Roboty budowlane: kary umowne nie zawsze w kosztach uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Fiskus kwestionuje nawet te kary umowne, które zwiększają wpływy budżetowe

Czy kwota, którą został obciążony podatnik na podstawie noty obciążeniowej, może stanowić koszt uzyskania przychodów?

W przedmiotowej sprawie należy zwrócić uwagę na treść art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP, zgodnie z którym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z powołanej regulacji wynika, iż nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wydatki, którym można przypisać przymiot kary umownej lub odszkodowania, będące m.in. następstwem dostarczenia przez podmiot wadliwego towaru czy wadliwego wykonania usługi. W analizowanej sytuacji rozstrzygnąć należy zatem czy kwotę, wykazaną na wystawionej nocie obciążeniowej, należy traktować jako formę odszkodowania za dostarczenie wadliwego towaru w ramach świadczonych usług budowlanych.

Kwota obciążająca Spółkę, będąca następstwem niedostatecznej jakości dostarczonego urządzenia, mieści się w grupie kar i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług. Nie może więc stanowić, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP, kosztu uzyskania przychodów.

Odnosząc się jeszcze do okoliczności, że wada dostarczonej szyny nie wynikała z zaniedbań podatnika, tylko z winy producenta, należy wskazać, że nie ma to znaczenia dla wyłączenia omawianego wydatku z kosztów uzyskania przychodów. Podatnik bowiem jako wykonawca usług budowlanych ponosi odpowiedzialność za wady wykonanego obiektu, w tym użytych urządzeń.

Jeżeli zatem przedmiot umowy posiada wadę, to inwestor ma prawo do żądania usunięcia tej wady, a podatnik, jako wykonawca zobowiązany jest tą wadę usunąć (art. 561 § 1 i 2 KC).

Dodać także należy, że spółka w opisanej sytuacji może uzyskać roszczenie regresowe względem rzeczywistego sprawcy szkody, czyli producenta urządzenia. Otrzymane w ten sposób odszkodowanie może korzystać z wyłączenia z opodatkowania zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o PDOP. W myśl bowiem tego przepisu, do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Zapłacone odszkodowanie z tytułu wad towarów stanowi wydatek niebędący kosztem uzyskania przychodów, czyli otrzymana od producenta kwota, wskutek roszczenia regresowego, nie będzie zaliczana do przychodów podatkowych.