Usługi transportowe w VAT: kiedy powstaje obowiązek?

Przeczytaj także: Transport unijny a podatek VAT od 2010 r.

Ogólna zasada zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług wskazuje, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jednakże jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia tej faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 1 w związku z ust. 3 ustawy o VAT).

Od powyższego ustawodawca przewidział oczywiście szereg wyjątków. Jeden z nich dotyczy właśnie usług transportowych. Otóż zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a) ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami.

Rodzi się zatem pytanie, kiedy mamy do czynienia z wykonaniem usługi transportowej. Ustawa o podatku od towarów i usług na to pytanie nie odpowiada. Nie wskazuje także kryteriów, którymi należy się posługiwać przy określaniu tego momentu. A usługi takie mogą trwać kilka - kilkanaście dni.

Załóżmy przykładowo, że towar został załadowany 01 sierpnia 2009 r. Do klienta dostarczono go natomiast 04 sierpnia 2009 r. (w tym dniu miał miejsce także rozładunek). Zapłata nastąpiła z kolei 15 września 2009 r. Kiedy powstał obowiązek podatkowy? Jaki dokument potwierdza zakończenie usługi transportowej?

Odpowiadając na powyższe pytania należy wziąć pod uwagę, co jest celem usług transportowych. Jest to przewiezienie osób bądź towarów z jednego miejsca w drugie (czyli dostarczenie w konkretne miejsce). W związku z tym dopiero po wykonaniu tej czynności, zdaniem autora, możemy mówić o tym, iż została ona wykonana. Dniem zakończenia usługi będzie zatem dostarczenie towaru (przewiezienie osób) do miejsca przeznaczenia. Jeżeli natomiast dzień dostarczenia towaru różni się od dnia rozładunku, należałoby przyjąć, iż dniem wykonania usługi transportowej jest dzień zakończenia rozładunku.

W naszym przykładzie dniem dostarczenia towaru jest 04 sierpnia 2009 r. i od tego dnia należy liczyć trzydziestodniowy termin powstania obowiązku podatkowego w podatku
VAT. Obowiązek podatkowy powstanie zatem 03 września 2009 r. Gdyby liczyć go od dnia załadunku, tj. 01 sierpnia 2009 r., obowiązek ten powstałby 31 sierpnia 2009 r. Trudno jednak uznać, iż usługa transportowa zostaje wykonana z chwilą załadowania towaru.

Dokumentem potwierdzającym wykonanie usługi transportowej jest m.in. list przewozowy CMR. Zawiera on odpowiednie rubryki, w których to odbiorca wskazuje fakt otrzymania towaru oraz datę, w której to zdarzenie miało miejsce.