Podatek od spadku: nowe progi, stawki i ograniczenie ulg?

Przeczytaj także: Nienależny podatek od spadku nabytego w latach 2007-2008

Jak uzasadniają twórcy projektu, kwotowe ograniczenie możliwości korzystania ze zwolnienia będzie miało znaczenie wyłącznie dla osób bardzo dobrze sytuowanych i nie wywoła sprzeciwów społecznych, a jednocześnie stanowić będzie realizację zasady sprawiedliwości społecznej. Warunkiem skorzystania z tego zwolnienia, będzie zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, zaś w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Dla usprawnienia kwestii rozliczania nabywania własności rzeczy lub praw majątkowych w okresie pięcioletnim, zaproponowano wprowadzenie nowego ust. 4a do art. 4a ustawy. Zgodnie z nim, jeżeli nabycie od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Nabywca obowiązany jest w zeznaniu podatkowym lub w akcie notarialnym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym okresie pięcioletnim.

Celem uproszczenia i ujednolicenia wysokości kwot zwolnień od podatku we wszystkich grupach podatkowych przy nabywaniu własności rzeczy i praw majątkowych, w projekcie ustawy zaproponowano wprowadzenie zaokrąglonych do pełnych kwot trzech progów:

1. 15.000 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczana do I grupy podatkowej (małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie);
2. 10.000 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczana do II grupy podatkowej (zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych);
3. 5.000 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczana do III grupy podatkowej (inni nabywcy).

Dotychczas bowiem opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Twórcy projektu idą dalej i w zmienionym art. 15 znoszą dotychczasowe skale podatkowe dla trzech grup podatników, upraszczając bardzo skomplikowane aktualnie obowiązujące metody naliczania podatku:

1) Dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej podatek wynosi

• 3% dla kwoty nadwyżki do 10 278 zł
• 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10 278 zł dla kwoty nadwyżki od 10 278 do 20 556 zł
• 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20 556 zł dla kwoty nadwyżki od 20 556 zł

2) Dla nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej

• 7% dla kwoty nadwyżki do 10 278 zł
• 719 zł 50 gr i 9% nadwyżki ponad 10 278 zł dla kwoty nadwyżki od 10 278 do 20 556 zł
• 1644 zł 50 gr i 12% nadwyżki ponad 20 556 zł dla kwoty nadwyżki od 20 556 zł

3) Dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej

• 12% dla kwoty nadwyżki do 10 278 zł
• 1233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10 278 dla kwoty nadwyżki od 10 278 do 20 556 zł
• 2 877 zł 90 gr i 20 % od nadwyżki ponad 20 556 zł dla kwoty nadwyżki od 20 556 zł

W konsekwencji proponuje się trzy nowe stawki podatku dla każdej z grup, o charakterze liniowym, odpowiednio:

1. od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej: 1%;
2. od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej: 2%;
3. od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej: 3%.

Kolejna zmiana dotyczyć ma określenia dnia, na który określona jest wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych. Obecnie regulacja odsyła do dnia powstania obowiązku podatkowego w zakresie wartości rzeczy i praw oraz skal podatkowych. Proponowana zmiana przenosi ten moment na dzień złożenia zeznania podatkowego. Na takiej zmianie skorzystać mają wszyscy podatnicy składający zeznania pod dniu wejścia znowelizowanej ustawy.