Usługi projektowe a obowiązek podatkowy w VAT

Przeczytaj także: TSUE zmienia obowiązek podatkowy w VAT od usług budowlanych

Rozpatrzmy następującą sytuację: Firm „S-Gaz” świadczy usługi w zakresie gazownictwa. Dotyczą one umieszczania urządzeń służących do przesyłu gazu w drogach i innych miejscach przesyłowych wykonywanych na zlecenie gazowni, jak też wykonywanie przyłączy do budynku bądź rozprowadzania instalacji w budynkach. Są to usługi typowo budowlane. Obok nich firma ta wykonuje jednak także projekty przyłączy gazociągowych czy też projekty instalacji wewnętrznych w budynkach. Czy te także należy zaklasyfikować do usług budowlanych? W którym momencie powstanie tutaj obowiązek podatkowy?

Art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy o podatku od towarów i usług mówi, iż w przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania tych usług. Przepis ten stosuj się także do usług przyjmowanych częściowo, których odbiór jest dokonywany na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych (patrz art. 19 ust. 14 ustawy). Dodatkowo w art. 10 ust. 15 ustawy prawodawca wskazał, iż otrzymanie części zapłaty (ceny) powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Tym samym, przy tego typu usługach powstanie obowiązku podatkowego determinuje co do zasady nie data wykonania usługi czy też faktury VAT tę usługę dokumentującej, ale data zapłaty o ile nastąpi ona nie później, niż 30. dnia od ich wykonania. Jeżeli w tym terminie zostanie uregulowana część należności, obowiązek podatkowy powstanie jedynie w tej części. Od pozostałej natomiast obowiązek podatkowy powstanie tego 30-tego dnia. Wtedy też obowiązek podatkowy powstanie, gdy zapłata nie zostanie uregulowana w jakiejkolwiek części.

Co za tym idzie, w przypadku usług budowlanych i budowlano-montażowych obowiązek podatkowy może zostać przesunięty na miesiąc następujący po miesiącu wykonania usług, a w szczególnych przypadkach nawet o dwa miesiące (gdy usługa zostanie wykonana w lutym).

Niestety ustawa VAT-owska nie wskazuje, co pod tego typu usługami należy rozumieć. Należy się zatem w tej kwestii kierować przepisami klasyfikacji statystycznych, dokładniej PKWiU z 1997 r. (tę klasyfikację należy bowiem stosować do zagadnień podatkowych w roku 2010). Art. 8 ust. 3 ustawy mówi bowiem, iż usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, co do zasady, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji.

I tak roboty budowlane zostały określone w sekcji F klasyfikacji. W objaśnieniach do tej sekcji ustawodawca wskazał, iż nie zalicza się tutaj m.in. projektowania, prac geologicznych i geodezyjno-kartograficznych objętych sekcją K. Dział 74 tej sekcji obejmuje natomiast m.in. usługi projektowania budowlanego na etapie projektu wstępnego, projektu technicznego i "pod klucz" oraz planowania urbanistycznego, architektonicznego kształtowania krajobrazu, oraz usługi zarządzania projektem w zakresie budownictwa, usługi geologiczne i geofizyczne, usługi geodezyjne i kartograficzne, usługi w zakresie wykonywania pomiarów pod powierzchnią ziemi, pomiarów hydrogeologicznych i pomiarów w celach budowlanych.

Co za tym idzie, usług projektowych nie zalicza się do usług budowlanych. Obowiązek podatkowy powstaje dla nich na zasadach ogólnych (tj. z chwilą ich wykonania, a jeżeli powinny one być potwierdzone fakturą, z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usług).