Dlaczego warto sprawdzać swoich kontrahentów

Przeczytaj także: Niemiecki sprzeciw wobec wyłudzeń VAT

Firmy podpisały umowę handlową i rozpoczęły współpracę, która układała się bardzo dobrze. Towar był dostarczany terminowo, a jego cena była rzeczywiście konkurencyjna. Firma naszego Czytelnika po podwyższeniu ceny odtwarzaczy o swoją marżę sprzedawała je m.in. do Francji – w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Po jakimś czasie jednak współpraca nagle urwała się i w żaden sposób nie udało się skontaktować z firmą Alfa. Nasz Czytelnik uznał zatem, że firma ta z jakichś powodów wycofała się z umowy. Ponieważ jednak nie zamówił jeszcze kolejnej partii towaru – poszukał innego dostawcy i zapomniał o sprawie.

Wydawać by się mogło, że to normalne zdarzenie, jakich w biznesie wiele. Tak jednak nie jest. Zupełnie nieświadomie firma naszego Czytelnika dała się wciągnąć w tzw. transakcje karuzelowe, które uznawane są za oszustwo podatkowe, a cały proceder wyglądał następująco.

Firma Alfa sprzedawała firmie, w której za rozliczenia VAT odpowiedzialny był nasz Czytelnik, duże ilości odtwarzaczy MP3. Sprzedaż tę dokumentowała fakturą VAT jako sprzedaż krajową z naliczonym według odpowiedniej stawki VAT. Nabywca odtwarzaczy odliczał VAT i sprzedawał je m.in. odbiorcy we Francji – w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (z 0% VAT). Po dokonaniu kilku kolejnych dostaw odtwarzacze te trafiały z powrotem do firmy Alfa, która sprzedawała je firmie naszego znajomego Czytelnika, jako kolejną partię zamówionego towaru. Po dokonaniu kilkunastu dostaw (w cenie brutto) firma Alfa znikła, nie płacąc VAT należnego zarówno od nabyć wewnątrzwspólnotowych, jak i dostaw krajowych.

Jakiś czas temu do drzwi firmy naszego Czytelnika zapukała kontrola podatkowa. Po jej przeprowadzeniu fiskus stwierdził, że firma uczestniczyła wraz z innymi podmiotami z UE w łańcuchu transakcji, które nie były działalnością gospodarczą, a przez to błędnie odliczała VAT naliczony i wyłudzała zwrot podatku. Po przeprowadzonym postępowaniu podatkowym fiskus wydał decyzję, w której nakazał zwrot VAT odliczonego od zakupów od firmy Alfa.

W tej sytuacji powstaje pytanie, czy fiskus postąpił słusznie? Otóż muszę Ci powiedzieć, że nie! Musisz wiedzieć, że 12 stycznia 2006 r. ETS wydał wyrok (C-354/03; C-355/03; C-484/03) w sprawie odliczania VAT przez firmy, które nieświadomie uczestniczyły w karuzeli podatkowej – podobnie jak firma, którą rozlicza nasz Czytelnik. Trybunał uznał, że prawo do odliczenia VAT naliczonego nie może zostać podważone z tego powodu, że w łańcuchu dostaw inna transakcja stanowi oszustwo podatkowe (jeśli podatnik o tym nie wie lub nie mógł wiedzieć).

Zdaniem Trybunał na to, czy daną transakcję należy uznać za podlegającą opodatkowaniu, nie mają wpływu transakcje wcześniejsze ani późniejsze. Również fakt nierozliczenia VAT należnego od wcześniejszych lub późniejszych transakcji nie ma wpływu na prawo do odliczenia VAT naliczonego w firmie uczestniczącej w takich transakcjach.

Jak widzisz, taka z pozoru niegroźna sytuacja może spotkać także i Ciebie! Aby zmniejszyć ryzyko wplątania w karuzelę podatkową, powinieneś w szczególności:

• Sprawdzać swoich kontrahentów zarówno od strony rejestracji sądowej, jak i dla celów VAT (np. prosząc przy podpisywaniu umowy handlowej o kopie dokumentów rejestracyjnych).
• Być ostrożnym w zawieraniu umów z niedawno założonymi firmami o małym kapitale, które oferują Ci duże dostawy – w szczególności niewielkich i drogich towarów.
• Zwracać uwagę na sytuacje, w których jedna firma oferuje Ci dokładnie takie towary, jakich akurat poszukuje Twój inny kontrahent.
• Upewnić się, czy sprzedane wcześniej towary nie trafiają z powrotem do Ciebie (np. poprzez rejestrację i kontrolę numerów seryjnych kupowanych towarów).

Poradnik „VAT w praktyce” to serwis informacyjny, w którym zawsze znajdziesz aktualne informacje, porady.