Usługi transportowe: przedawnione należności

Przeczytaj także: Nieściągalne wierzytelności: korekta podatku

PIT
Przedawnione wierzytelności, co do zasady nie mogą być zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT .

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ustawy o PIT i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością powinno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT,
• być właściwie udokumentowany.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT nie uważa się za koszt uzyskania wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Z kolei stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o PIT za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych VAT, za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny VAT.

Proszę zauważyć, że w powyższym przepisie mowa jest o kwotach należnych, które nie muszą być przez podatnika faktycznie otrzymane. Kwota należna wskazuje na rozumienie tego pojęcia jako "dług, zapłata", natomiast powstanie długu jest równoznaczne z powstaniem po stronie wierzyciela prawa podmiotowego w postaci wierzytelności, a przepisy nie wiążą z faktem przedawnienia tej wierzytelności prawa podatnika do korekty przychodu.

VAT
Jeśli od daty wystawienia faktur dokumentujących wierzytelności, o których mowa w pytaniu nie upłynęły 2 lata (licząc od końca roku, w którym zostały wystawione), przy spełnieniu określonych warunków spółka będzie mogła skorzystać z tzw. ulgi na złe długi i dokonać korekty podatku należnego wykazanego w tych fakturach.

Przypominam, że w myśl art. 89a. ust. 1 i ust. 1a ustawy o VAT, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona (nieściągalność wierzytelności uważa się co do zasady za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze). Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Korekty można dokonać w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

• dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, nie będącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
• wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny,
• wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
• wierzytelności nie zostały zbyte,
• od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona,
• wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.

Korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin 14 dni od dnia otrzymania przez dłużnika zawiadomienia, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika tego zawiadomienia, o którym mowa ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia.

W przypadku, gdy po dokonaniu korekty należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Podatnik obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego zawiadomić o korekcie, właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego i w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty podatku należnego zawiadomić dłużnika o tej czynności. Kopia zawiadomienia jest przesyłana do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego.


W czasopiśmie „Serwis Podatkowy VAT” omawiamy planowane zmiany w VAT oraz ich konsekwencje dla Twojej firmy, podajemy również rozwiązania konkretnych problemów polskich księgowych.