Odszkodowania i kary umowne jako koszty podatkowe

Przeczytaj także: Niektóre kary umowne w koszty uzyskania przychodu

Zgodnie z tą regulacją w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT należy stwierdzić, że wskazane poniesione wydatki związane m.in. z karmi umownymi nie będą uznane za koszty podatkowe nawet w wypadku, gdy wydaje się, że istnieje możliwość przypisania im takiego statusu na podstawie ogólnej definicji kosztu podatkowego z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. W katalogu z art. 16 ust. 1 ustawy CIT ustawodawca zamieścił bowiem enumeratywne wyliczenie (katalog zamknięty), czyli takie, które nie może być interpretowane poprzez wykładnię rozszerzającą. Należy zatem uznać, że w przypadku, gdy odszkodowanie wypłacane przez spółkę z tytułu dostarczenia uszkodzonego towaru, czy doręczenie wolnego od wad towaru na skutek jego wymiany po terminie, na podstawie umowy zawartej z kontrahentem nie stanowi kosztu uzyskania przychodu na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych.

Ważne orzeczenie

Nie jest dopuszczalne w prawie podatkowym (...), aby przepisy stanowiące wyjątek od zasady, zastępować przepisami ogólnymi, w tym przypadku przepisem zawartym w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Wyrok WSA w Gliwicach z 5 czerwca 2008 r., sygn. akt I SA/Gl 180/2008

Czy uszkodzenie towaru można uznać za jego wadę fizyczną?

Wadą fizyczną towaru może być pewne jego uszkodzenie, które prowadzi do tego, że cechy fizyczne, jakie powinien posiadać dany towar nie są spełnione. Można wskazać, że wadę fizyczną jest uszkodzenie dostarczanego towaru. W związku z tym w przypadku, gdy dostarczany towar jest uszkodzony, a zgodnie z umową powinien być nowy mamy zrealizowaną przesłankę do nie uznania odszkodowania wypłaconego z tego powodu (uszkodzenia) za koszt podatkowy.

Jakie odszkodowania mogą być kosztem?

Poprzez regulację art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT ustawodawca nie wyłączył z możliwości zakwalifikowania jako kosztów uzyskania przychodów wszystkich odszkodowań wypłacanych na podstawie umowy, lecz tylko te konkretnie w tym przepisie wymienione. A zatem do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć kar umownych i odszkodowań wypłaconych tylko z tytułu:

• wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,
• zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
• zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

A zatem odszkodowania nie wyliczone jako nie stanowiące kosztu uzyskania przychodu można zaliczyć do kosztów spółki. Na przykład odszkodowanie wypłacone w sytuacji, w której z winy sprzedawcy nastąpiła zwłoka w terminowym dostarczeniu towaru będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu.

Podstawa prawna

• art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.),
• art. 21 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr .14, poz. 176 ze zm.).

Miesięcznik Koszty w Firmie. W jednej publikacji znajdziesz rozwiązania dotyczące rozliczania kosztów w firmie z punktu widzenia 3 dziedzin: podatków dochodowych, VAT, ustawy o rachunkowości.