Pomoc unijna: koszty projektu = koszty podatkowe?

Przeczytaj także: Dotacja ze środków UE a przychody i koszty podatkowe

W trakcie procesu aplikacyjnego podmiot ubiegający się o dotację może ponosić różnego rodzaju koszty, np. związane z przygotowaniem ekspertyz dotyczących wpływu planowanych inwestycji na środowisko czy wpływu na konkurencyjność przedsiębiorstwa, wydatki dotyczące doradztwa finansowego, prawnego i przy przygotowaniu formalnym i merytorycznym wniosków oraz wydatki związane ze złożeniem wymaganych zabezpieczeń finansowych. Urzędy skarbowe prezentują różne stanowiska dotyczące rozliczenia takich wydatków z punktu widzenia podatku dochodowego. Podejście najbardziej korzystne dla podatnika zezwala na zaliczenie tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia. Zgodnie ze stanowiskiem najbardziej restrykcyjnym wydatki takie, jako dotyczące dotacji inwestycyjnych, które są przychodem wolnym od podatku, nie pomniejszają podstawy opodatkowania. I jest jeszcze jedno stanowisko fiskusa, zgodnie z którym podatnik ma prawo zaliczyć wydatki poniesione w procesie aplikacyjnym do kosztów uzyskania przychodów za pośrednictwem odpisów amortyzacyjnych od wytworzonych - nabytych w ramach inwestycji środków trwałych.

Naczelnym argumentem pozwalającym bronić stanowiska korzystnego dla podatników jest to, że w większości przypadków wydatki, które ponoszone są na uzyskanie dotacji, w ostatecznym rozrachunku służyć mają prowadzeniu zwykłej działalności operacyjnej (polegającej na produkcji określonych wyrobów lub świadczeniu usług itd.), z której dochody podlegają opodatkowaniu na zwykłych zasadach. Tym samym do tego typu kosztów nie może mieć zastosowania zasada szczególnego traktowania kosztów poniesionych w celu osiągnięcia przychodów niepodlegających opodatkowaniu lub zwolnionych z opodatkowania. Które nie powinny, co do zasady, być uwzględniane w kalkulacji dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Zwolnienie przedmiotowe dotacji nie powinno wykluczać ujęcia wydatków związanych z procesem aplikacyjnym jako kosztów uzyskania przychodu. Podmiot gospodarczy ubiega się bowiem o dotację na cel, którego realizacja pozwala mu na generowanie przychodu podlegającego podatkowaniu. Związek z tym przychodem – choć pośredni – jednak zachodzi. Niektóre urzędy skarbowe proponują podatnikom zaliczanie tych wydatków do wartości początkowej środków trwałych wytwarzanych lub nabywanych w ramach procesu inwestycyjnego - wówczas wydatki te stanowią koszt podatkowy, lecz uznanie tego kosztu dla celów podatkowych jest rozłożone w czasie. Interpretacja taka jest również dość częsta. Jednak podatnik, który chciałby argumentować, że koszt ten należałoby rozliczać na bieżąco może wskazywać - na co powołują się również same urzędy skarbowe - że z uwagi na ogólny charakter wydatków na przygotowanie wniosków o dotację, koszt ten jest trudny do przyporządkowania do kosztów wytworzenia (nabycia) konkretnego lub wszystkich środków trwałych związanych z inwestycją. Ten sposób argumentacji również bywa akceptowany w podobnych przypadkach przez urzędy skarbowe.