WDT: obowiązek podatkowy i deklaracja VAT

Przeczytaj także: Próbka towaru jako WDT w VAT?

Brak stosownych dokumentów powoduje jednocześnie, że podatnik nie wykazuje danego WDT w deklaracji za okres w którym powstał obowiązek podatkowy lecz później, po czym dokonuje korekty wcześniej wykazanych wartości. Szczegóły w tym zakresie reguluje art. 42 ust. 12 ustawy o VAT: jeżeli warunek posiadania dokumentacji nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za:
1) okres kwartalny - podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji VAT za ten okres. Wykazuje ją natomiast w ewidencji za następny okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres rozliczeniowy nie posiada stosownej dokumentacji
2) okres miesięczny - podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji VAT za ten okres. Wykazuje ją natomiast ewidencji za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy (czyli po dwóch miesiącach) ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie posiada stosownej dokumentacji.

Otrzymanie stosownych dokumentów w okresie późniejszym uprawnia podatnika do sporządzenia korekty deklaracji za okres, w którym dostawa ta została dokonana (powstał obowiązek podatkowy).

Przedstawmy powyższe na przykładzie (dla deklaracji miesięcznych)
20 lutego 2011 r. podatnik dokonał WDT. W tym samym miesiącu czynność ta została potwierdzona fakturą VAT. Do 25 maja 2011 r. (czyli terminu złożenia deklaracji VAT za miesiąc kwiecień) nie wszedł w posiadanie dokumentacji uprawniającej go do zastosowania stawki 0%.

W takim przypadku w deklaracji za kolejny po następnym miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (czyli po 2 miesiącach od dokonania WDT) jest on zobowiązany wykazać tę dostawę jako krajową. WDT miało miejsce w lutym, co za tym idzie w deklaracji za kwiecień podatnik będzie zobowiązany do wykazania tej dostawy ze stawką krajową (z reguły 23%). Następnie, po otrzymaniu stosownych dokumentów podatnik skoryguje dwie deklaracje:

• za luty, wykazując w niej na plus korektę wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów
• za kwiecień, wykazując w niej na minus korektę dostawy krajowej

Załóżmy, że niezbędne dowody spłyną do niego do 25 maja, czyli przed upływem terminu złożenia deklaracji za kwiecień (a więc deklaracji, w której musiałby wykazać tę dostawę ze stawką krajową) ale po terminie złożenia deklaracji za luty (czyli po 25 marca). W takiej sytuacji podatnik koryguje tylko jedną deklarację VAT – za luty, w której wykaże tę dostawę jako WDT ze stawką 0%
Identyczna zasada ma zastosowanie przy deklaracjach VAT składanych za okresy kwartalne z tą różnicą, że tutaj podatnik ma tylko jeden dodatkowy okres (kwartał) a nie dwa (jak to ma miejsce przy deklaracjach miesięcznych).
Oczywiście należy także pamiętać o odpowiednich korektach informacji podsumowujących.

Pewne wątpliwości może tutaj budzić to, jak potraktować kwotę wykazaną na fakturze dokumentującą WDT, gdy z uwagi na brak niezbędnej dokumentacji podatnik musi ją wykazać jako dostawę krajową. Mianowicie czy kwota ta stanowi wartość brutto, z której należy wyodrębnić podatek VAT, czy też wartość netto, od której ten podatek należy policzyć wg stosownej stawki mającej zastosowanie w kraju? Niestety ustawodawca nie wskazał rozwiązania w przepisach regulujących transakcje wewnątrzwspólnotowe. W związku z tym zdaniem autora należy tutaj stosować regułę zawartą w art. 29 ust. 1 ustawy o VAT. Przepis ten mówi, że podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem z kolei jest co do zasady kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W związku z powyższym kwota wyrażona na fakturze jest wartością brutto, z której to należy metodą „w stu” wyodrębnić wartość netto oraz należny podatek VAT.

Przykład
Załóżmy że podatnik dokonał WDT na kwotę 50 000 zł. Na taką wartość opiewa faktura dokumentująca tę dostawę. Nie otrzymał jednak w ustawowym terminie dokumentów uprawniających do zastosowania stawki podatku w wysokości 0%, w związku z czym jest on zobowiązany wykazać tę dostawę ze stawką krajową, która tutaj wynosi 23%. Kwota 50 000 zł jest kwotą brutto, z której podatek VAT wyniesie: 50 000 zł x 23/123 = 9 349,59 zł, zaś wartość netto to: 50 000 zł – 9 349,59 zł = 40 650,41 zł.