Faktura za usługi ciągłe a podatek VAT i dochodowy

Przeczytaj także: Brak faktury: rozliczenie podatku VAT i dochodowego

Faktura uzależniona od powstania obowiązku podatkowego
Zasady i terminy wystawiania faktur zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, a dokładniej (w naszym przypadku) w § 11 tego rozporządzenia. Przepis ten mówi, iż w określonych sytuacjach (które tutaj mają zastosowanie), fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej, niż 30-tego dnia przed powstaniem tego obowiązku.

Obowiązek podatkowy uzależniony od terminu zapłaty
Istotne jest więc określenie, kiedy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Stosowne regulacje w tym zakresie znalazły się w art. 19 ustawy o podatku VAT. I tak, zgodnie z ogólną zasadą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, a jeżeli czynność ta powinna być potwierdzona fakturą VAT, to z chwilą jej wystawienia, przy czym nie później niż w 7-dmym dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Od powyższego oczywiście występuje szereg wyjątków. Jeden z nich ma zastosowanie w opisanej sytuacji.

Otóż zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, w przypadku świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.

Jak zatem wynika z przytoczonych przepisów, w przypadku przedmiotowych usług obowiązek podatkowy powstaje w chwili upływu terminu płatności, a jeżeli faktyczna zapłata nastąpi wcześniej – w terminie tej zapłaty. Warto w tym miejscu jednak dodać, iż wy sytuacji, gdy nie upłynął termin płatności, a podatnik otrzymał część należności, obowiązek podatkowy powstaje w tej części.

Przychód w ostatnim dniu usługi
Zgoła inaczej jest w podatku dochodowym. Tutaj co do zasady, zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności.
Jeżeli jednak strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, przy czym nie rzadziej niż raz w roku.

Co za tym idzie, zgodnie z przytoczonymi przepisami, postępowanie podatnika polegające na wystawianiu faktur do 5 dnia następnego miesiąca za usługi prawne świadczone w miesiącu poprzednim jest prawidłowe, o ile przed tym dniem nie otrzymał on zapłaty za swoje usługi – wtedy bowiem fakturę należałoby wystawić w dniu otrzymania tej zapłaty. Co się zaś tyczy obowiązku podatkowego w podatku VAT, powstanie on w chwili zapłaty za świadczone usługi, przy czym jeżeli zapłata ta zostanie uregulowana po 20-dniu następnego miesiąca, obowiązek podatkowy powstanie w tym dniu (wtedy bowiem upływa termin płatności).
W podatku dochodowym przychód należy natomiast wykazać ostatniego dnia danego miesiąca, niezależnie od daty wystawienia faktury i terminu zapłaty.