Import usług w podatku VAT gdy kontrahent nieaktywny w VIES

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Dostęp do VIES jest zawarty na stronie:

Może się zdarzyć, że polski podatnik zakupi usługę od kontrahenta UE, posługującego się numerem, który po sprawdzeniu okaże się nieaktywny.

Pamiętać jednak należy, że w myśl art. 2 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawy o VAT), importem usług jest świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Z kolei, w świetle art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

• usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
• usługobiorcą jest:
  - w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 (…).

Wynika stąd, że import usług może dotyczyć zasadniczo każdego podmiotu prowadzącego samodzielnie działalność gospodarczą. Przy czym, chodzi tu o posiadanie siedziby albo stałego miejsca prowadzenia tej działalności w Polsce. W przeciwnym razie w ogóle nie byłoby miejsca świadczenia na potrzeby VAT na terytorium Polski – stosownie do art. 28b ustawy o VAT (pomijając szczególne przypadki dotyczące świadczenia usług związanych z nieruchomościami).

Przesłanka do rozpoznania importu usług jest to, aby usługodawcą był podmiot nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Przykład
Polska Spółka zakupiła usługę doradczą od podmiotu francuskiego. Usługodawca wystawił fakturę bez kwoty podatku, na której zamieścił swój numer z przedrostkiem FR. Z informacji z systemu VIES wynika, że jest to numer podany przez kontrahenta jest nieaktywny. Zgodnie z ogólnymi zasadami, Spółka jest zobowiązana do rozpoznania podatku należnego od importu usług. Za dopuszczalne można uznać podanie numeru kontrahenta w JPK (skoro ten numer znalazł się na fakturze).

W omawianej sytuacji, posługiwanie się przez unijnego kontrahenta nieaktywnym numerem VAT UE nie ma wpływu na rozliczenia dokonywane z perspektywy polskiego podatnika. Należy jednak odnotować, że inaczej może wyglądać kwestia, gdy w obrocie z UE, polski podmiot występuje jako usługodawca albo dostawca (wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów). Weryfikacja kontrahenta, w tym jego numeru, ma wtedy istotne znaczenie.