Zmiany w rozliczaniu VAT od WNT w 2017 r.

Przeczytaj także: Spóźniona faktura z odwróconym VAT nie wpływa na odliczenie podatku

Podatek VAT od danego towaru ma być rozliczony w tym państwie, w którym następuje jego „konsumpcja”. Stąd firma niemiecka czy francuska, która sprzedaje swoje towary do Polski, co do zasady to tutaj powinna rozliczyć od nich VAT.

Niestety powyższe wiązałoby się z koniecznością rejestracji na potrzeby VAT w każdym państwie, z którym dany kontrahent handluje. Rozwiązanie takie byłoby mocno uciążliwe. Dlatego też zamiast niego, postanowiono zmienić podmiot obowiązany do rozliczenia tego podatku.

I tak w transakcjach wewnątrzwspólnotowych w zdecydowanej większości to nabywca towaru czy usługi został zobowiązany do rozliczenia podatku należnego (i przy okazji ma prawo do odliczenia podatku naliczonego).

Z reguły powyższe czynności są tylko techniczne - ograniczają się do wskazania odpowiednich informacji w rejestrach VAT oraz jednej deklaracji. Sam podatek natomiast płacony do fiskusa nie jest (chociaż i tutaj mogą występować wyjątki).

W 2017 r. w zakresie rozliczania podatku należnego od WNT wszystko zostaje „ po staremu”. Niemniej po stronie uprawnienia podatnika do odliczenia podatku naliczonego mamy tutaj diametralną zmianę.

Spóźnione wykazanie transakcji w deklaracji

Warunkiem (występującym także wcześniej) prawa do odliczenia podatku naliczonego od WNT jest prawidłowe zadeklarowanie podatku należnego od takiej transakcji. Do tej pory ten, kto z różnych przyczyn spóźniał się z rozliczeniem WNT, mógł w jednej deklaracji (a więc co do zasady tej, która tyczyła się okresu, w którym została wystawiona faktura) wykazać zarówno podatek należny jak i naliczony. Była to zatem czynność techniczna, która na gruncie VAT większych skutków nie miała (poza koniecznością złożenia korekty deklaracji VAT i informacji podsumowującej).

Od 2017 r. natomiast podatek należny zawsze należy zadeklarować w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy od WNT (czyli z reguły w dacie wystawienia faktury), zaś prawo do odliczenia tego podatku, jako naliczonego, może zostać (i często będzie) odwleczone w czasie.

Gdy się spóźnimy z WNT

Z czym musi liczyć się przedsiębiorca, który nie rozliczy WNT we wskazanym wyżej okresie 3 miesięcy? - Zostanie on pozbawiony prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Powyższe ograniczenie na szczęście jest czasowe, niemniej i tak będzie miało bardzo często smutne konsekwencje w postaci płacenia odsetek za zwłokę.

Przykład
Załóżmy że faktura dokumentująca WNT została wystawiona w styczniu 2017 r. Przedsiębiorca jednak z różnych względów jej nie rozliczył w pierwotnej deklaracji. Zrobił to dopiero w dniu 27 czerwca 2017 r. poprzez złożenie korekty deklaracji za miesiąc styczeń.

Niestety z uwagi na upływ wskazanych wyżej 3 miesięcy:

• podatek należny od WNT jest on obowiązany rozliczyć w deklaracji za styczeń 2017 r.
• podatek naliczony będzie on uprawniony odliczyć najwcześniej w deklaracji za miesiąc czerwiec 2017 r. - w stosunku do tej deklaracji nie minął jeszcze bowiem termin na jej złożenie.

Jak nietrudno zauważyć, wystąpienie obowiązku wykazania VAT należnego już w styczniu 2017 r., zaś prawa do odliczenia podatku naliczonego dopiero w deklaracji za czerwiec 2017 r. może tutaj skutkować powstaniem zaległości podatkowej w kwocie rozliczanego od tej transakcji VAT, a co za tym idzie - także odsetek podatkowych za zwłokę.

Okresy przejściowe

Omawiane przepisy w zmienionym brzmieniu obowiązują od początku 2017 r. Powstaje jednakże pytanie, czy należy je stosować jedynie do WNT dokonanych po dniu 31 grudnia 2016 r., czy też do tych wcześniejszych, które jednakże zostały rozliczone (wykazane) w bieżącym roku (poprzez korekty deklaracji)?

Z odpowiedzią przychodzą nam przepisy przejściowe (a konkretnie z art. 9 ustawy nowelizującej). Mówią one mianowicie, że do rozliczeń za okresy rozliczeniowe poprzedzające pierwszy okres rozliczeniowy 2017 roku, stosuje się przepisy art. 86 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do końca 2016 roku.

Krzysztof Skrzypek
Doradca podatkowy, nr wpisu 12444