Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku?

Przeczytaj także: Ryczałt ewidencjonowany: utrata i zaprowadzenie księgi podatkowej

Zryczałtowane formy opodatkowania charakteryzują się mniejszą biurokracją i prostszym rozliczaniem podatków. W przypadku ryczałtu ewidencjonowanego podatek płaci się od uzyskanego przychodu wg właściwej stawki podatku. Nie ma konieczności ustalania dochodu, a co za tym idzie, określania które z wydatków mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz kiedy. Także obowiązki w zakresie prowadzenia urządzeń księgowych przy ryczałcie są mniejsze, niż w stosunku do podatników rozliczających się na zasadach ogólnych.

Nie zawsze jednak pierwotnie podjęta decyzja o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu jest słuszna. W niektórych sytuacjach bowiem ustalanie podatku od przychodu zamiast od dochodu może być dla podatnika dużo mniej korzystne.

Będzie tak przykładowo w sytuacji, gdy przedsiębiorca dokonuje zakupu środków trwałych – w przypadku zasad ogólnych bowiem wydatki poniesione na ich nabycie za pośrednictwem odpisów amortyzacyjnych są odnoszone w koszty uzyskania przychodów. Dodatkowo, jeżeli przedsiębiorca jest małym podatnikiem w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może w odniesieniu do sporej grupy składników majątku skorzystać z tzw. amortyzacji jednorazowej. „Przywileje” takie przysługują jednakże tylko podatnikom rozliczającym się z podatku dochodowego wg skali podatkowej bądź płacących podatek liniowy.

Co zatem zrobić, aby ryczałtowiec mógł z takich preferencji skorzystać?

Musiałby on zacząć opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych według skali podatkowej bądź podatek liniowy. Niestety, jak wskazaliśmy we wstępie, zmiana formy opodatkowania jest możliwa tylko na początku roku, a dokładniej do 20 stycznia danego roku. Czy zatem nie ma żadnych szans na zmianę formy opodatkowania w trakcie roku?

Istnieje taka możliwość. Będzie się to jednak wiązało z pewnymi zmianami w prowadzonej działalności gospodarczej. Należy bowiem pamiętać, iż nie każda działalność gospodarcza może być opodatkowana ryczałtem ewidencjonowanym. Co za tym idzie, jeżeli takową podatnik zacznie prowadzić, nie będzie miał prawa do ryczałtu.

Przypomnijmy, opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników osiągających m.in. w całości lub w części przychody z tytułu (art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym):

• prowadzenia aptek,
• działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),
• działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
• prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11 (tj. zawodu lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarii, technika dentystycznego, felczera, położnej, pielęgniarki, tłumacza oraz nauczyciela w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny),
• świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,
• działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.

W przypadku wystąpienia powyższych, prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podatnik traci z dniem uzyskania przychodów z tych rodzajów działalności. W takiej sytuacji od tego dnia jest on zobowiązany opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych (art. 8 ust. 3 ustawy o ryczałcie).

Co za tym idzie, podatnik który chce zmienić w trakcie roku podatkowego formę opodatkowania z ryczałtu ewidencjonowanego na zasady ogólne powinien w trakcie roku osiągnąć przychód z którejkolwiek z wymienionych działalności gospodarczych. Wyżej wskazano, iż prawo do ryczałtu traci się m.in. w przypadku świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy. Przypomnijmy, iż w załączniku tym znajdują się m.in. usługi pośrednictwa finansowego (sekcja J PKWiU), usługi reklamowe (grupa 74.5 PKWiU), usługi detektywistyczne i ochroniarskie (grupa 74.6 PKWiU), pośrednictwa w sprzedaży towarów różnego rodzaju (51.19 PKWiU) i inne.

Należy pamiętać, iż w powyższej sytuacji podatnik jest zobowiązany do rozliczania się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych wg skali podatkowej – nie ma możliwości wybrania opłacania podatku liniowego. Ponadto do końca roku nie będzie mógł także ponownie zmienić formy opodatkowania na ryczałt ewidencjonowany.