi raz – spłacając pożyczkę.

„Taka konstrukcja przepisów oznacza, że spłata pożyczki zaciągniętej przed sprzedażą na modernizację i remont budynku nie stanowi celu mieszkaniowego w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pożyczki takiej nigdy nie będzie można odliczać, gdyż odliczeniu podlegać mają wcześniej wydatki na modernizację i remonty, jako nakłady zwiększające wartość nieruchomości (jako koszt uzyskania przychodu). Dla ustawodawcy bez znaczenia pozostaje przy tym sposób pozyskania kapitału na nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości” – czytamy.