Sprzedaż ratalna a podatek VAT

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: 25 czerwca 2010 r. klient kupił w systemie ratalnym partię towaru, za który będzie płacił przez najbliższy rok. W dniu tym towar odebrał wraz z wystawioną fakturą nie dokonując żadnej wpłaty (pierwsza rata zostanie uregulowana do 20-tego lipca 2010). Kiedy po stronie sprzedawcy od tej transakcji powstanie obowiązek podatkowy?

Skomplikujmy także nieco powyższą sytuację. Załóżmy, że w innym przypadku klient przed podpisaniem umowy ratalnej wpłacił zaliczkę 28 maja 2010 r. na zakup towaru. Umowa ratalna została podpisana oraz towar został wydany wraz z fakturą wystawioną w dniu wydania towaru 8 czerwca 2010 r. Jak tutaj określić moment powstania obowiązku podatkowego?

Zasady sprzedaży ratalnej zostały uregulowane w przepisach kodeksu cywilnego (art. 583 – 588). Art. 583 §1 K.c. mówi, że sprzedażą na raty jest dokonana w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaż rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenę płatną w określonych ratach, jeżeli według umowy rzecz ma być kupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny.

Powyższe pociąga za sobą pewne wątpliwości na gruncie podatku VAT w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego po stronie sprzedawcy. Ustawodawca dla tego typu sprzedaży nie przewidział jednak oddzielnych uregulowań. Przypomnijmy, że na potrzeby podatku VAT jest tutaj istotny przede wszystkim moment wydania towaru bądź wykonania usługi. Te same zasady należy stosować do sprzedaży w systemie ratalnym, tj. gdy wydanie towaru następuje przed całkowitym zapłaceniem ceny.

Co za tym idzie, w pierwszym z naszych przykładów będzie miał zastosowanie art. 19 ust. 1 w zw. z ust 4 ustawy o VAT. Zgodnie z tymi przepisami obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, przy czym jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W naszym przykładzie data wystawienia faktury jest tożsama z datą wydania towaru - 25 czerwca 2010 r. – i w tym właśnie dniu powstanie obowiązek podatkowy z tytułu zawartej transakcji. Gdyby jednak faktura ta została wystawiona później, lecz w terminie 7 dni, np. 1 lipca 2010 r. – obowiązek podatkowy powstałby tego właśnie dnia, mimo wydania towaru w czerwcu.

Wskazane wyżej przepisy będą miały zastosowanie także w drugim przykładzie. Tutaj należy jednak zwrócić uwagę na fakt wcześniejszego wpłacenia zaliczki. Jak bowiem stanowi art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Co za tym idzie, od wpłaconej zaliczki obowiązek podatkowy powstanie w dniu jej otrzymania przez sprzedawcę (czyli 28 maja 2010 r.) zaś od pozostałej części w dniu wystawienia faktury, czyli 8 czerwca 2010 r.

Reasumując przy określeniu momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku sprzedaży na raty nie ma wpływu forma zapłaty (która tutaj następuje w określonych odstępach czasowych już po wydaniu towaru). Ustawodawca dla takiej sprzedaży nie przewidział oddzielnych uregulowań, w związku z czym w zależności od danej sytuacji należy stosować odpowiednie przepisy art. 19 ustawy o VAT.