eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiInterpretacje i wyjaśnienia › Odpłatne zniesienie współwłasności bez podatku dochodowego?

Odpłatne zniesienie współwłasności bez podatku dochodowego?

2020-09-30 12:32

Odpłatne zniesienie współwłasności bez podatku dochodowego?

Podatek dochodowy: odpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości to sprzedaż udziałów © Andrey Popov - Fotolia.com

Odpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości po upływie 5 lat od jej nabycia, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W przypadku nabycia udziału w nieruchomości w spadku, okres ten liczy się od daty jego nabycia przez spadkodawcę - uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29.09.2020 r. nr 0115-KDIT1.4011.539.2020.1.MT.

Przeczytaj także: Nieodpłatny dział spadku i sprzedaż nieruchomości z podatkiem

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?


W kwietniu 2020 r. zmarł ojciec wnioskodawcy, który posiadał ½ udziałów w spółce cywilnej. Umowa spółki nie regulowała sytuacji na wypadek śmierci jednego ze wspólników.

Wspólnicy spółki w 1996 r. zakupili (jako osoby fizyczne) nieruchomość, którą wykorzystywali na potrzeby prowadzonej działalności. Stanowiła ona jednak ich majątek osobisty (każdy posiadał ½ udziałów własności) – nigdy nie została zaliczona do środków trwałych spółki.

Spadkobiercy po zmarłym wystąpili do wspólnika o spłatę udziałów, przedstawiając akt dziedziczenia. W skład spłaty wchodziło:
1. Rozliczenie majątku spółki, w udziale 1/6 dla wnioskodawcy
2. Zniesienie współwłasności nieruchomości, w udziale 1/3 dla wnioskodawcy (wartość 33 333 zł).

Wartość nieruchomości została ustalona na kwotę 200 000 zł, kwota do spłaty to zatem 100 000 zł.

W czerwcu 2020 r. dokonano zniesienia współwłasności nieruchomości, której jedynym właścicielem stał się drugi wspólnik spółki.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości jest obowiązany zapłacić podatek dochodowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym:
• dochodów osób fizycznych (art. 1 ustawy);
• dochodów przedsiębiorstwa w spadku w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (art. 1a w zw. z art. 5a pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. To wyłączenie dotyczy sytuacji, w której są spełnione dwa warunki:
1. podatnik uzyskał przychód;
2. przychód ten podlega przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2019 r., poz. 1813), podatkowi temu podlega m.in. nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia.

Obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (art. 5 ustawy). Ustawa przewiduje przy tym szereg zwolnień podatkowych, więc samo podleganie jej przepisom i powstanie obowiązku podatkowego nie musi oznaczać konieczności zapłaty podatku.

W przypadku spadku „przychodem” który może podlegać przepisom o podatku od spadków i darowizn jest przysporzenie majątkowe, jakie uzyskał spadkobierca w wyniku nieodpłatnego nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych (tj. wartość przypadającego na niego majątku spadkowego). Jeżeli nabycie to jest dokonane w warunkach określonych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podlega przepisom o podatku od spadków i darowizn. Aby nie doszło do podwójnego opodatkowania takiego przychodu po stronie spadkobiercy, tj.:
• raz podatkiem od spadków i darowizn jako spadku,
• drugi raz podatkiem dochodowym od osób fizycznych – jako nieodpłatnego nabycia rzeczy lub prawa (art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),
ustawodawca wprowadził do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 2 ust. 1 pkt 3.

W opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca uczestniczył w zniesieniu współwłasności nieruchomości, udziały w której nabył w drodze spadkobrania. Samo nabycie praw do nieruchomości – jako elementu majątku spadkowego – generowało przychód Wnioskodawcy podlegający przepisom o podatku od spadków i darowizn. Przychód ten (przychód który wynikał z nabycia spadku) nie podlegał zatem przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy.

Późniejsze odpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości to jednak czynność inna niż spadkobranie. Uzyskane w jej wyniku przychody nie są „przychodami podlegającymi przepisom o podatku od spadków i darowizn”. Nie ma zatem podstaw, żeby nie stosować do tej sytuacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu. Sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega jest wyjątkiem. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Kiedy ustawodawca tworzył system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą wynikać z różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów. System ich opodatkowania uwzględnia specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.

Dochodem ze źródła przychodów – jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej – jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym (art. 9 ust. 2).

„Przychody” zostały ogólnie określone w art. 11 ust. 1 ustawy – są nimi otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f.
Rodzaje źródeł przychodów zostały wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Odrębnym źródłem przychodów jest czynność odpłatnego zbycia nieruchomości lub określonych praw do nieruchomości, pod warunkiem, że:
1. nie jest dokonywana w wykonywaniu działalności gospodarczej (gdyby zbycie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej, przychody należało by zaliczyć do źródła „pozarolnicza działalność gospodarcza”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy) oraz
2. następuje przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – w przypadku nieruchomości i praw do nieruchomości.

Jeśli odpłatne zbycie (które nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej) jest dokonywane po upływie wskazanego 5-letniego terminu, nie stanowi źródła przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, zbycie takie nie wiąże się z powstaniem obowiązków podatkowych, w tym podatku po stronie zbywającego.

Co istotne, zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, które zostały nabyte w drodze spadku, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Przez „odpłatne zbycie”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, należy przy tym rozumieć przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych do nieruchomości w zamian za świadczenie majątkowe ze strony nabywcy. W tym pojęciu mieści się także zniesienie współwłasności, które polega na przyznaniu nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną na rzecz pozostałych współwłaścicieli.

Okoliczności sprawy Wnioskodawcy wskazują, że odpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości nie miało charakteru zbycia udziału w nieruchomości w ramach wykonywania działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę.

W analizowanym przypadku:
• Wnioskodawca nabył udział w nieruchomości w drodze spadku po ojcu;
• ojciec Wnioskodawcy kupił udział w nieruchomości w 1996 r.;
• ojciec Wnioskodawcy nabył udział w nieruchomości do swojego majątku (nie był to element majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej).

Zniesienie współwłasności nieruchomości (odpłatne zbycie udziału w nieruchomości) miało miejsce po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziału w nieruchomości przez ojca Wnioskodawcy (minęło 5 lat, licząc od końca 1996 r.). Oznacza to, że opisane zniesienie współwłasności nieruchomości nie jest dla Wnioskodawcy źródłem przychodu (art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). (…)”


Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: