Podróż służbowa: ubezpieczenie pracownika

Przeczytaj także: Służbowe przejazdy taksówkami a podatek dochodowy

Chodzi tutaj o interpretację z dnia 31.03.2011 r. nr DD3/033/205/KDJ/10/PK-1417 zmieniającą z urzędu interpretację indywidualną z dnia 2 czerwca 2009 r., Nr ILPB1/415-312/09-2/AK wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu. Jest ona bardzo korzystna dla podatników. Niestety trzeba tutaj pamiętać, że interpretacja ta jest interpretacją indywidualną a nie ogólną, czyli wiąże fiskusa jedynie w sprawie, której dotyczyła. Miejmy jednak nadzieję, że organy podatkowe przy wydawaniu kolejnych interpretacji w tejże sprawie, będą mieć ją na uwadze. A w czym się różni od innych?

Otóż w wydawanych przez siebie interpretacjach dyrektorzy izb skarbowych stwierdzają, że wydatek na dodatkową polisę ubezpieczeniową dla pracownika podczas zagranicznej podróży służbowej stanowi dla niego przychód z tytułu umowy o pracę. Przykładem jest tutaj m.in. przytoczona wyżej interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej z Poznania z dnia 2 czerwca 2009 r., Nr ILPB1/415-312/09-2/AK. Co prawda organ podatkowy uznał w niej, że przychód ten korzysta ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof) wskazując, że opłaconą składkę ubezpieczeniową można tutaj uznać za inny wydatek określony przez pracodawcę jako uzasadniony według jego potrzeb, tak w innych interpretacjach często występował pogląd, że taki przychód pracownika ze zwolnienia nie korzysta.

Minister Finansów w wydanej interpretacji stwierdził jednak zgoła co innego. Otóż wskazał on, że art. 21 ust. 1 pkt 16 updof zwalnia z podatku dochodowego diety i inne należności za czas:
a. podróży służbowej pracownika,
b. podróży osoby niebędącej pracownikiem
 do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Tymi odrębnymi przepisami jest tutaj rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, którego §2 mówi, że z tytułu podroży, odbywanej w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:
 diety
 zwrot kosztów:
a. przejazdów i dojazdów,
b. noclegów
c. innych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Zgodnie z tym przepisem (patrz wytłuszczenie) pracodawca ma obowiązek zwrócenia pracownikowi wydatków poniesionych przez niego w czasie podróży służbowej, których zasadność poniesienia została przez pracodawcę zaakceptowana. Tym samym pracownik musi najpierw dany wydatek ponieść, aby następnie pracodawca mógł dokonać jego zwrotu.

§12 przywołanego rozporządzenia wskazuje dodatkowo, że w razie choroby powstałej podczas podróży pracownikowi przysługuje zwrot udokumentowanych kosztów leczenia za granicą oraz leków. Nie podlegają zwrotowi koszty leków, których nabycie za granicą nie było konieczne, koszty zabiegów chirurgii plastycznej i zabiegów kosmetycznych oraz nabycia protez ortopedycznych, dentystycznych, zakupu okularów.

Minister Finansów podkreślił, że w przypadku opłacenia ubezpieczenia nie może być mowy o zwrocie wydatków poniesionych przez pracownika, jako że ten ich wcześniej nie poniósł.

W powyższej interpretacji zwrócono jednak uwagę na jeszcze jedną bardzo istotną kwestię. Otóż celem wykupienia ubezpieczenia przez pracodawcę jest zabezpiecza siebie przed ewentualną koniecznością zwrotu z własnych środków kosztów leczenia pracownika poniesionych podczas podróży za granicą, do czego obliguje go – w przypadku pracowników – przywołany wyżej § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 lutego 2002 r. W związku z tym wartość zapłaconej z tego tytułu składki ubezpieczeniowej przez pracodawcę nie stanowi przychodu pracownika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.