Leasing: kradzież sprzętu a koszty podatkowe

Przeczytaj także: Leasingowa opłata inicjacyjna a koszty firmy

Stanowisko urzędów skarbowych

Rozstrzygnięcie tego problemu nie jest jednoznaczne. Nie istnieją żadne regulacje prawne, jasno opisujące sytuację utraty (na skutek kradzieży bądź zniszczenia) przedmiotu leasingu. Dotychczas urzędy skarbowe w większości uznawały, że raty leasingowe płacone po utracie przedmiotu leasingu nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Swoje stanowisko uzasadniały faktem, że podatnik, który utracił przedmiot leasingu, stracił jednocześnie możliwość korzystania z niego. Tym samym stracił źródło przychodów. Z tego samego powodu raty leasingowe uiszczane od momentu kradzieży np. leasingowanego auta nie należą do wydatków, które firma mogłaby zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Warto jednak pamiętać, iż ani kradzież, ani zniszczenie leasingowanego środka trwałego nie ma wpływu na wcześniejsze rozliczenia z tytułu umowy leasingu.

Ministerialna interpretacja

Odmienne stanowisko zajęło w lutym 2006 roku Ministerstwo Finansów (interpretacja dostępna jest na stronie internetowej www.mf.gov.pl, sygn. PB2AD-033-051-5105). Resort orzekł, iż kosztami uzyskania przychodów mogą być wszystkie raty wynikające z umowy leasingu operacyjnego, nawet te płacone po jej zakończeniu. Firma może zatem zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów także należności uiszczane po utracie albo zniszczeniu leasingowanej rzeczy. Swój komentarz ministerstwo oparło na zasadzie (często przytaczanej przez urzędy skarbowe i sądy administracyjne) mówiącej, że dla uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu nie jest konieczne realne osiągnięcie przychodu, ale samo działanie w tymże celu. Decydujące znaczenie ma więc zamiar, w jakim dany wydatek został poniesiony.
W tym samym piśnie Ministerstwo Finansów zauważyło też, że odszkodowanie z tytułu kradzieży otrzymane przez leasingbiorcę należy uwzględnić w rachunku podatkowym. Stanowi ono bowiem jedynie wykonanie świadczenia wynikającego z umowy ubezpieczenia.

Niebanalne pytanie

Czy przedsiębiorca może odliczyć raty płacone po kradzieży przedmiotu umowy leasingu finansowego? W tym rodzaju leasingu kosztem jest wyłącznie część odsetkowa, którą po stracie leasingowanej rzeczy (zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów) można ująć w kosztach uzyskania przychodów. Natomiast przedmiot leasingu zaliczany jest do środków trwałych korzystającego. Czy w takim przypadku przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów także kapitałową część raty? Skoro korzystający amortyzuje używaną rzecz, powinien móc uznać za koszt stratę w wysokości jej początkowej wartości (pomniejszonej o dokonane wcześniej odpisy amortyzacyjne).

Niekiedy urzędy skarbowe przychylają się do powyższego stanowiska, zaliczając powstałą stratę do kosztów na zasadach ogólnych. Jednak rozwiązanie to nie wynika bezpośrednio z przepisów, toteż odpowiedni urząd może wydać odmienną decyzję.
Istotne, że za koszt uzyskania przychodu nie uważa się strat powstałych np.: w wyniku likwidacji środków trwałych czy też utraty samochodów i kosztów ich powypadkowych remontów, jeżeli auta te nie były objęte specjalnym ubezpieczeniem dobrowolnym.

Chociaż przepisy wciąż nie precyzują sytuacji utraty przedmiotu leasingu wskutek np. kradzieży, ku uciesze poszkodowanych przedsiębiorców urzędy skarbowe coraz częściej i chętniej opierają się na przychylnej interpretacji ministerialnej.