Umowa zlecenie: progi podatkowe a zaliczka na podatek

Przeczytaj także: Umowa zlecenie: stawka podatku a drugi próg podatkowy

Rozpatrzmy następującą sytuację: Przedsiębiorca zawarł z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej umowę zlecenie na okres styczeń – maj 2010 r. Dochód zleceniobiorcy z tytułu wykonania tej umowy przekracza górną granicę pierwszego progu podatkowego. Następnie w lipcu strony zawarły kolejną umowę zlecenia na okres lipiec – listopad na podobną wartość. Czy zleceniodawca jako płatnik jest zobowiązany obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy z tego tytułu wg stawki 32% czy też powinien do nich zastosować stawkę podatku w wysokości 18%?

Umowa zlecenie, czy też umowa o dzieło jest u zleceniobiorcy źródłem przychodów z działalności wykonywanej osobiście (określonej w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej updof), pod warunkiem, że nie złoży on zleceniodawcy oświadczenia, iż wykonywane na podstawie tej umowy usługi wchodzą w zakres prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (pkt 8 lit. a) tego przepisu).

Obowiązki przedsiębiorcy będącego zleceniodawcą, jako płatnika, w tym zakresie zostały uregulowane w art. 41 updof. Ust. 1 tego przepisu mówi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności wykonywanej osobiście, są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie społeczne, najniższą stawkę podatku określoną w skali podatkowej na dany rok.

Żaden z przepisów ustawy nie uprawnia płatnika do samodzielnego zastosowania wyższej stawki podatku przy ustalaniu zaliczki na podatek od wynagrodzenia zaliczonego do tego źródła przychodów. Nie oznacza to jednak, że powyższe nie jest możliwe. Art. 41a updof mówi bowiem, że płatnik, na wniosek podatnika, oblicza i pobiera w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy, stosując zamiast najniższej stawki określonej w skali podatkowej wyższą stawkę podatkową określoną w tej skali.

Zleceniodawca z naszego przykładu powinien zatem przy ustalaniu zaliczki od wynagrodzenia (zarówno z pierwszej jak i z drugiej umowy) zleceniobiorcy uwzględnić najniższą stawkę podatku przewidzianą w skali podatkowej, czyli 18%. Bez znaczenia pozostaje tutaj fakt, że wartość tego wynagrodzenia przekroczy górną granicę pierwszego progu podatkowego. Dopiero złożenie stosownego wniosku przez zleceniobiorcę uprawni zleceniodawcę do poboru zaliczki na podatek wg stawki 32%. Ten jednak nie ma obowiązku takiego oświadczenia złożyć.