Leasing operacyjny: rozliczenie VAT

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Podatek VAT należny u finansującego

Ustawa o podatku od towarów i usług traktuje leasing operacyjny jako świadczenie usług. Co istotne, są to usługi o charakterze ciągłym. Moment powstania obowiązku w podatku VAT w stosunku do nich został określony w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy. Przepis ten mówi, że obowiązek podatkowy od tego typu usług powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonym w umowie lub fakturze. Termin płatności z reguły jest tutaj określony w harmonogramie spłat stanowiącym załącznik do umowy. Oczywiście termin ten za poszczególne raty pojawia się także na fakturach je dokumentujących.

Istotny jest tutaj także moment wystawienia faktury. Nie wystawia się jej na zasadach ogólnych (tj. w terminie do 7 dni od wykonania usługi), a – zgodnie z § 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie faktur – nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej niż na 30 dni przed powstaniem tego obowiązku.

Uwaga!
Otrzymanie części zapłaty przed upływem terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze rodzi powstanie obowiązku podatkowego od całej raty.

Przykład
Zgodnie z zawartą umową leasingu operacyjnego termin płatności pierwszej raty przypadał 10 września 2010 r. Leasingobiorca uregulował tę należność 6 września 2010 r. Obowiązek podatkowy powstał zatem tego 0dnia. Fakturę VAT w takiej sytuacji finansujący powinien wystawić najpóźniej 6 września i nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem tego obowiązku.

Przykład
Termin płatności raty przypadał na 6 września 2010 r. Korzystający zapłacił połowę tej raty 30 sierpnia 2010 r. a pozostałą część 6 września 2010 r. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy od całej należności powstał w sierpniu 2010 r., jako że wtedy została uregulowana część należności. Bez znaczenia pozostaje tutaj termin uregulowania pozostałej części należności.

Przykład
Termin płatności raty leasingowej przypadał na dzień 6 września 2010 r. Korzystający ratę tę uregulował jednak dopiero 5 października 2010 r. Mimo to obowiązek podatkowy po stronie finansującego powstał w terminie płatności, tj. we wrześniu. Fakturę VAT należało tutaj wystawić najpóźniej 6 września, czyli w dniu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT i nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem tego obowiązku.

Podatek VAT naliczony u korzystającego

Przy leasingu operacyjnym prawo do odliczenia podatku naliczonego po stronie korzystającego powstaje na zasadach ogólnych. Może on zatem tego dokonać w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę VAT bądź w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Gdy nie dokona tego na czas, może złożyć korektę deklaracji za okres, w którym prawo do obniżenia podatku należnego wystąpiło, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym prawo do wystąpiło.

Co bardzo istotne, w przypadku leasingu operacyjnego nie stosuje się art. 86 ust. 12 ustawy o VAT (o czym stanowi art. 86 ust. 12a tejże ustawy), zgodnie z którym w przypadku otrzymania faktury przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi.

Przykład
Płatność rat leasingowych za poszczególne miesiące następuje z góry i została określona na 1 dzień każdego miesiąca. Leasingodawca wystawia faktury VAT na poszczególne raty 15. dnia poprzedniego miesiąca. Faktura za ratę dotyczącą października została wystawiona 15 września 2010 r. z termin płatności 1 październik 2010. Dotarła ona do korzystającego 20 września 2010 r. Prawo do odliczenia podatku VAT z tej faktury przysługuje korzystającemu już za okres, w którym otrzymał fakturę, czyli za wrzesień bądź w jednym z dwóch kolejnych miesięcy (o ile korzystający rozlicza się z podatku VAT za okresy miesięczne.

Co do zasady korzystającemu przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku VAT z faktur leasingowych. Należy jednak pamiętać tutaj o trzech wyjątkach. Pierwszym z nich są tzw. samochody osobowe. Tutaj odliczenie z poszczególnych faktur nie może przekroczyć 60% podatku VAT w nich wykazanego i łącznie kwoty 6 000 zł.

Drugim z wyjątków jest wykorzystywanie przedmiotu leasingu do wykonywania czynności wyłącznie zwolnionych z podatku VAT (w stosunku do których nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego). W takiej sytuacji prawo do odliczenia podatku VAT z faktur leasingowych w ogóle nie przysługuje.

Trzecim wyjątkiem jest wykorzystywanie przedmiotu leasingu zarówno do czynności zwolnionych jak i opodatkowanych. Tutaj podatek wynikający z faktur leasingowych staje się podatkiem naliczonym przysługującym do odliczenia zgodnie z ustaloną proporcją VAT.