Duplikat faktury VAT-MP a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Faktura VAT-MP a odliczenie VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: W styczniu 2010 r. podatnik zakupił towar od małego podatnika, na który została wystawiona faktura VAT-MP. Zarówno towar jak i sama faktura dotarły do niego w styczniu. Należność za ten zakup została uregulowana dopiero w maju 2010 r. Powyższą fakturę podatnik jednak zagubił w związku z czym wystąpił o wydanie jej duplikatu, który otrzymał w kwietniu 2010 r. (data wystawienia duplikatu to także kwiecień). W którym momencie powinien odliczyć podatek naliczony?

Zasady odliczania podatku VAT z faktur oznaczonych symbolem VAT-MP zostały określone w §17 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawodawca wskazał tutaj, że podatnik może obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określoną w tej fakturze, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym:

1. uregulował część należności na rzecz małego podatnika – w takiej sytuacji odliczenie przysługuje w tej części;
2. uregulował w całości należność na rzecz małego podatnika
3. przypada 90. dzień od dnia otrzymania towaru lub wykonania usługi, w przypadkach innych niż określone w pkt 1 i 2.

Zgodnie z powyższymi przepisami zatem odliczenia dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym zostało uregulowane zobowiązanie. Jeżeli jednak przed tą datą nastąpi 90-ty dzień od dnia otrzymania towaru lub wykonania usługi, prawo do odliczenia powstaje w tym okresie rozliczeniowym, w którym termin 90. dni upłynął.

Z ogólnych zasad odliczania podatku naliczonego zawartych w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług wynika z kolei, że aby odliczyć ten podatek potnik musi posiadać fakturę, z której ma on być odliczony oraz musi posiadać prawo do rozporządzania towarem jak właściciel bądź usługa dokumentowana daną fakturą musi być wykonana.

Co istotne, ustawodawca nie wskazał w przytoczonym rozporządzeniu, że do odliczenia podatku z takiej faktury stosuje się ogólne zasady wynikające z art. 86 ustawy. Niemniej jednak, przytoczone reguły z ustawy nie kolidują tymi z rozporządzenia. Odliczenia bowiem dokonuje się na podstawie posiadanej faktury, o czym mówi zarówno rozporządzenie jak i ustawa. Ponadto o ile rozporządzenie nie mówi wprost o warunku posiadania towaru lub wykonaniu usługi jako warunku koniecznym do skorzystania z odliczenia, tak wyżej przytoczony §17 pkt 3 wskazuje, że 90-dniowy termin liczy się właśnie od daty otrzymania towaru/wykonania usługi. W związku z tym bez towaru (wykonania usługi) podatku VAT odliczyć nie można.

W naszym przykładzie zatem, ponieważ zapłata nastąpiła po upływie 90 dni od otrzymania towaru (termin ten upłynął w kwietniu) to ten dzień wyznacza prawo do odliczenia podatku. Podatnik w tym miesiącu posiadał także fakturę dokumentującą zakup. W związku z tym odliczenia należy dokonać w miesiącu kwietniu 2010 r.

Rodzi się tutaj jednak pytanie, co w sytuacji, gdyby duplikat był co prawda wystawiony w kwietniu, ale dotarł do podatnika dopiero w maju? Czy w takiej sytuacji z odliczeniem należałoby poczekać do maja (decydująca jest data otrzymania duplikatu)?

Odpowiedź niestety nie wynika z przepisów. Zdaniem autora decydujące znaczenie ma tutaj upływ 90 dni. Co prawda posiadanie duplikatu ma istotny wpływ na możliwość odliczenia podatku, ale jako warunek posiadania stosownego dokumentu, na podstawie którego odliczenia się dokonuje.

Z drugiej strony pojawia się wątpliwość, czy w zakresie odliczenia podatku z faktur VAT-MP należy stosować art. 86 ust. 11 ustawy, który daje prawo do odliczenia podatku VAT w dwóch następnych okresach rozliczeniowych? Brak jakiejkolwiek wskazówki w przepisach daje tutaj spore obawy co do takiego odliczenia. Dlatego warto w takich przypadkach (w celu uniknięcia niepotrzebnego sporu z organem podatkowym) starać się odliczać podatek tylko w jednym okresie rozliczeniowym.