Ulga na dzieci (prorodzinna) 2009: dla kogo odliczenie?

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Przepisy updof nie uzależniają bowiem prawa podatnika do skorzystania w danym roku z odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej, określonej w art. 27f updof od tego, czy w trakcie roku podatkowego dziecko ukończyło 25 lat.

Zgodnie z wolą ustawodawcy prawo do ulgi przysługuje w sytuacji wychowywania dziecka do ukończenia 25 roku. Przy czym stan „do ukończenia” nie musi istnieć przez cały rok podatkowy. Istotnym jest bowiem, aby dziecko nie ukończyło 25 roku życia przed rokiem, za który ulga będzie zastosowana. Jeżeli zatem dziecko ukończy w danym roku 25 lat, to za ten rok - pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek - przysługuje prawo do ulgi prorodzinnej.

Jako, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie reguluje jak w powyższym zakresie określić wiek osoby fizycznej, to zasadnym jest sięgnięcie do przepisów zewnętrznych, które tę kwestię regulują. I tak zasady określania wieku osób fizycznych znajdują się w art. 112 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16 poz. 93 z późn. zm., dalej: kc). Przepis ten stanowi, iż termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia.

Zatem określony rok życia osiąga się z początkiem dnia, który swą datą odpowiada dniu urodzenia, czyli osoba, która urodziła się 1 stycznia 1984 roku ukończyła 25 lat w dniu 1 stycznia 2009 r.

Podobnie, tzn. korzystnie dla podatnika, będzie się przedstawiać kwestia odliczenia z tytułu ulgi prorodzinnej w przypadku dziecka, które urodziło się 31 grudnia 2009 r. Ulga będzie przysługiwać za cały grudzień.

Odliczenie w wyżej wskazanej kwocie dotyczy łącznie obojga rodziców. Kwotę tę odlicza się od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga. W przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczono rozwód lub separację, odliczenie przysługuje jednemu z nich, z którym dziecko zamieszkuje.

W sytuacji gdy dziecko przez część roku faktycznie mieszka u każdego z rodziców, odliczenie przysługuje obojgu w wysokości iloczynu liczby miesięcy pobytu dziecka u rodzica oraz kwoty 96,67 zł, która odpowiada 1/12 z 1.112 zł.

Z ulgi prorodzinnej nie można skorzystać w zeznaniu PIT-28, PIT-36L oraz PIT-38. Dlatego, jeżeli podatnik w 2009 r. uzyskał wyłącznie dochody (przychody) podlegające wykazaniu i opodatkowaniu w tych zeznaniach, nie może pomniejszyć swojego podatku o ulgę z tytułu wychowywania dzieci.

Rozwiedziony rodzic a ulga na dziecko

Sprawdź, co w sytuacji gdy podatnik jest rozwodnikiem, i dziecko mieszkało razem z nim w 2009 r., tam też było zameldowane na pobyt stały. W sądzie rejonowym może toczyć się sprawa z wniosku podatnika o powierzenie mu wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnia córką. Czy wtedy podatnikowi będzie przysługiwać ulga z tytułu wychowywania dziecka?

Tak, ulga z tytułu wychowywania dziecka przysługuje podatnikowi, ponieważ dziecko zamieszkuje u niego, gdzie jest zameldowane na pobyt stały. Ponadto wychowywane jest całkowicie przez niego.

Podstawowym kryterium skorzystania z prawa do odliczenia ulgi za 2009 r. jest wychowanie dziecka przez podatnika w danym roku podatkowym, pod warunkiem, że istnieje między dzieckiem a podatnikiem więź prawna wynikająca z bycia biologicznym rodzicem lub stosunku przysposobienia. Ulga dotyczy zawsze obojga rodziców, z tym, że w przypadku małżonków rozwiedzionych ulga przysługuje temu, u którego dzieci faktycznie zamieszkują.
Zgodnie z art. 26 § 1 kc, miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy (art. 26 § 2 kc).

Uprawnienie rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, do skorzystania z ulgi prorodzinnej w zeznaniu rocznym za 2009 warunkuje łączne spełnienie obu przesłanek, tj. faktyczne zamieszkiwanie dziecka u jednego z rodziców oraz wychowywanie tego dziecka w roku podatkowym, którego dotyczy rozliczenie podatku dochodowego.

Zaznaczyć jednak należy, że powyższe odliczenie nie będzie przysługiwało, jeżeli podatnikowi w stosunku do dziecka, w wyniku rozwodu nie przysługiwałaby władza rodzicielska (lub jej wykonywanie zostało zawieszone).

Podstawa prawna:

• art. 6 ust. 4, art. 27f ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
• art. 26, art. 112 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16 poz. 93 ze zm.).

Doradztwo dla księgowych plus wszystko, czego potrzebujesz do bezbłędnego rozliczania Twojej firmy, w jednym miejscu. W Portalu FK www.portalfk.pl indywidualnie skonsultujesz się z ekspertami i otrzymasz dostęp do licznych narzędzi ułatwiających pracę.