Organizacja targów: miejsce świadczenia usług

Przeczytaj także: Opłaty pocztowe a import usług w VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Polski przedsiębiorca, zgodnie z zawartą umową z kontrahentem z Niemiec przygotował dla niego stanowisko na Targach Poznańskich i poniósł wszelkie opłaty w związku z tym wydarzeniem związane. Wśród nich znalazły się m.in. opłata rejestracyjna, za najem powierzchni boksu, wydatki poniesione na nabycie i zmontowanie stelaży itp. O wartość tychże wydatków polski przedsiębiorca powiększył fakturę wystawioną dla kontrahenta za organizację targów. Gdzie należy opodatkować świadczone przez polskiego przedsiębiorcę usługi?

W rozpatrywanym przykładzie pewne wątpliwości mogą budzić dwa przepisy ustawy o podatku od towarów i usług: art. 28e oraz art. 28g. Drugi z przytoczonych stanowi, że miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają (ust. 1).
Z kolei miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana (ust. 2).

Przytoczony wyżej art. 28g mówi zatem, że określone w nim usługi należy opodatkować tam, gdzie faktycznie wykonywane są usługi. W naszym przypadku byłoby to zatem terytorium Polski. Należy jednak zwrócić uwagę, że w przypadku usług świadczonych na rzecz podatnika w ten sposób miejsce opodatkowania określa się jedynie w zakresie usług wstępu na tego typu imprezy, zaś w naszym przypadku są to usługi organizacji targów.

Co prawda art. 28g ust. 2 ustawy o VAT nakazuje opodatkować takie usługi w miejscu, w którym działalność ta jest faktycznie wykonywana, ale jedynie w przypadku, gdy usługi są świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, a więc i ten wyjątek nie znajdzie u nas zastosowania.

Art. 28e ustawy o VAT mówi natomiast, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości. Czy usługi organizacji targów (w tym m.in. wynajem boksu) mieszczą się w powyższym pojęciu?

W odpowiedzi na to pytanie warto przytoczyć wyrok ETS w sprawie C-114/05 z 9 marca 2006 r., w którym to Trybunał uznał, że kompleksowe świadczenie usług organizacji targów należy wiązać z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną i rozrywkową. Co za tym idzie, wskazany wyżej art. 28e także nie będzie miał zastosowania.

Konkludując miejsce świadczenia usług polegających na organizacji targów, należy określić zgodnie z art. 28b ustawy o VAT, czyli zasadą ogólną. Przypomnijmy że zgodnie z tym przepisem miejscem opodatkowania jest miejsce, w którym to podatnik będący usługobiorcą (czyli w naszym przypadku kontrahent niemiecki) posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania tudzież stałe miejsce prowadzenia działalności.

Polski przedsiębiorca na fakturze za świadczone usługi nie wykaże zatem polskiego VAT-u, a zawrze informacje, że usługi te w Polsce nie podlegają opodatkowaniu i zobowiązanym do rozliczenia podatku jest nabywca.