VAT marża a sprzedaż samochodu nabytego od VAT-owca

Przeczytaj także: Podstawa opodatkowania przy sprzedaży VAT marża

Aby towar używany mógł zostać sprzedany w systemie marży, konieczne jest spełnienie warunków określonych w art. 120 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nim procedurę tę można zastosować do dostawy towarów używanych w sytuacji, gdy towary te zostały nabyte od:

• osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
• podatników, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 (towary używane) lub art. 113 (sprzedawca zwolniony z podatku VAT z uwagi na wysokość obrotów);
• podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5 (czyli w systemie marży);

W przypadku sprzedaży samochodów w systemie marży sytuacja jest prosta, gdy podatnik nabył go od podatnika niebędącego czynnym podatnikiem podatku VAT. Wtedy procedurę tę może zastosować. Sprawa jest jednak bardziej skomplikowana, gdy samochód jest nabyty od podatnika VAT czynnego. Tutaj mogą wystąpić bowiem trzy różne sytuacje opodatkowania (bądź nie) takiej transakcji:

1. podatnik używał samochód krócej niż pół roku i jego sprzedaż opodatkowuje podatkiem VAT
2. podatnik użytkował samochód ponad pół roku i przy jego sprzedaży korzysta ze zwolnienia określonego art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT
3. podatnik użytkował samochód ponad pół roku i przy jego sprzedaży korzysta ze zwolnienia określonego w §8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług

Podatnik trudniący się autohandlem sprzedając samochód nabyty w sytuacji pierwszej nie może skorzystać z systemu marży, gdyż nie spełnia warunków podanych w art. 120 ustawy o VAT.

W drugiej z przedstawionych sytuacji autohandlowiec może skorzystać z systemu marży, gdyż samochód ten został co prawda nabyty od czynnego podatnika VAT, ale transakcja ta korzystała ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy (przypomnijmy, że przepis ten wskazuje, że wolna od podatku jest sprzedaż rzeczy używanych, jeżeli przy ich nabyciu podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego).

Problematyczna jest natomiast ostatnia z przedstawionych sytuacji. Zgodnie bowiem z §8 ust. 1 pkt. 5 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 3 i 5 ustawy (częściowe odliczenie podatku VAT: 60 % nie więcej jednak niż 6 000 zł), jeżeli samochody te i pojazdy są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy (czyli były używane przez okres co najmniej pół roku).

Przypadek podobny do wcześniejszego, w jednym i drugim transakcja sprzedaży samochodu przez podatnika VAT jest zwolniona z tego podatku. Niestety zupełnie inna jest podstawa prawna: druga sytuacja korzysta ze zwolnienia na mocy ustawy, trzecia natomiast na mocy rozporządzenia. Rodzi to zupełnie inne konsekwencje w przypadku zastosowania systemu marży.

Procedura ta jest bowiem odstępstwem od ogólnych reguł opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Przez to przepisy ją regulujące należy interpretować w sposób ścisły. Ustawodawca wprost w nich wskazał, kiedy może ona zostać zastosowana – w naszym przypadku jedynie wtedy, gdy podatnik nabył towar używany od podatnika, który skorzystał ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. W przepisie tym się nie znalazło natomiast nabycie towarów od podatnika, który zastosował zwolnienie zawarte w §8 ust. 1 pkt 5 powyższego rozporządzenia. Tym samym w tej sytuacji podatnik przy sprzedaży takiego samochodu z systemu marży skorzystać nie może. Powyższe potwierdzają nie tylko interpretacje organów podatkowych, ale także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 7 listopada 2007 r. (sygn. akt I SA/Op 276/07).

Przypomnijmy także, iż zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, przy sprzedaży z zastosowaniem preferencyjnej stawki podatku VAT lub zwolnienia z tego podatku należy podać na fakturze symbol statystyczny towaru albo przepis, na podstawie którego podatnik stosuje obniżoną stawkę podatku lub zwolnienie (czyli w naszym przypadku art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT lub §8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia w sprawie VAT).