eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiPorady podatkowe › Koszty uzyskania przychodu w PIT za 2019 r.

Koszty uzyskania przychodu w PIT za 2019 r.

2020-02-06 13:11

Koszty uzyskania przychodu w PIT za 2019 r.

Jak wykazać koszty podatkowe w PIT 2019? © serq - Fotolia.com

Podatkowe koszty uzyskania przychodu to rzeczywiste bądź ryczałtowe „wydatki”, które podatnik ponosi/mógłby ponieść w związku z uzyskaniem danego przychodu. Koszty te pomniejszają przychód, od którego liczony jest podatek dochodowy. Rok 2019 przyniósł zmiany takich kosztów w stosunku do lat wcześniejszych.

Przeczytaj także: Koszty uzyskania przychodu w rocznym PIT 2018

Umowa o pracę: koszty ryczałtowe lub rzeczywiste przejazdy


Umowa o pracę, a więc łączący strony stosunek na podstawie umowy zawartej zgodnie z kodeksem pracy, to najpopularniejsza forma zatrudnienia i zarabiania. Pensja z etatu to zatem główne źródło utrzymania większości pracowników zatrudnionych u zewnętrznych pracodawców. Przychody z pracy, stanowiące na potrzeby podatku dochodowego odrębne źródło przychodów, z którego trzeba się rozliczyć z fiskusem (na ogół na zeznaniu PIT-37).

Przychody takie są opodatkowane skalą podatkową. Podstawę obliczenia podatku stanowi zaś dochód pomniejszony o przysługujące odliczenia. W rachunku podatkowym uwzględniane są zatem m.in. koszty uzyskania przychodu.

Etatowcy nie mogą jednak uwzględniać kosztów faktycznie ponoszonych w związku z zatrudnieniem. Ustawodawca przewidział dla nich dwa rozwiązania. Najpowszechniejszym są koszty w z góry określonej kwotowej zryczałtowanej wysokości.

Na koszty ryczałtowe nie wpływa w związku z tym wartość uzyskanego wynagrodzenia jak też ewentualne faktyczne wydatki, które pracownik musi ponieść aby dane wynagrodzenie uzyskać (np. wynajem dodatkowego lokum w przypadku miejsca pracy położonego w znacznej odległości od miejsca zamieszkania, koszty dojazdu samochodem). Większego znaczenia nie ma także wymiar etatu pracownika jak i liczba przepracowanych w danym miesiącu dni czy godzin.

fot. serq - Fotolia.com

Jak wykazać koszty podatkowe w PIT 2019?

Jakie koszty uzyskania przychodu brać pod uwagę przy rozliczaniu PIT za 2019 r.? Wszystko zależy od tego, z którego źródła przychody są uzyskiwane. Pracownicy są co do zasady uprawnieni do kosztów ryczałtowych, które są limitowane kwotowo. Przy umowach cywilnoprawnych występują natomiast koszty procentowe. Wartości rzeczywiste na ogół rozliczają jedynie przedsiębiorcy, ale też nie zawsze.


Ich pewne zróżnicowanie wprawdzie występuje, ale uzależnione jest ono jedynie od liczby nawiązanych stosunków pracy oraz tego, czy pracownik mieszka w tej samej czy innej miejscowości, aniżeli znajduje się zakład pracy.
Zmiany w 2019 r.
Z początkiem sierpnia 2019 r. zmianie uległa ryczałtowa wysokość kosztów uzyskania przychodu. W rezultacie w rocznym PIT pracownicy będą je rozpoznawać w różnej wysokości:
  • Za okres od początku roku do końca lipca 2019r. koszty te:
    • wynoszą 111 zł 25 gr miesięcznie, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, bądź innej, ale podatnik uzyskuje dodatek za rozłąkę
    • wynoszą 139 zł 06 gr miesięcznie, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę
  • Za okres od początku sierpnia 2019 r. do końca roku koszty te:
    • wynoszą 250 zł miesięcznie, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, bądź innej, ale podatnik uzyskuje dodatek za rozłąkę
    • wynoszą 300 zł miesięcznie, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę

Roczne koszty uzyskania przychodu natomiast:
  • nie mogą przekroczyć 1751 zł 25 gr w przypadku jednego stosunku pracy, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, bądź innej, ale podatnik uzyskuje dodatek za rozłąkę
  • nie mogą przekroczyć 2 151 zł 54 gr w przypadku jednego stosunku pracy, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę
  • nie mogą przekroczyć łącznie 2 626 zł 54 gr, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej
  • nie mogą przekroczyć łącznie 3226 zł 92 gry w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Miesięczne kwoty ryczałtowych kosztów są stosowane do każdego etatu (na etapie liczenia zaliczki na podatek przez płatnika - zakład pracy). W PIT rocznym jednakże suma wartości miesięcznych kosztów nie może przekroczyć limitów rocznych, o których mowa wyżej. Limitów tych nie pilnują jednakże płatnicy na etapie ustalania zaliczek na podatek – każdy z nich stosuje koszty w zryczałtowanej wysokości. Dopiero w rocznym PIT sam zainteresowany dokonuje stosownego ograniczenia. Efekt na ogół jest taki, że przy braku ulg podatkowych podatnik mający kilka etatów musi po prostu dopłacić podatek należny fiskusowi.
Płatnik na etapie poboru zaliczki na podatek nie ma prawa do pominięcia kosztów uzyskania przychodu nawet gdy wie, że jego pracownik jest zatrudniony także w innych firmach.

Ważna zmiana dla młodych
Z początkiem sierpnia 2019 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych trafiło nowe zwolnienie od podatku dla osób młodych – do ukończenia 26 roku życia. Uzyskiwane przez nich przychody z pracy oraz umów zleceń są wolne od podatku dochodowego do (2019 r.) kwoty 35 636,67 zł. Dla takich przychodów nie uwzględnia się też kosztów podatkowych.

Warto wiedzieć
Zdaniem organów podatkowych koszty uzyskania przychodu przysługują pracownikom za miesiące przepracowane, a nie miesiące, w których wynagrodzenie jest wypłacane.

Koszty „rzeczywiste”, czyli bilety za przejazdy komunikacją publiczną


Ustawodawca przewidział możliwość uwzględnienia w rocznym PIT zamiast kosztów ryczałtowych te rzeczywiste. Niestety katalog kosztów rzeczywistych jest istotnie ograniczony, podobnie jak i sposób ich dokumentowania. Jako koszty faktyczne ustawodawca nakazuje przyjąć tutaj wyłącznie koszty dojazdu do miejsca pracy i powrotu do miejsca zamieszkania. Koszty te nie są wprawdzie limitowane, co jednak nie oznacza, że nie są one ograniczone w inny sposób.
Prawo do uwzględnienia kosztów rzeczywiście poniesionych mają jedynie ci pracownicy, którzy w dojazdach do zakładu pracy (i z powrotem) korzystają ze ściśle określonych środków transportu i mają określone dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków.

Jeżeli roczne zryczałtowane koszty uzyskania przychodów są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Aby zatem uwzględnić rzeczywiste koszty podróży, podatnik do pracy musi jeździć:
  • autobusem
  • pociągiem
  • promem
  • komunikacją miejską

Koszt taki musi nadto być udokumentowany imiennym biletem okresowym.

W kosztach podatkowych nie można tutaj natomiast uwzględniać wydatków na paliwo wlewane do własnego samochodu, którym zainteresowany dojeżdża codziennie do pracy, wydatków na taksówkę, czy też przejazdu busami należącymi do prywatnych przewoźników i to nawet wówczas, gdy skorzystanie z tzw. „komunikacji publicznej” nie będzie możliwe. Nie można tutaj odliczyć także innych kosztów (np. wynajmu mieszkania czy podnoszenia kwalifikacji zawodowych niezbędnych w pracy, które pracownik pokrył z własnej kieszeni itd.).
Ważne!
Imiennego biletu okresowego nie można też zastąpić innym dowodem, np. biletem na okaziciela, jednorazowym, czy nawet wystawioną przez przewoźnika fakturą.

Menedżer oraz członek zarządu mają ryczałtowe koszty kwotowe


Koszty uzyskania przychodu w wysokości 111,25 zł (a od sierpnia 2019 r. 250 zł) miesięcznie i nie więcej niż 2 626,54 zł rocznie (jeżeli przychody takie uzyskiwane są z więcej niż jednego stosunku prawnego) należy stosować również w stosunku do niektórych przychodów zaliczanych do tzw. działalności wykonywanej osobiście. Chodzi tutaj o:
  • przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek
  • przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych
  • przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej

Inna działalność wykonywana osobiście, czyli umowa o dzieło czy zlecenie – to koszty procentowe


Zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych czyli umowach zlecenie i o dzieło (potocznie nazywanych śmieciowymi) również mają prawo do kosztów zryczałtowanych, ale określanych procentowo od uzyskanego przychodu
Koszty uzyskania przychodu z tytułu umowy zlecenia czy o dzieło wynoszą co do zasady 20% uzyskanego przychodu, pomniejszonego o składki ZUS, których podstawę naliczenia taki przychód stanowi.

Tutaj również ustawodawca dopuszcza zastosowanie kosztów rzeczywiście poniesionych (gdy są one wyższe od ryczałtowych). W odróżnieniu od etatowców nie są to tylko przejazdy. W faktycznie poniesionych wydatkach ustawodawca pozwala uwzględniać wszystkie koszty związane z wykonaniem danego zlecenia bądź dzieła (obowiązuje ogólna zasada zaliczania wydatków za koszty - tak jak dla firm), a nie tylko samych przejazdów.
Podatnik zamierzający uwzględnić w rocznym PIT koszty rzeczywiście poniesione musi zadbać o odpowiednie udokumentowanie wydatków ponoszonych w związku z wykonywanym zleceniem czy dziełem.

Inne źródła z kosztami jak przy zleceniu


Procentowe koszty uzyskania przychodu (w wysokości 20% uzyskanego przychodu) stosuje się także do przychodów z innych źródeł, ale uzyskanych wyłącznie na podstawie umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy zlecenia lub o dzieło.

50%, czyli wysokie koszty z limitem przy prawach autorskich


Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - koszty uzyskania przychodu stosuje się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
50% koszty uzyskania przychodu mają zastosowanie jedynie do tej części wynagrodzenia twórcy, która jest związana z korzystaniem z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami. Nie jest przy tym istotny stosunek prawny, na podstawie którego twórca wynagrodzenie otrzymuje. Do takich kosztów mają zatem prawo zatrudnieni na umowy cywilnoprawne jak i umowę o pracę.

Należy jednak pamiętać, że od 2018 r. ustawodawca wprowadził katalog wymienionych wyżej praw objętych kosztami 50%. I tak powyższe stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:
  1. działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
  2. działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
  3. produkcji audialnej i audiowizualnej;
  4. działalności publicystycznej;
  5. działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
  6. działalności konserwatorskiej;
  7. prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1191 i 1293), do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
  8. działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.


Nadto koszty w tej wysokości stosuje się (art. 22 ust. 9 pkt 1 i 2 ustawy):
  • z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego
  • z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną

Niestety 50% koszty podatkowe są ograniczone odgórnym limitem. Nie mogą one przekroczyć kwoty 85 528 zł.
Wskazany limit dotyczy łącznie wszystkich dochodów, do których 50% koszty uzyskania przychodu mają zastosowanie, bez względu na to, na podstawie jakiego tytułu uzyskano przychód.

Co po przekroczeniu limitu?
Zdaniem organów podatkowych, po przekroczeniu wskazanego limitu (dla 50% kosztów uzyskania przychodu) podatnik nie ma prawa do innych kosztów określonych w sposób ryczałtowy. Może wówczas stosować jedynie koszty faktycznie poniesione. W efekcie przy części honorariów opodatkowany będzie nie dochód, a uzyskany przychód.

Działalność gospodarcza – dochody rzeczywiste


Przedsiębiorcy płacący podatek od dochodu w swoich rozliczeniach uwzględniają koszty faktycznie poniesione w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ustalane na podstawie posiadanych dowodów księgowych oraz prowadzonych ksiąg, mając na uwadze z jednej strony przepisy o momencie rozpoznania kosztu, z drugiej zaś katalog wyłączeń z kosztów podatkowych. W bardzo podobny sposób koszty rozliczają rozliczający przychody z prywatnego najmu (tutaj inny jest jednak moment rozpoznania zarówno kosztów jak i przychodów podatkowych).

Oczywiście korzystający z form zryczałtowanych kosztów takich nie rozliczają w ogóle.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: