Podzielona płatność a zapłata faktury na konto komornika

Przeczytaj także: Podzielona płatność: naprawa samochodu to nie sprzedaż części

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabywa towary i usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (a przed 1 listopada 2019 r. znajdujące się w załącznikach nr 11 i 14). Wśród otrzymywanych faktur za powyższe czynności, objęte obecnie mechanizmem podzielonej płatności, znajdują się takie, których płatność objęta jest zajęciem komorniczym. W konsekwencji płatność za takie faktury dokonywana jest w całości (w kwocie brutto) lub w części do komornika - zgodnie z zajęciem komorniczym.

W przypadku zajęć komorniczych możliwe będą następujące sytuacje:

1. płatność za fakturę objęta jest w 100% zajęciem komorniczym a faktura ta jest równa lub przekracza kwotę 15 000 PLN brutto i dokumentuje nabycie towarów / usług, za które płatność objęta jest od 1 listopada 2019 r. obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności,
2. płatność za fakturę objęta jest częściowym zajęciem komorniczym a faktura ta jest równa lub przekracza kwotę 15 000 PLN brutto i dokumentuje nabycie towarów / usług, za które płatność objęta jest od 1 listopada 2019 r. obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności.

W związku z powyższym spółka zadała następujące pytania:

1. Czy w przypadku otrzymania faktur, w stosunku, do których ma miejsce 100% zajęcie komornicze, a które dokumentują nabycie towarów / usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT wprowadzanego przez ustawę zmieniająca z dnia 9 sierpnia 2019 r., na kwotę faktury, co najmniej 15 000 zł brutto - dokonanie płatności za takie faktury do komornika powinno być w całości w kwocie brutto czy w kwocie netto i wówczas VAT powinien być zapłacony w MPP na konto VAT kontrahenta?
2. Czy w przypadku otrzymania faktur w stosunku, do których ma miejsce 100% zajęcie komornicze, a które dokumentują nabycie towarów / usług z załącznika nr 15 do Ustawy o VAT wprowadzanego przez ustawę zmieniająca z dnia 9 sierpnia 2019 r„ na kwotę faktury, co najmniej 15 000 zł brutto - dokonanie płatności za takie faktury przez spółkę w całości do komornika (zgodnie z zajęciem komorniczym) nie w mechanizmie podzielonej płatności spowoduje powstanie u spółki sankcji wynikających z art. 108a ust. 7 Ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 listopada 2019 r., jeśli sprzedawca nie rozliczy podatku VAT?
3. Czy w przypadku otrzymania faktur w stosunku, do których ma miejsce częściowe zajęcie komornicze, a które dokumentują nabycie towarów / usług z załącznika nr 15 do Ustawy o VAT wprowadzanego przez ustawę zmieniająca z dnia 9 sierpnia 2019 r, na kwotę faktury, co najmniej 15 000 zł brutto - dokonanie płatności za takie faktury przez spółkę w części do komornika (zgodnie z zajęciem komorniczym) nie w mechanizmie podzielonej płatności, natomiast w pozostałej części do kontrahenta z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, spowoduje dla spółki sankcje wynikające z art. 108a ust. 7 Ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 listopada 2019 r., jeśli sprzedawca nie rozliczy podatku VAT w zakresie płatności przelanej do komornika nie w MPP?
4. Czy w przypadku otrzymania faktur w stosunku, do których ma miejsce 100% zajęcie komornicze, a które dokumentują nabycie towarów / usług z załącznika nr 15 do Ustawy o VAT wprowadzanego przez ustawę zmieniająca z dnia 9 sierpnia 2019 r, na kwotę faktury, co najmniej 15 000 zł brutto - dokonanie płatności za takie faktury przez spółkę w całości do komornika (zgodnie z zajęciem komorniczym) nie w mechanizmie podzielonej płatności, spowoduje powstanie u spółki odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 Ustawy o VAT?
5. Czy w przypadku otrzymania faktur w stosunku, do których ma miejsce częściowe zajęcie komornicze, a które dokumentują nabycie towarów / usług z załącznika nr 15 do Ustawy o VAT wprowadzanego przez ustawę zmieniająca z dnia 9 sierpnia 2019 r., na kwotę faktury, co najmniej 15 000 zł brutto - dokonanie płatności za takie faktury przez spółkę w części do komornika (zgodnie z zajęciem komorniczym) nie w mechanizmie podzielonej płatności, natomiast w pozostałej części do kontrahenta z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, spowoduje powstanie u spółki odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 Ustawy o VAT?

W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwaną dalej „ustawą” – podatnicy oraz podmioty wymienione w art. 108 są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem ust. 1a-4 oraz art. 33 i art. 33b.

Stosownie do art. 108a ust. 1 ustawy, podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1751) przewiduje z dniem 1 listopada 2019 r. m.in. rozszerzenie katalogu towarów i usług, w stosunku do których obligatoryjne zastosowanie będzie miał mechanizm podzielonej płatności.

I tak, zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy, obowiązującym od dnia 1 listopada 2019 r., przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Zgodnie z art. 19 pkt 2 ww. ustawy Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r., poz. 1292), dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W myśl natomiast art. 108a ust. 7 i 8 ustawy, w przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem ust. 1a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się. Przepisu ust. 7 nie stosuje się, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która została zapłacona z naruszeniem ust. 1a.

Ponadto, zgodnie z art. 105a ust. 1 ustawy, podatnik, o którym mowa w art. 15, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Na podstawie art. 105a ust. 3 pkt 6 ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się do nabycia towarów, za które podatnik dokonał zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.(…)

Ad 1, 2 i 4

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą m.in. obowiązku stosowania od 1 listopada 2019 r. metody podzielonej płatności w sytuacji, gdy płatność za fakturę otrzymaną przez Wnioskodawcę objęta jest w 100% zajęciem komorniczym, a wartość brutto faktury stanowi co najmniej 15 000 zł i obejmuje towary/usługi wskazane w załączniku nr 15 do Ustawy o VAT oraz powstania ewentualnych konsekwencji po stronie Wnioskodawcy w związku z dokonaniem tych płatności bez stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy należy w pierwszej kolejności podkreślić, że obowiązek bezwzględnego stosowania mechanizmu podzielonej płatności wprowadzony przepisami obowiązującymi od dnia 1 listopada 2019 r. dotyczy wyłącznie konkretnych towarów i usług enumeratywnie wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy oraz regulowania należności z faktury, w której wartość sprzedaży brutto przekracza 15 000 zł (a nie jak wskazuje Wnioskodawca stanowi co najmniej 15 000 zł), gdyż tylko łączne spełnienie warunków, o których mowa w art. 108a ust. 1a ustawy, obliguje podatnika do dokonania płatności z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Tak więc w sytuacji, gdy Wnioskodawca otrzyma fakturę dokumentującą nabycie towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, a wartość brutto takiej faktury będzie niższa od kwoty 15 000 zł lub równa tej kwocie, to wówczas nie będzie w ogóle mowy o płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Jednocześnie będzie funkcjonował dobrowolny system podzielonej płatności na pozostałe towary i usługi, który został wprowadzony ustawą z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 62, z późn. zm.).

Jak wynika ze złożonego wniosku, wśród otrzymywanych przez Wnioskodawcę faktur, dokumentujących nabycia towarów i usług, w tym towarów i usług, które objęte są obowiązkowym MPP, są faktury, za które płatność objęta jest zajęciem komorniczym. Płatność za takie faktury dokonywana jest przez Wnioskodawcę (kwota brutto) w całości do komornika - zgodnie z zajęciem komorniczym.

Biorąc pod uwagę opis analizowanej sprawy oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług dotyczące metody podzielonej płatności, w sytuacji, gdy Spółka otrzyma fakturę na kwotę brutto przekraczającą 15 000 zł (nie zaś na kwotę równą 15 000 zł) za towary i usługi wymienione w zał. nr 15 do ustawy objętą w 100% zajęciem komorniczym Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku dokonywania płatności na rzecz komornika metodą podzielonej płatności, o której mowa w art. 108a ust. 1 ustawy.

Wskazać bowiem należy, że obowiązek zapłaty w podzielonej płatności nie dotyczy płatności z tytułu zajętej przez komornika wierzytelności, nawet jeżeli wierzytelność ta dotyczy sprzedaży, do której zastosowanie ma obligatoryjna podzielona płatność. W takiej sytuacji dokonywana na rzecz komornika płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. W tym przypadku, w miejsce obowiązku zapłaty kontrahentowi za nabyte towary lub usługi, wstępuje nowy tytuł płatności, czyli realizacja egzekucji z zajętej wierzytelności. Stąd w takiej sytuacji podatnik (nabywca) nie będzie miał obowiązku zapłaty do komornika w podzielonej płatności. Mamy w tym przypadku do czynienia ze szczególnym charakterem relacji prawnej, który decyduje o braku zastosowania metody podzielonej płatności przez nabywcę w płatnościach na rzecz komornika.

Spółka w tej sytuacji nie powinna płacić w ramach metody podzielonej płatności na rachunek bankowy komornika, ponieważ dokonując zapłaty z tytułu zajętej wierzytelności nie dokonuje płatności kwoty należności wynikającej z faktury za nabyte od kontrahentów towary lub usługi.

Dokonanie płatności za ww. faktury przez Spółkę w całości do komornika (zgodnie z zajęciem komorniczym – 100%) bez stosowania mechanizmu podzielonej płatności, nie spowoduje tym samym u Wnioskodawcy powstania sankcji wynikających z art. 108a ust. 7 ustawy, tj. ustalenia przez organy podatkowe dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy ta płatność. Jednocześnie Spółka nie będzie ponosić odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 105a ust. 1 ustawy.

Powyższe okoliczności wynikają wprost z ww. przepisów, tj. ewentualne sankcje z art. 108a ust. 7 i art. 105a ust. 1 mogą dotyczyć sytuacji, w których podatnik zobowiązany do dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności nie zastosował się do tych wymogów, a sprzedawca nie rozliczył podatku z tej transakcji. Natomiast, jak wyjaśniono wyżej, Wnioskodawca dokonując płatności na rzecz komornika w związku z zajęciem wierzytelności nie dokonuje płatności za nabyte towary czy usługi z zał. nr 15, tylko płatności za zajęte wierzytelności wynikające z prowadzonej egzekucji.