Zawieszenie działalności: podatek dochodowy, VAT i ZUS

Przeczytaj także: Koszty leasingu podczas zawieszenia działalności

Także niektóre koszty, ponoszone w okresie zawieszenia działalności, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Chodzi tu o takie koszty, które mają na celu zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Za koszty spełniające te przesłanki można naszym zdaniem uznać np.:

• czynsze za wynajem budynków (lokali),
• opłaty za media (np. telefony, gaz, woda, energia elektryczna),
• podatek od nieruchomości, opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu,
• opłaty ze serwis internetowy,
• opłaty za ochronę obiektów firmowych,
• składki na ubezpieczenie komunikacyjne samochodów firmowych,
• składki na ubezpieczenia majątkowe,
• raty leasingowe za okres zawieszenia działalności,
• odsetki za prowadzenie rachunku bankowego, itd.

Zasadność ujęcia powyższych wydatków w kosztach podatkowych potwierdzają także interpretacje indywidualne, wydawane przez organy podatkowe. Poniżej prezentujemy kilka z nich:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 lutego 2012 r., nr IPPB1/415-1082/11-4/EC, odnosząca się do czynszów za wynajem pomieszczeń w okresie zawieszenia wykonywania działalności:
  "(…) opłaty czynszu (…) poniesione w okresie zawieszenia działalności gospodarczej mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, skoro zobowiązanie do ich poniesienia powstało przed zawieszeniem działalności gospodarczej. Wydatki te należy wówczas uznać za pośrednio związane z działalnością gospodarczą i mające związek z zachowaniem źródła przychodów. (…)"
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 września 2010 r., nr IPPB1/415-594/10-3/JB, w kwestii ujmowania w kosztach podatkowych m.in. podatku od nieruchomości, mediów:
  "(…) opłaty za najem biura, telefony, podatki od nieruchomości, opłaty za serwis internetowy (za okres wypowiedzenia tych umów) mogą być uwzględnione przez Wnioskodawczynię przy ustaleniu dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, skoro zobowiązanie do ich poniesienia powstało przed zawieszeniem działalności gospodarczej. Wydatki te należy wówczas uznać za pośrednio związane z działalnością gospodarczą i mające związek z zachowaniem źródła przychodów. (…)"
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 marca 2011 r., nr ILPB1/415-24/11-2/IM, w zakresie ujmowania w kosztach podatkowych rat leasingowych za okres zawieszenia działalności gospodarczej:
  "(…) w okresie zawieszenia działalności gospodarczej faktury z tytułu zawartej wcześniej umowy leasingu mogą być zaliczane jako koszt uzyskania przychodu. (…)"

Amortyzacja środka trwałego w okresie zawieszenia wykonywania działalności
Środki trwałe, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, nie podlegają amortyzacji podatkowej - od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono tę działalność (zob. art. 16c pkt 5 ustawy o PDOP).

W świetle powyższego, jeśli mimo zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnik nadal wykorzystuje środek trwały (np. centrale telefoniczne, budynki/lokale biurowe), to może go amortyzować także w okresie zawieszenia działalności. W sytuacji natomiast, gdy środek trwały nie jest wykorzystywany, ostatniego podatkowego odpisu amortyzacyjnego dokonuje się w miesiącu zawieszenia działalności. Kolejny odpis amortyzacyjny będzie mógł być dokonywany dopiero po wznowieniu działalności.

Konsekwencją przerwania amortyzacji w okresie zawieszenia działalności jest oczywiście brak możliwości ujęcia odpisów amortyzacyjnych w kosztach uzyskania przychodów.

Zwolnienie z zaliczek na podatek dochodowy w okresie zawieszenia wykonywania działalności
Podatnicy, którzy zawiesili wykonywanie działalności na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, nie muszą za okres objęty zawieszeniem odprowadzać zaliczek na podatek dochodowy (miesięcznych, kwartalnych, uproszczonych) i to nawet wtedy, gdy w roku tym osiągnęli dochód podlegający opodatkowaniu (np. w związku ze sprzedażą składnika majątku, od przychodu z tytułu odsetek od środków zgromadzonych na rachunku/lokacie bankowej).

WAŻNE: Warunkiem skorzystania ze zwolnienia z obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy jest zawiadomienie właściwego naczelnika urzędu skarbowego - w formie pisemnej - o okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Musi to nastąpić przed upływem 7 dni od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Powyższe zasady odnoszą się również do podatników (osób prawnych), będących wspólnikami spółki jawnej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, która zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Omawiane kwestie zostały uregulowane w art. 25 ust. 5a-5b ustawy o PDOP.

Podatnicy, którzy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej nie są natomiast zwolnieni z obowiązku złożenia rocznego zeznania podatkowego ani z obowiązku zapłaty podatku dochodowego (jeżeli wystąpił) za okres zawieszenia działalności gospodarczej.

1.5. Zawieszenie działalności u prowadzących księgi rachunkowe

Na mocy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw, wprowadzono pewne przywileje dla przedsiębiorców zawieszających działalność. Zmiany w zakresie rachunkowości polegały na zwolnieniu w okresie zawieszenia działalności gospodarczej z obowiązków związanych z rachunkowością, m.in. zamykania ksiąg rachunkowych. Zwolnienie z obowiązku zamykania ksiąg rachunkowych w okresie zawieszenia działalności jednostki pociąga za sobą zwolnienie z innych obowiązków związanych z rachunkowością, tj. prowadzenia ksiąg rachunkowych, sporządzania, badania, składania w sądzie rejestrowym oraz składania do publikacji sprawozdania finansowego.

Z możliwości niezamykania ksiąg rachunkowych za rok obrotowy - zgodnie z art. 12 ust. 3b ustawy o rachunkowości - mogą skorzystać jednostki, które spełniły łącznie następujące warunki:

1. ich działalność przez cały czas pozostawała zawieszona,
2. nie dokonywały odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych i nie występowały inne zdarzenia wywołujące skutki o charakterze majątkowym lub finansowym.

Przypominamy, że zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych.

Zatem, aby skorzystać z takiego przywileju, jednostka nie może w takim roku dokonywać żadnych operacji gospodarczych, np. odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, opłat za czynsz, media czy za prowadzenie rachunku bankowego.