Dwa źródła przychodów a kwota zmniejszająca podatek

Przeczytaj także: Praca na rencie a kwota zmniejszająca podatek

Załóżmy iż podatnik prowadzący firmę, która jest opodatkowana na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, zamierza zatrudnić się także u innego przedsiębiorcy na podstawie umowy o pracę. Przy którym ze źródła przychodów powinien przy obliczaniu zaliczki na podatek w trakcie roku uwzględniać kwotę zmniejszającą podatek przewidzianą w pierwszym przedziale skali podatkowej?

Kwota wolna nie do wszystkich źródeł

Na początku wyjaśnijmy, iż kwota zmniejszająca podatek nie ma zastosowania do wszystkich przychodów osiąganych przez podatnika. Tyczy się to jedynie tych, które są opodatkowane wg skali podatkowej. Tym samym nie stosuje jej np. przedsiębiorca opłacający kartę podatkową, ryczałt czy tez podatek liniowy. Nie ma ona także zastosowania do przychodów z kapitałów pieniężnych czy uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i innych.

Nie wpływa ona także na wysokość zaliczki na podatek dochodowy od przychodów z działalności wykonywanej osobiście (np. z umowy zlecenie czy o dzieło), jednakże w rozliczeniu rocznym (przy braku innych dochodów opodatkowanych wg skali) podatnik obliczając podatek należny kwotę tę uwzględni.

Działalność gospodarcza przed umową o pracę

Aby odpowiedzieć na pytanie, przy którym źródle przychodów w trakcie roku (tj. z prowadzonej działalności gospodarczej czy też umowy o pracę) kwotę tę należy uwzględniać, konieczna jest analiza przepisów regulujących ustalanie zaliczek na podatek dochodowy z tych źródeł.

Jak wskazuje art. 44 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof), podatnicy uzyskujący dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne (chyba że wybiorą rozliczenie kwartalne). Wysokość tych zaliczek (w przypadku opodatkowania wg skali podatkowej) za miesiące do listopada ustala się w ten sposób, iż obowiązek wpłacenia pierwszej zaliczki powstaje poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku. Zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od dochodu ustalonego według zasad określonych w art. 26 ustawy (tj. po dokonaniu różnych odliczeń od dochodu).

Sam podatek natomiast oblicza się zgodnie z art. 27 updof, tj. przy zastosowaniu skali podatkowej, co z kolei oznacza, iż od kwoty obliczonej zaliczki odejmuje kwotę zmniejszającą podatek. Otrzymany wynik następnie pomniejsza się o zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne własne oraz osób z nim współpracujących (art. 27b updof).

Przytoczone przepisy nie zezwalają na pominięcie kwoty zmniejszającej podatek. Co za tym idzie, przy tym źródle przychodów podatnik musi ją stosować.

Z kolei w przypadku obliczania zaliczek z tytułu umowy o pracę (tutaj dokonuje tego nie sam podatnik, a płatnik) należy stosować art. 32 updof. Przepis ten w ust. 3 wskazuje, iż obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej w danym roku skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru, w którym stwierdzi, że:

1. nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika,
2. nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
3. nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3,
4. nie otrzymuje świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia lub od biura terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
5. ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

W naszym przypadku podatnik takiego oświadczenia nie może złożyć, gdyż osiąga dochody, z tytułu których obowiązany jest opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 updof.