Prezenty o małej wartości po nowelizacji VAT

Przeczytaj także: Prezenty o małej wartości: opodatkowanie VAT

4. Jak obecnie należy stosować przepis?
Jeżeli podatnik dokonuje zakupu prezentów mając w momencie nabycia zamiar ich przekazania kontrahentom, to można przyjąć, że cena rynkowa netto w momencie przekazania tych prezentów równa jest cenie ich zakupu.

Przykład
Firma zakupiła 500 kalendarzy w cenie jednostkowej brutto 11,69 zł (9,50 zł netto plus VAT w wysokości 2,19 zł). VAT został odliczony w całości, gdyż działalność firmy jest opodatkowana. Wydając nieodpłatnie te kalendarze kontrahentom firma nie musi ujmować ich w ewidencji, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt 1, bowiem limit 10 zł nie został przekroczony.

Nie ma przy tym znaczenia, czy podobne kalendarze spółka posiada jako towar handlowy i czy sprzedaje je za cenę wyższą niż cena nabycia.
Problem może pojawić się w sytuacji zakupu prezentów o większej wartości. Przepisy ustawy o VAT nie określają, czy limit 100 zł, który wyznacza wartość prezentów o małej wartości (gdy podatnik prowadzi ewidencję osób obdarowanych) jest kwotą netto, czy brutto. Nasza redakcja skłania się tu do przyjęcia poglądu, że mamy tu do czynienia z wartością netto (podobnie orzekł NSA w wyroku z dnia 4 września 2008 r., sygn. akt I FSK 1011/07). Oczywiście stanowisko to jest prawidłowe jedynie przy założeniu, że wydanie prezentów związane jest z działalnością opodatkowaną.

Wątpliwości podatników dotyczą często prezentów przekazywanych tym samym kontrahentom w ciągu roku.

Przykład
Podatnik przekazuje swoim kontrahentom różnego rodzaju drobne upominki, których jednostkowa wartość nie przekracza 10 zł. Może się jednak zdarzyć, że w ciągu roku łączna wartość wydanych prezentów na rzecz danego kontrahenta przekroczy wartość 100 zł. Niezależnie od ich łącznej wartości - przekazanie tych prezentów nie podlega opodatkowaniu. Należy bowiem pamiętać, że żaden z przepisów ustawy o VAT nie obliguje podatników do sumowania wartości prezentów o jednostkowej wartości nieprzekraczającej 10 zł przekazywanych danemu kontrahentowi w ciągu roku.

Podatnicy powinni prowadzić ewidencję osób obdarowanych ze wskazaniem wartości przekazanego towaru, jednak obowiązek ten dotyczy sytuacji, w której przekazywane są prezenty o wartości przekraczającej 10 zł. Wówczas należy kontrolować, czy wartość przekazywanych w ciągu roku prezentów nie przekroczyła limitu 100 zł.

Przykład
Podatnik przekazał kontrahentowi Janowi K. w lutym 2011 r. towar o wartości netto 15 zł. Podatnik wpisał Jana K. do ewidencji osób obdarowanych i nie wykazał podatku należnego od ww. przekazania. W kwietniu 2011 r. przekazał ponownie Janowi K. prezent o wartości 90 zł. Przekazanie to spowoduje przekroczenie limitu prezentów o małej wartości. Przekazanie to powinno zostać opodatkowane VAT, natomiast nie ma potrzeby opodatkowania prezentu przekazanego w lutym. Opodatkowaniu podlega cała wartość towaru, którego wydanie spowodowało przekroczenie limitu. Nie podlegają natomiast opodatkowaniu towary wydane wcześniej.

Zasada ta nie wynika wprost z przepisów ustawy, jednak w przeciwnym wypadku - gdyby nakazać opodatkowanie również wcześniejszego przekazania towarów - pojawiłby się problem korygowania deklaracji VAT za okresy, w których następowało to przekazanie.

Gdyby celem ustawodawcy było opodatkowanie wszystkich towarów wydanych nieodpłatnie - również tych, których łączna wartość "mieściła" się w limicie prezentów o małej wartości, musiałby wprowadzić szczególne regulacje w zakresie rozliczenia VAT należnego.

Uwaga!
W przypadku gdy wartość nieodpłatnie przekazywanego towaru, przy nabyciu którego podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT, przekracza 10 zł podatnik może:

1. opodatkować nieodpłatne przekazanie towaru bądź
2. wykazać przekazanie w ewidencji osób obdarowanych i w sytuacji gdy w ciągu roku tej samej osobie przekaże nieodpłatnie inne towary, a łączna ich wartość:
   • nie przekroczy 100 zł - nie ma obowiązku opodatkowania
   • przekroczy 100 zł - wystąpi obowiązek opodatkowania nieodpłatnego przekazania towaru.

Niezależnie od tego, czy podatnik będzie prowadził ewidencję osób obdarowanych, czy też takiej ewidencji nie będzie prowadził, nieodpłatne przekazanie towaru o wartości przekraczającej 100 zł, przy nabyciu którego przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia VAT, należy opodatkować. Nie ma tu znaczenia fakt, czy wydanie związane jest z prowadzonym przedsiębiorstwem.

5. Ewidencja prezentów o małej wartości
Powstaje wątpliwość, co do formy i treści ewidencji pozwalającej na kontrolę łącznej wartości prezentów przekazanych w ciągu roku.

Ustawa o VAT stanowi, iż należy brać pod uwagę wartość towarów przekazywanych w ciągu roku jednej osobie. Taki zapis sugerowałby, iż mowa tu o jednej osobie fizycznej. Można by zatem prowadzić osobną ewidencję np. dla obdarowanego prezesa, głównego księgowego czy kierownika działu sprzedaży danej firmy i dla każdego z nich obliczać limit prezentów.

Z drugiej strony, zdarza się bardzo często, że prezenty wysyłane są wraz z zakupionym towarem do firmy, bez wskazania osoby fizycznej, do której ma trafić prezent. W takim razie - jak się wydaje - należałoby sumować prezenty przekazywane firmie jako całości.

Ze względu na brak odrębnej reguły w randze ustawy, a także względów praktycznych wydaje się, iż należałoby zaakceptować obydwie metody, pod warunkiem zachowania konsekwencji.

Przykład
Spółka Alfa dokonującca sprzedaży hurtowej towarów raz na kwartał przekazuje stałym klientom nieodpłatnie prezenty o jednostkowej wartości przekraczającej 10 zł. Spółka wysyła prezenty wraz z partią towarów nie oznaczając osoby fizycznej, do której prezent ma trafić. W ewidencji prezentów spółka jako obdarowanych wskazuje firmy, do których kierowana jest przesyłka.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.