Nowe faktury, obowiązek podatkowy i odliczenie VAT?

Przeczytaj także: Podatek VAT 2013: będą istotne zmiany?

Poniżej zasygnalizujemy najistotniejsze z proponowanych zmian, wskazując na możliwe skutki ich wprowadzenia. Choć projekt jest w fazie uzgodnień międzyresortowych, warto przyjrzeć się bliżej proponowanym rozwiązaniom, które w niektórych przypadkach dość znacząco odbiegać będą od dotychczasowych regulacji.

1. Prezenty o małej wartości i próbki
Obecnie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT przekazanie jednej osobie towarów o określonej wartości. Dla podatników, którzy prowadzą ewidencję osób obdarowanych limit ten nie może przekroczyć 100 zł. Kwota ta, to łączna wartość prezentów dla jednej osoby w danym roku podatkowym. Natomiast w pozostałych przypadkach - przy braku ewidencji - bez podatku można przekazać towar, którego cena jednostkowa (koszt wytworzenia) nie przekracza 10 zł. Według projektu planowane jest podniesienie limitu dla prezentów o małej wartości odpowiednio do 200 zł i 20 zł.

Projekt zapowiada również doprecyzowanie pojęcia próbki, przez którą rozumieć należy oznaczony jako próbka egzemplarz okazowy towaru, mający na celu wyłącznie promocję jego sprzedaży, który pozwala na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym jego przekazanie (wręczenie) przez podatnika nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji sprzedaży tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

2. Obowiązek podatkowy
W projekcie proponuje się wprowadzenie w art. 19a ust. 1 ustawy, generalnej zasady, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstawać będzie z upływem miesiąca, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, w tym usługę częściową. Rozwiązanie takie - zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy - ma dać pewność, że podatek stanie się wymagalny w miesiącu dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi i co do zasady - zostanie rozliczony za ten właśnie okres rozliczeniowy.

Jednocześnie sprecyzowano, że usługę częściową stanowić będzie określona część podzielnej w sensie gospodarczym usługi, dla której to części określono zapłatę. Takie rozwiązanie pomoże w ustaleniu obowiązku podatkowego, np. w przypadku usług przyjmowanych częściowo.
Otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi będzie rodziło powstanie obowiązku podatkowego, przy czym obowiązek ten konsekwentnie do ustalonej generalnej zasady powstawać będzie z upływem miesiąca, w którym otrzymano zapłatę (obowiązek powstanie w odniesieniu do kwoty otrzymanej zapłaty).

W pewnym zakresie pozostanie zasada powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z zapłatą, jednak dotyczyć będzie ona następujących czynności:

• dostawy towarów na podstawie umowy komisu dokonanej przez komitenta na rzecz komisanta;
• świadczenia na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury, usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym (z pewnymi wyjątkami),
• przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, oraz dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów,
• dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

U małego podatnika rozliczającego się metodą kasową obowiązek podatkowy powstanie z upływem miesiąca, w którym podatnik otrzymał zapłatę (całość lub część).

3. Podstawa opodatkowania
W obecnie obowiązujących regulacjach, podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje, i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Proponuje się w tym zakresie odwzorowanie przepisu art. 73 dyrektywy w sprawie VAT poprzez określenie, że podstawą opodatkowania powinno być wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną, lub którą usługodawca otrzyma z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze związanymi bezpośrednio z ceną towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

4. Zwolnienia przedmiotowe
Aby pełniej odwzorować przepis art. 136 dyrektywy w sprawie VAT, możliwe będzie zastosowanie zwolnienia od podatku dla dostawy towarów wykorzystywanych przez podatnika wyłącznie do działalności zwolnionej, jeżeli w stosunku do tych towarów nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nie będzie również konieczności spełnienia warunku, że zwolnienie z VAT możliwe jest tylko w stosunku do towarów używanych przez podatnika, gdy okres ich używania wynosił co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania nimi jak właściciel.