Leasing samochodu: wykup a używany środek trwały

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Rozpatrzmy następującą sytuację: Przedsiębiorca zawarł umowę leasingu operacyjnego na okres 2 lat. Przedmiotem tej umowy był samochód osobowy. Po jej zakończeniu samochód ten został wykupiony i uznany za środek trwały u przedsiębiorcy. Czy samochód ten (jako używany środek trwały) można amortyzować wg indywidualnej stawki amortyzacyjnej?

W przypadku leasingu operacyjnego samochód osobowy będący przedmiotem takiej umowy stanowi środek trwały u finansującego a nie korzystającego (nie stanowi jego własności). Ten ostatni może stać się jego właścicielem dopiero po wykupie z leasingu. Wartością początkową jest tutaj cena nabycia. Stawka amortyzacyjna dla tego typu pojazdów, określona w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof), wynosi 20%. Samochód taki należy zatem co do zasady amortyzować przez okres pięciu lat.

Reguły ustalania indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla używanych środków trwałych zostały określone w art. 22j updof. I tak podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji, dla środków transportu, w tym samochodów osobowych, nie może być krótszy niż 30 miesięcy. Stawka amortyzacji może zatem wynieść tutaj nawet 40%.

Jak można łatwo zauważyć, okres ten jest dwukrotnie krótszy od podstawowego okresu amortyzacji liczonej wg stawki podanej w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych.

Aby jednak możliwe było zastosowanie tak krótkiego okresu amortyzacji, dany składnik majątku musi zostać uznany za używany środek trwały, a takimi są te, w stosunku do których podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy.

Warto w tym miejscu dodać, iż istotne jest tutaj tylko to, aby samochód taki był używany przez okres co najmniej sześciu miesięcy. Bez znaczenia pozostaje natomiast to, kto je przez ten okres używał.

W naszym przykładzie auto w pierwszej kolejności było używane przez 2 lata na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Tym samym było używane przez okres co najmniej 6 miesięcy przed datą jego nabycia. Co za tym idzie, zostały spełnione przesłanki do zastosowania indywidualnej stawki amortyzacji w stosunku do tego składnika majątku.

Na zakończenie dodajmy, iż to na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia, że dany składnik majątku był przez wyżej wskazany okres przed nabyciem używany. Updof nie wskazuje jednak, jakie dokumenty miały by temu służyć. Zasadne zatem wydaje się tutaj zastosowanie art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

W przedmiotowej sprawie dowodami takimi mogą być np. umowa leasingu operacyjnego czy dowód rejestracyjny.